Mały podatnik w podatku dochodowym

10.7.2012

Mały podatnik – definicja na potrzeby podatku dochodowego

Przez małego podatnika dla potrzeb podatku dochodowego rozumie się podatnika u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Należy zauważyć, że małym podatnikiem jest się z mocy samego prawa i podatnik nie musi w tej kwestii składać żadnych oświadczeń do urzędu skarbowego. Oświadczenia mogą się pojawić dopiero w razie skorzystania z możliwości kwartalnych wpłat zaliczek na podatek dochodowym (o czym niżej).

Mały podatnik i tzw. szybka amortyzacja

Zgodnie z przepisami art. 22k ust. 7-12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 16k ust. 7-12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Przeliczenia na złote kwoty, dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wystąpiło zdarzenie, o którym mowa w tym przepisie, w zaokrągleniu do 1.000 zł

Chodzi o następujące środki trwałe:

Kotły i maszyny energetyczne (grupa 3 KŚT)
Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania (grupa 4 KŚT)
Maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne (grupa 5 KŚT)
Urządzenia techniczne (grupa 6 KŚT)
Środki transportu (grupa 7 KŚT) – za wyjątkiem samochodów osobowych
Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie gdzie indziej niesklasyfikowane (grupa 8 KŚT)

Podatnicy mogą dokonywać ww. odpisów amortyzacyjnych nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, lub stosować zasady ogólne. Od następnego roku podatkowego podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych zgodnie z metodą degresywną lub liniową, zaś suma odpisów amortyzacyjnych, w tym dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów nie może przekroczyć wartości początkowej tych środków trwałych.

Przy określaniu limitu 50.000 euro nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 3.500 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Co istotne, pomoc w postaci powyższych odpisów stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Mały podatnik i kwartalne zaliczki na podatek

Mały podatnik oraz podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej mogą wpłacać zaliczki kwartalne. Ustawa nie nakłada obowiązku składania miesięcznych deklaracji na podatek dochodowy. Aby skorzystać z kwartalnej metody wpłacania zaliczek należy zawiadomić o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego do 20 lutego tego roku, w którym podatnik zamierza wpłacać zaliczki kwartalne. Zawiadomienie dotyczy również lat następnych, chyba że do 20 lutego danego roku podatnik zrezygnuje z zaliczek kwartalnych.

W przypadku osób prawnych i innych podatników CIT, zawiadomienie należy złożyć do 20 dnia drugiego miesiąca roku podatkowego.

Problem ze wspólnikami spółek osobowych

Pomimo tego, że od dnia wprowadzenia do podatku dochodowego instytucji małego podatnika upłynęło już kilka lat ustawodawca nie wprowadził w tym czasie przepisów, które rozwiałyby wątpliwości czy definicję małego podatnika należy odnieść do spółki osobowej czy też do jej wspólników. W przypadku spółek niemających osobowości prawnej, nie są one podatnikami podatku dochodowego, gdyż podatnikami tego podatku są wspólnicy tych spółek. Dla przykładu, spółka jawna jest podatnikiem podatku VAT, ale podatek dochodowy płacą jej wspólnicy (niezależnie od tego, czy są osobami fizycznymi, czy prawnymi). Nie ma tutaj znaczenia fakt, że księgi rachunkowe (albo podatkową księgę przychodów i rozchodów) prowadzi spółka – zapisy z tej księgi stanowią bowiem jedynie podstawę dla wspólników do ustalenia właściwej wysokości podatku czy też zaliczek na ten podatek.

Jak w tej sytuacji należy więc rozumieć definicję, zgodnie z którą przez małego podatnika rozumie się podatnika, u którego wartość przychodu w poprzednim roku nie przekroczyła 1.200.000 euro? Czy chodzi tutaj o przychody spółki, czy wspólników?

Przykład:

Przychody spółki jawnej w 2011 r. wyniosły 1.400.000 euro. Spółka ma dwóch wspólników, którzy uczestniczą w zyskach i stratach w proporcji 50:50. W związku z tym, przychody każdego ze wspólników nie przekroczyły kwoty 700.000 euro, a należy przypomnieć, że to wspólnicy, a nie spółka, są podatnikami.

Niestety, ustawodawca nie daje odpowiedzi na postawione przez nas pytanie. Bezpieczniej byłoby w tej sytuacji przyjąć, że nie została spełniona definicja małego podatnika. Byłoby to jednak krzywdzące dla podatników-wspólników, którzy byliby w gorszej sytuacji od innych podatników podatku dochodowego. Ze względu na brak wyjaśnień ustawowych oraz duże ryzyko podatkowe, najbezpieczniej zwrócić się w takim przypadku do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Tekst jedn. Dz. U. 2012 r. poz. 361, ze zmianami);
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Tekst jedn. Dz. U. 2011 r. Nr 74 poz. 397, ze zmianami)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Komentarze