Pozwy zbiorowe - pomoc dla poszkodowanych

Czego dotyczy rządowy projekt?

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Teraz zajmie się nim Sejm.

Jakie propozycje zawiera projekt?

Sądy będą mogły prowadzić sprawy w tzw. postępowaniu grupowym. Chodzi o możliwość rozstrzygnięcia podobnych spraw wielu osób/podmiotów w jednym postępowaniu sądowym. Przewiduje się, że sprawy te będą rozpatrywane przez sądy okręgowe. Zaproponowane przepisy ułatwią dostęp do sądu w sytuacjach, gdy dochodzenie roszczeń w takim właśnie postępowaniu jest korzystniejsze dla zainteresowanego niż występowanie indywidualne na drogę sądową, np. w przypadku dochodzenia małych kwotowo roszczeń od jednego sprawcy szkody.

Postępowanie grupowe będzie mogło być prowadzone w interesie co najmniej 10 osób, które kierują podobne roszczenia do jednego podmiotu. Chodzi np. o korzystanie z usług jednego banku, kurację tym samym medykamentem czy uczestniczenie w jednym wypadku drogowym. Ocena, czy wieź istniejąca między podmiotami daje możliwość połączenia ich w grupę i dopuszczenia do rozpoznania sprawy, będzie każdorazowo należała do sądu badającego wstępnie pozew. Sąd może odrzucić pozew o postępowanie grupowe, gdy stwierdzi brak okoliczności uzasadniających rozpoznanie sprawy w tym trybie.

Zgodnie z projektem ustawy, możliwe będzie dochodzenie roszczeń o różnym charakterze, zarówno pieniężnych, jak i niepieniężnych. W przypadku dochodzenia roszczeń pieniężnych, członkowie grupy muszą wyrazić zgodę na ryczałtowe określenie należnego im odszkodowania. Oznacza to, że rezygnują z możliwości dochodzenia tych należności indywidualnie i w zwiększonej wysokości. Nowe przepisy dopuszczają możliwość zróżnicowania wysokości roszczeń, ale tylko w sytuacji, gdy niemożliwe jest ujednolicenie roszczeń pieniężnych wszystkich członków grupy, np. ze względu na różny charakter wyrządzonych im szkód.

Przepisy projektowanej ustawy dopuszczają możliwość zabezpieczenia kosztów postępowania poprzez kaucję. Będzie ona składana w gotówce na wniosek pozwanego. Gdy powód odmówi jej złożenia, decyzję w tej sprawie podejmie sąd. Przyjęto, że wysokość kaucji nie może być wyższa niż 10 proc. wartości przedmiotu sporu. Pozwany, w toku postępowania, może zażądać zwiększenia jej wysokości, decyzję o zmianie będzie podejmował również sąd.

Postępowaniem grupowym będą objęte roszczenia tych osób, które wyrażą taką wolę (technika opt-in). Dla ustalenia osobowego składu grupy niezbędne będzie zatem złożenie oświadczeń o przystąpieniu do grupy.
Zaproponowano, aby postępowanie grupowe objęło cztery etapy: dopuszczenie do postępowania, ustalenie zakresu sprawy, rozpoznanie sprawy, kończące się wydaniem orzeczenia oraz wykonanie orzeczenia, w tym w zakresie kosztów postępowania.

Powodem w postępowaniu grupowym ma być tzw. reprezentant grupy. Może to być członek grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów. Reprezentant grupy uzgadnia m.in. zasady uczestnictwa w grupie oraz ustala wysokość wynagrodzenia dla adwokata. Relacje między członkami grupy i jej reprezentantem zostaną ustalone w umowie, którą będzie można dowolnie ukształtować. Na wniosek więcej niż połowy członków grupy sąd może dokonać zmiany jej reprezentanta.

Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym nie będzie wykluczać możliwości wytoczenia procesu przeciw temu samemu pozwanemu przez osoby, które nie przystąpią do grupy, pomimo tego, że ich roszczenie nadawałoby się do tego, albo też wystąpiły z grupy w przewidzianym trybie.

Postępowania grupowe rozpatrywane będą przez sądy okresowe w składzie 3 sędziów zawodowych. Przewidziano możliwość ugodowego załatwienia sprawy, podkreślając zarazem, że sąd może skierować strony do mediacji. Takie ugodowe załatwienie będzie mogło nastąpić w każdym stadium sprawy. Ugoda podlegać będzie kontroli sądu.

Przyjęte rozwiązania pozwolą odciążyć sądy od rozpatrywania wielu podobnych spraw oraz zmniejszy koszty postępowania sądowego.

Z tych przepisów będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy zawarli umowy o opcje walutowe, jeżeli sąd potwierdzi zasadność takiego typu postępowania.  

Źródło: www.kprm.gov.pl

Podstawa:

• Rządowy projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (sejmowy druk nr 1829)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl