Czy amortyzacja maszyn, które Spółka oddaje do bezpłatnego używania klientom stanowi koszt podatkowy (...)

UZASADNIENIE

W dniu 25 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od użyczonych klientom maszyn.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka w ramach podstawowej działalności handluje klejami przemysłowymi. Do używania klejów wymagane jest posiadanie specjalistycznych urządzeń (maszyn). Spółka chce przyciągnąć nowych klientów, jak i utrzymać już istniejących i w tym celu na podstawie zawartych umów użyczenia udostępnia maszyny klientom na czas określony do bezpłatnego używania a biorący w używanie (klienci Spółki) zobowiązują się do nabywania towarów od Spółki. Zawarta umowa ma charakter wzajemny. Udostępnienie klientom przez Spółkę na pewien czas należących do Niej maszyn pozwoli im na przekonanie się o zaletach towarów sprzedawanych przez Spółkę. Maszyny przekazywane klientom do bezpłatnego używania stanowią składniki rzeczowych aktywów trwałych Spółki. Zawarte umowy użyczenia nie przenoszą prawa własności rzeczy, zatem nie dają biorącemu w używanie prawa dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy amortyzacja od maszyn, które Spółka oddaje do bezpłatnego używania klientom stanowi koszt podatkowy Spółki w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, amortyzacja od maszyn, które Spółka oddaje do bezpłatnego używania klientom stanowi koszt podatkowy Spółki.

Umowa użyczenia uregulowana w art. 710 - 719 Kodeksu cywilnego ma charakter nieodpłatny. Jeżeli Spółka oddaje swojemu kontrahentowi składniki majątku do bezpłatnego używania, a biorący w używanie zobowiązuje się do nabywania towarów Spółki w określonym czasie, umowa ma charakter wzajemny. Spółka uzyska korzyść w postaci zapewnienia sobie stałego odbiorcy towaru za z góry określoną w umowie kwotę i z góry określonym przedziale czasowym.

Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

   - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania.

Ponieważ umowa zawarta przez Spółkę ma charakter świadczenia wzajemnego mimo, że samo przekazanie składnika majątku nie powoduje konieczności zapłaty wynagrodzenia, nie wystąpi sytuacja oddania środków trwałych do nieodpłatnego używania. Spółka uzyska bowiem wymierną korzyść w postaci przychodów z podstawowej działalności, bowiem klient Spółki podpisując umowę użyczenia zobowiązuje się w określonym czasie do zakupu towaru od Spółki.

Zatem, maszyny są wykorzystywane przez Spółkę na potrzeby związane z prowadzoną przez Nią działalnością i tym samym treść art. 16a ust. 1 jest przez Spółkę spełniona.

Spółka ponadto pragnie wskazać na postanowienie z 29 marca 2007 r. nr ZD/4061-1/07 Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu:

?(...) Co prawda Wnioskująca w związku z przekazaniem swoich środków trwałych zleceniobiorcy nie otrzyma żadnych pieniędzy tytułem tego przekazania (nie osiągnie przychodu), jednak zapłaci Ona mniej za świadczenie, które wykonuje dla Wnioskującej kontrahent. Oznacza to, że Spółka dzięki zawartej z kontrahentem umowie, dotyczącej udostępnienia należących do Niej składników, poniesie niższe koszty za zrealizowane na Jej rzecz zamówienie. Z kolei kontrahent Wnioskującej otrzyma odpowiednio od Wnioskującej mniejsze wynagrodzenie za wykonane trzonki do żarówek, niż wynagrodzenie, jakiego mógłby się domagać, gdyby trzonki te wykonał przy użyciu własnych lub wynajętych przez siebie maszyn, poniesie zatem swoisty koszt użytkowania maszyn Wnioskującej. Tak, więc, w przedmiotowej sprawie, zdaniem organu podatkowego, nie zachodzą przesłanki, o których stanowi art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które uniemożliwiałyby zaliczenie odpisów amortyzacyjnych - od opisanych we wniosku środków trwałych Spółki - do kosztów uzyskania przychodów. W przedmiotowej sprawie nie mamy bowiem do czynienia z nieodpłatnym oddaniem przez Wnioskującą środków trwałych do używania odrębnemu podmiotowi. (?)?.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (?).

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu (ewentualnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów), przy czym każdy wydatek poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia przychodu. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków trzeba brać pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się wydatku do osiągnięcia przychodu, a także racjonalność wydatków, to znaczy ich adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodu. Nadto, zgodnie z ukształtowanym stanowiskiem doktryny (w tym sądowej), obowiązkiem każdego podatnika jest odpowiednie udokumentowanie poniesionego wydatku.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ww. ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a - 16m, z uwzględnieniem art. 16.

Stosownie do art. 16a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

   - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Zgodnie z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym, Spółka w ramach podstawowej działalności handluje klejami przemysłowymi. Do używania klejów wymagane jest posiadanie specjalistycznych urządzeń (maszyn). Na podstawie zawartych umów użyczenia, Spółka udostępnia maszyny klientom na czas określony do bezpłatnego używania a biorący w używanie (klienci Spółki) zobowiązują się do nabywania towarów od Spółki. Zatem zawarta umowa ma charakter świadczenia wzajemnego mimo, że samo przekazanie składnika majątku nie powoduje konieczności zapłaty wynagrodzenia. Maszyny przekazywane klientom do bezpłatnego używania stanowią składniki rzeczowych aktywów trwałych Spółki.

W związku z powyższym, rozważyć należy, czy w przedstawionych okolicznościach Spółka oddaje środki trwałe do nieodpłatnego używania, gdyż stosownie do regulacji art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania - za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania.

Pojęcie ?nieodpłatny? w znaczeniu słownikowym oznacza ?nie wymagający opłaty; taki, za który się nie płaci, bezpłatny? (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa, 2003).

Natomiast znaczenie w języku prawniczym pojęcia (nieodpłatnego) użyczenia określone jest w art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Zatem istotą umowy użyczenia jest oddanie rzeczy do bezpłatnego używania, gdzie ?bezpłatność? musi dotyczyć wszystkich elementów umowy.

Zarówno wykładnia językowa, jak i systemowa art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazuje jednoznacznie, iż poza zakresem hipotezy tej normy prawnej znajdują się prawnopodatkowe stany faktyczne, w których użyczenie maszyn, czy urządzeń związane jest z obowiązkiem jakiegokolwiek wzajemnego świadczenia.

Okoliczność przekazania specjalistycznych urządzeń (maszyn) klientom, którzy zakupują od Spółki kleje przemysłowe, do których używania wymagane jest posiadanie tych maszyn stanowi dostateczną przesłankę do stwierdzenia, iż użyczenie specjalistycznych urządzeń (maszyn) związane jest z obowiązkiem wzajemnego świadczenia. Jeżeli Spółka uzyska określone korzyści (np. w postaci zwiększenia przychodów z podstawowej działalności, jaką jest handel klejami przemysłowymi), to w takim przypadku nie ma przesłanek do uznania, iż świadczenie związane z przekazaniem urządzeń (maszyn) ma nieodpłatny charakter.

Nie ulega również wątpliwości, iż istnieje związek przyczynowo - skutkowy określony w art. 15 ust. 1 powołanej ustawy występujący pomiędzy kosztami związanymi z amortyzacją przedmiotowych urządzeń (maszyn) użyczanych klientom, którzy zobowiązują się do nabywania towarów od Spółki, czego następstwem jest osiąganie przychodów lub też zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu.

Wobec powyższego, uznać należy, iż w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z nieodpłatnym udostępnieniem środków trwałych Spółki do używania klientom w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) cyt. ustawy.

Reasumując, w świetle przedstawionego stanu faktycznego i powołanych przepisów prawa, odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej udostępnianych klientom środków trwałych w postaci urządzeń (maszyn) stanowią koszty uzyskania przychodów Spółki, pod warunkiem, iż są dokonywane zgodnie z przepisami art. 16a ? 16m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podkreślić przy tym należy, iż w myśl art. 16h ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę pisma urzędowego, tut. Organ informuje, że zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.