Zmiany w zasadach uznawania reprezentatywności organizacji pracowników i pracodawców

Sejm znowelizował ustawę o Komisji Trójstronnej do spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewówdzkich komisjach dialogu społecznego. Ustawa ta reguluje funkcjonowanie Komisji Trójstronnej, którastanowi forum dialogu społecznego prowadzonego dla godzenia interesów pracowników, interesów pracodawców oraz dobra publicznego. Celem działalności Komisji jest dążenie do osiągnięcia i zachowania pokoju społecznego, a do jej kompetencji należy prowadzenie dialogu społecznego w sprawach wynagrodzeń i świadczeń społecznych oraz w innych sprawach społecznych lub gospodarczych.

Zmiany w ustawie dotyczą definicji organizacji pracodawców/pracowników o charakterze reprezentatywnym, gdyż tylko takie organizacje mogą brać udział w pracach Komisji.

Dotychczas za reprezentatywne organizacje pracownicze zostały uznane NSZZ "Solidarność" i OPZZ niejako z góry, a inne organizacje tylko wówczas, gdy zrzeszały co najmniej 300 000 pracowników.

Ze strony pracodawców, z mocy prawa za reprezentatywną uchodziły Konfederacja Pracodawców Polskich, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych i Związek Rzemiosła Polskiego, a także organizacje pracodawców, które spełniają poniższe kryteria:

• zrzeszają pracodawców zatrudniających, z zastrzeżeniem ust. 4, więcej niż 300 000 pracowników,
• mają zasięg ogólnokrajowy,
• działają w jednostkach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności określony jest w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

W wyniku wprowadzonych zmian zniesiono nadawanie cech reprezentatywności określonym organizacjom zarówno pracowników jak i pracodawców z mocy prawa. Za reprezentatywne pracownicze organizacje zostały uznane:

• ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje) zrzeszające co najmniej 500 000 pracowników, przy czym nie uwzględnia się pracowników zrzeszonych w tych spośród jej organizacji członkowskich, które są lub w okresie roku przed złożeniem wniosku o stwierdzenie reprezentatywności były zrzeszone w reprezentatywnej organizacji związkowej mającej przedstawicieli w składzie Komisji.
  

W przypadku organizacji pracodawców, za reprezentatywne uznane zostały organizacje, które:

• zrzeszają pracodawców zatrudniających więcej niż 300 000 pracowników, przy czym nie uwzględnia się pracowników zatrudnionych przez tych spośród zrzeszanych pracodawców, którzy są lub w okresie roku przed złożeniem wniosku o stwierdzenie reprezentatywności byli zrzeszeni w reprezentatywnej organizacji pracodawców mającej przedstawicieli w składzie Komisji,
• mają zasięg ogólnokrajowy,
• działają w jednostkach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności określony jest w więcej niż w połowie sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Ponadto, strona pracowników może zapraszać do udziału w pracach Komisji, z głosem doradczym, przedstawicieli związków zawodowych i organizacji związkowych niespełniających kryteriów określonych w ustawie oraz przedstawicieli organizacji społecznych i zawodowych.

Ustawa pozostawiła jednak wymienionym dotychczas enumeratywnie organizacjom pracowników i pracodawców, a więc NSZZ "Solidarność" i OPZZ oraz Konfederacji Pracodawców Polskich, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych i Związkowi Rzemiosła Polskiego status reprezentatywności do 31 grudnia 2005r.

Obecnie ustawa trafiła pod obrady Senatu. Jeżeli zostanie zaakceptowana, zacznie obowiazywać od 1 stycznia 2003r.