Zmiany w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych, czyli nowe regulacje wyboru ławników

Konstytucja gwarantuje udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, co Prawo o ustroju sądów powszechnych doprecyzowuje w taki sposób, iż stanowi, że obywatele biorą udział w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości przez uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw przed sądami na prawach równych z sędziami. Ten sam akt określa zasady wyboru ławników. Jak dotąd obowiązek przeprowadzenia wyborów spoczywa na radach gmin (miast), spośród kandydatów zgłoszonych przez uprawnione podmioty. Ławników mogą zgłaszać radom gmin prezesi sądów, stowarzyszenia, organizacje i związki zawodowe, zarejestrowane
na podstawie przepisów prawa, oraz co najmniej dwudziestu pięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na danym terenie. W przypadku zaś ławników do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, kandydatów powinny zgłaszać terenowe organy administracji rządowej, związki zawodowe oraz organizacje pracodawców.

Co wprowadza projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw?

Projekt wprowadza zasadę apolityczności ławników przez bezpośrednie wyłączenie partii politycznych spośród podmiotów uprawnionych do zgłaszania radom gmin kandydatów na ławników, którego to wyłączenia obecnie brak.

W projekcie, przyjęto także rozwiązanie wykluczające możliwość zgłaszania kandydatów na ławników przez terenowe organy administracji rządowej (wojewoda, komendant wojewódzkiej straży pożarnej i policji, kurator oświaty, wojewódzcy inspektorzy: farmaceutyczny, inspekcji handlowej, jakości artykułów rolno-spożywczych, nadzoru budowlanego, nadzoru geodezyjno-kartograficznego, ochrony roślin i nasiennictwa, ochrony środowiska, transportu drogowego, wojewódzki konserwator zabytków, wojewódzki lekarz weterynarii). Katalog osób, którym odmówiono możliwości pełnienia funkcji ławnika został poszerzony o radnych gminy.

Czy ławnik będzie obecny zawsze?

Z projektu wynika, że nie. Projektowana ustawa ogranicza udział ławników do przypadków niezbędnych, eliminując ich udział między innymi ze składu sądu rozpoznającego sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Nadto projekt ogranicza udział ławników w sprawach rodzinnych i w postępowaniach w sprawach nieletnich, a także w sprawach podlegających rozpoznawaniu według przepisów o postępowaniu nieprocesowym (do orzekania w sprawach o przysposobienie i o pozbawienie władzy rodzicielskie)j

Wymagania wobec ławników

Ławnik powinien być wzorowym obywatelem, związanym z danym terenem pracą zawodową
lub zamieszkaniem, mieć odpowiedni poziom intelektualny, bogate doświadczenie życiowe i wysokie kwalifikacje.

Porady prawne
Ustawa nie wymaga od ławników legitymowania się dyplomem ukończenia wyższych studiów prawniczych. Pojawia się jednak wymóg, aby ławnik posiadał
co najmniej wykształcenie średnie.

Projekt przewiduje również uchylenie przepisu dotyczącego wymogu, aby do udziału w rozprawie, w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, prezes sądu wyznaczał jednego ławnika wybranego spośród kandydatów zgłoszonych przez terenowy organ administracji rządowej i jednego ławnika wybranego spośród kandydatów zgłoszonych przez związki zawodowe oraz organizacje pracodawców.

Nowe obowiązki kandydatów na ławników

Wobec ławników, podobnie jak do tej pory wobec sędziów, został ustalony obowiązek przedstawienia odpowiedniego zaświadczenia o stanie zdrowia (czy konkretna osoba jest zdolna ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków). Nadto poza obowiązkiem załączenia do zgłoszenia kandydata informacji z Krajowego Rejestru Karnego, do czego zobowiązany jest zgłaszający, do zgłoszenia powinno również zostać załączone oświadczenie kandydata, że nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne.

Nowością jest przepis projektu, zgodnie z którym mandat ławnika wygasa również w przypadku prawomocnego skazania za przestępstwo bądź wykroczenie. Ponadto projekt narzuca na ławników każdego sądu obowiązek zorganizowania się w ramach samorządu ławniczego. Rady ławnicze powinny być powołane odrębnie dla każdego sądu.

Ustawa ma wejść w życie po 30 dniach od ogłoszenia

Źródło:

  • Projekt" zamieszczony na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości


Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika