Zatarcie skazania to nie anulowanie wyroku
Oskarżony miał wcześniej orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Zakaz ten złamał i został oskarżony o przestępstwo z art. 244 k.k. Zanim jednak sąd karny zdołał go za ten czyn skazać, doszło do zatarcia owego poprzedniego skazania (był to wyrok w zawieszeniu). Sąd w tej sytuacji postępowanie umorzył - bo doszedł do wniosku, że w chwili orzekania musi wciąż istnieć wyrok, którym zakaz orzeczono. Prokurator z takim rozwiązaniem się nie zgodził i wniósł zażalenie do sądu odwoławczego, który z kolei przedstawił Sądowi Najwyższemu pytanie: Czy zatarcie skazania, które zawierało orzeczenie o jednym z zakazów wymienionych w art. 244 k.k., powoduje brak środka dowodowego w postaci prawomocnego orzeczenia sądu oraz czy zapis w art. 106 k.k., że skazanie uważa się za niebyłe, ma wpływ na niemożność przyjęcia odpowiedzialności za czyn z art. 244 k.k.? Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały w sprawie (zaznaczając m.in., że SN nie udziela "porad prawnych" w sprawie, gdy sąd odwoławczy nie ma wątpliwości co do danej kwestii, a jedynie szuka potwierdzenia swego stanowiska), ale wskazał, że
W sytuacji gdy prawomocnym wyrokiem orzeczono wobec sprawcy przestępstwa jeden ze środków karnych wymienionych w treści art. 244 k.k., i w czasie stosowania tego środka sprawca ten do niego się nie stosuje, fakt, że w dacie orzekania za przestępstwo z art. 244 k.k. nastąpiło zatarcie skazania, którym środek karny nałożono, nie oznacza iż zespół znamion przestępstwa z art. 244 k.k. został zdekompletowany.
SN przypomniał, że to względy humanitarne nakazują, by nie wypominać skazanemu w nieskończoność popełnienia przestępstwa. Dlatego w ustawie karnej przewidziano instytucję zatarcia skazania. Chodzi o to, by osoba skazana mogła po pewnym czasie powrócić do normalnego życia w społeczeństwie.
z chwilą zatarcia skazania przyjmuje się fikcję, że skazanie - rozumiane jako zdarzenie - nie miało w ogóle miejsca. Nie oznacza to jednak, że skazanie to nie wywołało żadnych skutków prawnych.
Zatarcia skazania działa na przyszłość, a nie wstecz. Wcześniej (tj. przed zatarciem) skazanie to istniało i wywoływało wobec skazanego określone, wynikające z treści wyroku, skutki prawne, takie jak konieczność odbycia kary pozbawienia wolności, uiszczenie grzywny, czy właśnie poddanie się rygorom środków karnych, w tym zakazowi prowadzenia pojazdów. Nie ma w przepisach podstaw do tego, by sprawcę przestępstwa z art. 244 k.k. dodatkowo premiować darowaniem mu złamania tego zakazu w okresie jego obowiązywania. Zatarcie skazania oznaczać będzie tylko tyle, że sprawca przestępstwa z art. 244 k.k. będzie miał w chwili orzekania za to przestępstwo status osoby niekaranej - a nie, że skazanie anulowano z mocą wsteczną.Warto też zwrócić uwagę, iż skutki skazania, pomimo zatarcia, istnieją nadal w sferze stosunków społecznych, co dotyczy szczególnie dokonywania ocen etyczno-moralnych i dotychczasowego postępowania danej osoby. Tu na zatarcie skazania nie można się powoływać.
Postanowienie z dnia 28 października 2009 roku, sygn. akt I KZP 24/09
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?