W jakiej kolejności zaspokajane są koszty postępowania egzekucyjnego poniesione przez wierzycieli?

Sąd Najwyższy stanął przed zagadnieniem związanym z pytaniem czy koszty poniesione przez wierzyciela w toku postępowania egzekucyjnego zaspokajane są w podziale sumy uzyskanej z egzekucji w kategorii pierwszej, o której mowa w art. 1025 § 1 pkt 1 k.p.c., czy też, stosowne do treści art. 1025 § 3 k.p.c., zaspokajane są w tej kategorii, w której zaspokajana jest należność główna?

Sąd Najwyższy podjął uchwałę o treści: ustalone koszty egzekucji poniesione przez wierzyciela zaspokajane są w podziale sumy uzyskanej z egzekucji w kategorii pierwszej (art. 1025 § 1 pkt 1 k.p.c.).

Treść postanowienia wraz z uzasadnieniem o przedstawieniu Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia wskazuje, że wątpliwości Sądu Okręgowego dotyczą wykładni i wzajemnego stosunku przepisów art. 1025 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz art. 1025 § 3 k.p.c. Oba dotyczą podziału sumy uzyskanej z egzekucji, z tym, że pierwszy usytuowany w § 1 określającym kolejność zaspokajania należności głównej na pierwszym miejscu (pkt 1) wymienia koszty egzekucyjne tj. kategorię odrębną co do genezy i charakteru, natomiast drugi przepis (§ 3) wyodrębnia należności uboczne w postaci odsetek i kosztów postępowania, tworząc dla nich specyficzne reguły zaspokajania. U podstaw zagadnienia prawnego znajdują się również podniesione słusznie wątpliwości odnośnie do aksjologii prawa, dopuszczającego niebezpieczeństwo rozdzielenia uzyskanych sum między wierzycieli słabiej chronionej kategorii na pokrycie ich kosztów, w tym kosztów zastępstwa. Nie powinny one decydować o treści rozstrzygnięcia, ponieważ ustalanie kosztów egzekucji poniesionych przez wierzycieli nie sprowadza się do czystej operacji rachunkowej. Art. 770 k.p.c. ogranicza obowiązek ich zwrotu przez dłużnika do kosztów celowego przeprowadzenia egzekucji. Czynność komornika w tej mierze, poddana kontroli sądu, nie dopuszcza zatem ustalenia kosztów zbędnych, poniesionych lekkomyślnie. Dotyczy to wszelkich składników, włącznie z wynagrodzeniem pełnomocnika wierzyciela. Natomiast koszty niezbędne zostały przez ustawodawcę zaliczone do pierwszej kategorii i klasyfikacja ta wiąże nie tylko ex vigore proprio ale jest również zrozumiała i usprawiedliwiona. Niezbędność kosztów oznacza bowiem, że uzyskanie kwoty przeznaczonej do podziału wierzyciele uprzywilejowani zawdzięczają swoistej „inwestycji” dokonanej przez wierzycieli dalszych kategorii, i dlatego zaspokajając tylko część swojej należności ponoszą w rzeczywistości ciężar kosztów egzekucji zaliczonych zgodnie z brzmieniem § 1 pkt 1 k.p.c. do kategorii pierwszej.

Zespół
e-prawnik.pl