Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

Sprawa dotyczyła nowowprowadzonej instytucji do kodeksu postępowania cywilnego a mianowicie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Czy skarga ta jest dopuszczalna na orzeczenia wydane przez wejściem w zycie tej instytucji?

Sąd Najwyższy stwierdził, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego wydanego przed dniem 1 września 2004 r. jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu (art. 424[8] § 1 kpc).

Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 r. weszła w życie z dniem 6 lutego 2005 r., ale nie zawiera przepisu, który dawałby odpowiedź na pytanie, czy instytucję skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia stosuje się do orzeczeń sądowych wydanych przed wejściem jej w życie. Brak wyraźnego uregulowania, z którego wynikałoby stosowanie z mocą wsteczną lub bezpośrednie działanie tej nowej instytucji procesowej, nie przesądza sam przez się niedopuszczalności stosowania jej do orzeczeń wcześniejszych, gdyż odmienny wniosek może wynikać z celu tej instytucji lub z innych względów. Rozwiązania problemu nie można poszukiwać w art. 424[6] § 1 kpc, stwierdzającego, że skargę wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie w terminie dwóch lat od dnia jego uprawomocnienia się, przepis ten bowiem nie jest przepisem międzyczasowym i normuje wyłącznie kwestię terminu do wywiedzenia tej skargi. Przewidziany w nim dwuletni termin rozpoczyna wprawdzie swój bieg od chwili uprawomocnienia się orzeczenia, niemniej jednak nie świadczy to, nawet pośrednio, że zaskarżeniem w drodze omawianej skargi objęte zostały orzeczenia, które uprawomocniły się nie dawniej niż dwa lata przed wejściem w życie ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. W tej sytuacji znaczenie uzyskuje okoliczność, że wprowadzenie do krajowego porządku prawnego instytucji skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia łączyło się z ustawową koniecznością zapewnienia poszkodowanym realnej możliwości dochodzenia roszczeń w związku ze szkodą wyrządzoną przez wydanie prawomocnego orzeczenia. Z art. 417[1] § 2 kc można wnosić, że stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest bezwzględną przesłanką odpowiedzialności z tego tytułu.

Zespół
e-prawnik.pl