Prawo do zastosowania zwolnienia od podatku VAT, przy sprzedaży tego samochodu w miesiącu jego wykupu.

UZASADNIENIE

W dniu 21 sierpnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku przy dostawie samochodu osobowego. Wniosek ten uzupełniono pismem z dnia 22 października 2008 r. o doprecyzowanie własnego stanowiska w sprawie.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka w roku 2005 wzięła w leasing operacyjny samochód osobowy. Podatek naliczony od rat leasingowych odliczono zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami (marzec 2005 r.), tj. 50% nie więcej niż 5.000 zł. Na podstawie art. 3 ust. 7 ustawy o rachunkowości, samochód ten został przyjęty do ewidencji środków trwałych, a naliczone odpisy amortyzacyjne nie stanowiły kosztu uzyskania przychodu, kosztem były bowiem raty leasingowe. W dniu 18 kwietnia 2008 r. zostało podpisane porozumienie z leasingodawcą o wcześniejszym wykupie samochodu. Potwierdzeniem powyższej transakcji jest faktura z dnia 30 kwietnia 2008 r. W tym samym dniu została wystawiona faktura na podstawie której samochód ten został sprzedany. Przy sprzedaży zastosowano zwolnienie od podatku VAT w myśl § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.). Z uwagi na fakt, że okres eksploatacji samochodu w czasie trwania umowy leasingu (od sierpnia 2005 r. do kwietnia 2008 r.) wlicza się do okresu używania, samochód ten na dzień sprzedaży spełniał definicję towaru używanego. Drugi warunek zastosowania zwolnienia przy sprzedaży został również spełniony ? wystąpiło ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 3 ustawy o VAT.

Ze względu na rozliczenie zakupu i sprzedaży przedmiotowego samochodu z tytułu podatku VAT w jednej deklaracji VAT-7, tj. za miesiąc kwiecień 2008 r. ? od faktury za wykup samochodu Spółka nie odliczyła podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku sprzedaży samochodu osobowego znajdującego się w ewidencji środków trwałych Spółki, bezpośrednio po wykupie z leasingu, tj. w tym samym dniu ? używanego dłużej niż pół roku ? organ podatkowy może zakwestionować zastosowane zwolnienie od podatku VAT na podstawie § 8 ust. 1 pkt 5 ww. rozporządzenia Ministra Finansów i potraktować taki samochód jak towar, a w konsekwencji opodatkować jego sprzedaż stawką 22%...

Zdaniem Wnioskodawcy, rozlicznie podatku VAT przy wykupie i sprzedaży samochodu osobowego po leasingu operacyjnym, opisane powyżej, Spółka uważa za prawidłowe. Podstawą zastosowania zwolnienia przy sprzedaży samochodu osobowego jest ograniczone prawo do odliczenia i okres używania co najmniej pół roku. Potraktowanie natomiast wykupionego z leasingu operacyjnego samochodu osobowego, zaewidencjonowanego w środkach trwałych Spółki przez okres ponad dwóch lat, jak towar przy jego sprzedaży rodzi następujące pytanie ? przez jak długi okres czasu należałoby ten samochód użytkować po wykupie aby dokonać jego zbycia przy zastosowaniu zwolnienia od podatku VAT...

Trudno uznać za prawidłową interpretację w myśl której, dla zastosowania zwolnienia i nie potraktowania ww. samochodu za towar handlowy należałoby w każdym przypadku użytkować go po wykupie z leasingu operacyjnego przez okres nie krótszy niż pół roku. Ponadto przepisy nie przewidują aby podatnik mógł zrezygnować z zastosowania zwolnienia w przypadku, gdy są spełnione warunki tego zwolnienia. W konsekwencji potraktowanie dostawy (sprzedaży) przedmiotowego samochodu jako opodatkowanej stawką 22% jest ryzykowne przede wszystkim dla kupującego. Zgodnie bowiem z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Ponadto w piśmie uzupełniającym z dnia 22 października 2008 r. Spółka wyraziła swój pogląd, zgodnie z którym zastosowane zwolnienie od podatku VAT na podstawie § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług jest prawidłowe i organ podatkowy nie może tego zwolnienia zakwestionować.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a powołanej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Stosownie do art. 86 ust. 3 ww. ustawy, w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca ? nie więcej jednak niż 6.000 zł.

W myśl natomiast art. 86 ust. 7 ustawy o VAT, w przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe, o których mowa w ust. 3, na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, o których mowa w zdaniu pierwszym, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6.000 zł.

W przypadku samochodów i pojazdów samochodowych będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartych przed dniem 1 czerwca 2005 r., kwotę podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z takiej umowy, stanowiła kwota podatku naliczonego, jaka wynikała z przepisów art. 86 ust. 3 ustawy przed wejściem w życie ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 90, poz. 756), czyli 50% kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty), nie więcej jednak niż 5.000 zł.

Przepis ten, w odniesieniu do przypadków w nim określonych, modyfikuje definicję podatku naliczonego, zawartą w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, wskazując, że kwotę podatku naliczonego stanowi nie cały wykazany na fakturze podatek od należnego czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, lecz tylko 60% tego podatku i tylko w ramach limitu wynoszącego 6.000 zł na jeden użytkowany samochód.

Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego ? jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością ? dostawą towaru ? nie związaną z samą umową leasingu, co do której przysługuje podatnikowi prawo do odliczenia podatku określonego w art. 86 ust. 3, jednak z uwzględnieniem warunku, o którym mowa w cyt. wyżej art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust.1 ww. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stawka podstawowa podatku od towarów i usług, określona w art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 43 ust.1 pkt 2 cyt. ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Przez towary używane, zgodnie z art. 43 ust. 2 pkt 2 cyt. ustawy rozumie się pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku. W powyższej definicji ustawodawca mówi o okresie używania przez podatnika, a nie o formie własności. Dlatego też do okresu używania przez podatnika wlicza się okres eksploatacji samochodu w ramach leasingu operacyjnego.

Do sprzedaży samochodów odnosi się także § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przez podatników, którym przy nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 3 i ust. 5 ustawy, jeżeli samochody i pojazdy te są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Dzięki tej regulacji, mimo prawa do odliczenia podatku VAT, podatnik może zastosować zwolnienie od podatku od towarów i usług przy sprzedaży samochodów uznawanych za używane. Ważne jedynie jest, aby było to prawo wynikające z zapisu art. 86 ust. 3 ustawy o VAT, czyli przysługujące samochodom o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony i w wysokości 60% kwoty podatku określonej w fakturze dokumentującej nabycie danego pojazdu i nie więcej niż 6.000 zł. (w marcu 2005 r. ? 50% kwoty podatku naliczonego od raty, nie więcej jednak niż 5.000 zł).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Spółka dokonała wykupu samochodu, będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego, nie spełniającego kryteriów samochodu ciężarowego w myśl art. 86 ust. 3 i ust. 4 ustawy o VAT. Natomiast zbywany samochód spełniał definicję towaru używanego, bowiem w trakcie trwania leasingu był on użytkowany dłużej niż pół roku, a jak wspomniano wyżej okres eksploatacji samochodu w czasie trwania umowy leasingu operacyjnego należy wliczać do okresu używania samochodu. Zatem przy dostawie przedmiotowego samochodu, jako towaru używanego, Podatnik mógł skorzystać ze zwolnienia od podatku.

Z opisu stanu faktycznego wynika jednakże, że sprzedaż przedmiotowego samochodu miała miejsce w tym samym dniu, a więc w tym samym okresie rozliczeniowym, co wskazuje, że zamiarem Podatnika w momencie zakupu było przeznaczenie tego samochodu do sprzedaży zwolnionej (brak związku z czynnościami opodatkowanymi). W związku z powyższym Podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze VAT dokumentującej nabycie samochodu.

Jak wskazano bowiem, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jedynie w takim zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Oznacza to, że prawo do odliczenia jest uzależnione od istnienia związku dokonanego zakupu ze sprzedażą opodatkowaną. Zatem warunek konieczny do uzyskania prawa do odliczenia, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ww. ustawy nie zostaje w efekcie zrealizowany.

Wobec powyższego dostawa przedmiotowego samochodu używanego, z uwagi na fakt, iż przy jego nabyciu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego ? mogła korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Udzielając odpowiedzi na zadane we wniosku pytanie należy stwierdzić, że organ podatkowy może zakwestionować zastosowane zwolnienie od podatku VAT przy sprzedaży przedmiotowego samochodu, jednakże jedynie ze względu na błędną podstawę prawną (zastosowanie przepisu § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zamiast art. 43 ust.1 pkt 2 cyt. ustawy o VAT.).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.