Termin na wybór formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej

1 stycznia 2019 r. nastąpiły zmiany istotne dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), dotyczące m.in. wyboru formy opodatkowania. Minister Finansów wydał w tym zakresie objaśnienie podatkowe.

Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2019 r.

1 stycznia 2019 r. zmienił się termin na wybór formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej.

W stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. (TAK BYŁO) termin ten był:

• do 20 stycznia roku podatkowego lub 
• przed rozpoczęciem działalności w przypadku karty podatkowej albo do dnia uzyskania pierwszego przychodu w pozostałych przypadkach – jeżeli podatnik rozpoczynał prowadzenie działalności. 

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. (TAK JEST) jest on:

• do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego – w przypadku 19% stawki podatku lub ryczałtu,
• do 20 stycznia lub przed rozpoczęciem działalności – w przypadku karty podatkowej,
• do 20 stycznia, jeżeli w poprzednim roku podatnik opodatkowany był w formie karty podatkowej – w przypadku wszystkich form opodatkowania.

Zmiany zostały wprowadzone ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. poz. 2244), zwaną „ustawą upraszczającą”.

Wybór formy opodatkowania przychodów/dochodów z działalności gospodarczej

Podstawową formą opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej jest opodatkowanie na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej.

Podatnik może też wybrać – dla przychodów/dochodów z działalności gospodarczej – opodatkowanie według 19% stawki podatku, bądź jedną ze zryczałtowanych form opodatkowania, tj.:

• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, zwanym dalej „ryczałtem”, albo
• kartą podatkową.

Począwszy od 1 stycznia 2019 r. wydłużone zostały terminy na dokonanie wyboru formy opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów/dochodów z działalności gospodarczej osiąganych przez osoby fizyczne.

Podatnik może dokonać ostatecznego wyboru formy opodatkowania według 19% stawki podatku albo ryczałtem, składając pisemne oświadczenie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego. Termin ten obowiązuje zarówno podatników rozpoczynających działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, jak i kontynuujących tę działalność.

Istotną zmianą jest także umożliwienie podatnikowi dokonania zmiany decyzji o wyborze, przed upływem ustawowego terminu.

Wniosek o zastosowanie karty podatkowej, tak jak dotychczas, podatnik powinien złożyć do 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli rozpoczyna prowadzenie działalności w trakcie roku – przed jej rozpoczęciem.

Przykład:

Podatnik w styczniu danego roku podatkowego rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Za pomocą wniosku CEIDG-1 złożył oświadczenie o wyborze ryczałtu dla przychodów osiąganych z rozpoczętej działalności. Pierwszy przychód osiągnął w lutym tego roku. Na podjęcie ostatecznej decyzji ma więc czas do 20 marca. Zatem przed upływem tego terminu może on zrezygnować z ryczałtu, co będzie równoznaczne z opodatkowaniem na ogólnych zasadach według skali podatkowej, albo może złożyć oświadczenie o wyborze opodatkowania według jednolitej 19% stawki podatku.

Powyższa zasada dotyczy również przypadku, gdy podatnik złożył pisemne oświadczenie o wyborze formy opodatkowania bezpośrednio do urzędu skarbowego.

Natomiast podatnik ten nie może już wybrać opodatkowania w formie karty podatkowej, ponieważ wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie na ten rok podatkowy, powinien złożyć przed rozpoczęciem działalności gospodarczej.

Termin 20 stycznia danego roku podatkowego obowiązuje również podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym korzystali z opodatkowania w formie karty podatkowej. Jeżeli bowiem do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej, nie złożył oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu albo oświadczenia o wyborze opodatkowania według 19% stawki podatku albo nie zawiadomił w formie pisemnej urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania w formie karty podatkowej, uważa się, że nadal dochody z prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowane są w tej formie.

Przykład:

Podatnik, który w 2019 r. korzystał z opodatkowania w formie karty podatkowej i zamierza w 2020 r. wybrać ryczałt, powinien do 20 stycznia 2020 r. złożyć oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania.

Jeżeli do dnia 20 stycznia 2020 r. złoży oświadczenie o wyborze ryczałtu, a następnie zmieni zdanie, to będzie jeszcze mógł złożyć oświadczenie o rezygnacji z tej formy. W konsekwencji jego dochody będą opodatkowane na ogólnych zasadach według skali podatkowej, albo jeżeli złoży oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej według 19% stawki podatku – w takiej formie.

Na dokonanie ostatecznego wyboru podatnik ma czas do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy w roku podatkowym przychód albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego.

Nie uległa natomiast zmianie zasada, zgodnie z którą wybór dokonany w danym roku podatkowym obowiązuje również w latach następnych, dopóki podatnik nie dokona innego wyboru. Zgodnie bowiem z art. 40 ust. 3 ustawy upraszczającej, skutki określone w art. 9a ust. 4 ustawy zmienianej w art. 7 w brzmieniu dotychczasowym oraz w art. 9 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 14 w brzmieniu dotychczasowym zachowują moc w latach podatkowych rozpoczynających się po dniu 31 grudnia 2018 r., chyba że podatnik złoży odpowiednio zawiadomienie albo oświadczenie lub wniosek, o których mowa odpowiednio w art. 9a ust. 2b ustawy zmienianej w art. 7 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą albo w art. 9 ust. 1b ustawy zmienianej w art. 14 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Nadal obowiązuje również zasada, zgodnie z którą właściwe oświadczenie/wniosek/ zawiadomienie podatnik może złożyć bezpośrednio do urzędu skarbowego albo za pomocą wniosku CEIDG-1.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), zwana „ustawą PIT” - art. 9a;
• ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 43, z późn. zm.), zwana „ustawą ryczałtową” - art 9, art. 29; 
• ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. poz. 2244), zwana „ustawą upraszczającą” - art. 40 ust. 3. 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl