Prawo do kłamstwa
Czy osoba przesłuchiwana w charakterze świadka przez organa ścigania może bezkarnie kłamać, nawet gdy została pouczona o grożącej jej odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań? Ostatnie uchwały Sądu Najwyższego (z 26 kwietnia oraz 20 września 2007 r.) prowadzą do wniosku, że polskie sądy zaczną zezwalać na kłamstwa, jeśli tylko osoby, które tego kłamstwa się dopuszczają, będą uważały, że realizują w ten sposób swoje prawo do obrony przed potencjalnymi zarzutami. Takie stanowisko SN jest wbrew brzmieniu ustawy karnej, nie znajduje uzasadnienia ani w rozwiązaniach innych państw, ani w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także nie ma uzasadnienia konstytucyjnego.
(...)W systemach kontynentalnych oskarżony ma prawo do milczenia, a kiedy decyduje się mówić, to wówczas jego wyjaśnienia nie są składane pod przysięgą.
Warto bliżej spojrzeć na rozwiązania niemieckie, gdyż polskie prawo karne pozostaje pod ich przemożnym wpływem. Otóż podnosi się tam, że interesy osób przesłuchiwanych w charakterze świadka są wystarczająco zabezpieczone przez możliwość uchylenia się od odpowiedzi na pytanie, jeśli mogłaby ona narazić jego lub osobę najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo.
(...)Europejska konwencja praw człowieka nie zawiera przepisu o zakazie dostarczania dowodów na swoją niekorzyść. W przełomowym orzeczeniu Funke przeciwko Francji (1993) Trybunał stwierdził jednak, że prawo do milczenia zawarte jest w prawie do rzetelnego procesu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 konwencji. ETPC jest jednak daleki od tego, aby uznawać tę zasadę za absolutną. Przeciwnie, w wielu orzeczeniach uznawał liczne wyjątki.
Rzeczpospolita 29.02.2008 r.
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?