opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu umorzenia odsetek od długu spadkowego

UZASADNIENIE

W dniu 30.09.2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu umorzenia odsetek od długu spadkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Będąc jedynym spadkobiercą ojca Wnioskodawczyni dobrowolnie zawarła ugodę z jego wierzycielem i spłaciła dług spadkowy. Wierzyciel umorzył wysokie odsetki. W ugodzie pozasądowej zostały podane kwoty spłaconego zadłużenia i daty dokonanych spłat oraz adnotacja o umorzeniu odsetek z tego tytułu.

Pismem z dnia 29.09.2008 r. (data wpływu 06.10.2008 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła, iż w opisie zdarzenia nie umieściła informacji mogącej mieć znaczenie dla interpretacji. Dług, który Wnioskodawczyni spłaciła za zmarłego ojca był zasądzony prawomocnym wyrokiem sądu z nadaną klauzulą wykonalności, a umorzone przez wierzyciela odsetki pochodziły m. in. z wyroku sądowego dotyczącego opłat czynszowych. Każda z wyszczególnionych opłat miała zasądzone odsetki, które miały być wyliczone aż do dnia zapłaty. Może mieć to znaczenie dla sposobu zaksięgowania tych należności przez wierzyciela.

Pismem z dnia 28.11.2008 r. Nr IPPB2/415-1383/08-3/JS, Nr IPPB2/436-376/08-3/AF wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez:

1. wyjaśnienie w zakresie jakiego podatku ma być wydana interpretacja indywidualna
2. sprecyzowanie pytań przyporządkowanych do przedstawionego stanu faktycznego oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny zaistniałego stanu faktycznego w odniesieniu do zadanych pytań,
3. ponadto, jeżeli interpretacja ma być udzielona w zakresie podatku od spadków i darowizn, o uzupełnienie również stanu faktycznego poprzez podanie: daty śmierci ojca, daty uprawomocnienia się postanowienia Sądu w sprawie nabycia praw do spadku po zmarłym, a także sprecyzowanie czy z tytułu nabycia spadku Wnioskodawczyni rozliczyła się w Urzędzie Skarbowym i czy była zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.
   
   

Pismem z dnia 05.12.2008 r. (data wpływu 08.12.2008 r.) Wnioskodawczyni poinformowała, iż zwróciła się o indywidualną interpretację, ponieważ umorzenie odsetek od długu jest różnie traktowane przez organy skarbowe, a jednocześnie pismo Ministerstwa Finansów z 13.01.1999 r. wskazuje, że umorzenie odsetek od długu jest obojętne podatkowo zarówno dla wierzyciela jak i dłużnika. Ponadto wskazuje, że należy do grona osób spełniających warunki do uzyskania zwolnienia podatkowego od spadku po ojcu.

Ojciec Wnioskodawczyni zmarł 18.01.2008 r., a postanowienie sądu o nabyciu przez Wnioskodawczynię spadku uprawomocniło się 28.03.2008 r. Deklarację SD-Z1 złożyła we właściwym urzędzie skarbowym w ciągu 30 dni od uprawomocnienia się wyroku. Pomimo pisemnej prośby o dokonanie rozliczenia, skierowanej do Naczelnika II Urzędu Skarbowego w Katowicach do dnia uzupełnienia wniosku nie zostało rozpoczęte postępowanie.

Ewentualny przychód z tytułu umorzenia odsetek Wnioskodawczyni powinna wykazać w rozliczeniu rocznym za 2008 r. Wnioskodawczyni wskazuje, iż nie może uzależniać ?przychodu z innych źródeł? od rozliczenia przez urząd skarbowy otrzymanego spadku.

Zmarły ojciec Wnioskodawczyni był zobowiązany wyrokiem Sądu Okręgowego Wydz. XIII Gospodarczy sygn. Akt ???. z dnia 03.11.2004 r. do zapłaty na rzecz O S.A. łącznej kwoty 17.563,0 zł z odsetkami plus koszty postępowania oraz 1800,0 zł z tytułu oddalonej apelacji.

Wnioskodawczyni odnalazła wierzyciela ojca i dobrowolnie dokonała wpłaty na jego konto w dwóch ratach w dniu 19.05.2008 r. oraz 18.06.2008 r. Pomiędzy Wnioskodawczynią i spółką O S.A. została zawarta ugoda pozasądowa, w której wierzyciel ojca Wnioskodawczyni zrzekł się wobec niej jako spadkobiercy wszelkich roszczeń w tym o odsetki od wyroku.

Stanem faktycznym jest dokonana spłata długu spadkowego a zdarzeniem przyszłym odprowadzenie w rozliczeniu rocznym podatku od ?przychodu z innych źródeł? jeżeli taki przychód wystąpił.

Zgodnie z oceną opisanej sytuacji tylko właściwy dłużnik korzysta finansowo nie regulując własnych zobowiązań, spadkobierca natomiast pomniejsza otrzymany spadek spłacając dług i podatki z tym związane. Ponadto osoby z najbliższej rodziny korzystają aktualnie z możliwości zwolnienia od zapłaty podatku od spadków.

W dniu 05.12.2008 r. Wnioskodawczyni dokonała następnej wpłaty na konto Izby Skarbowej w Warszawie w kwocie 80 złotych oraz równolegle z faksem wysłała pismo drogą pocztową wraz z jej potwierdzeniem.

Wnioskodawczyni w odpowiedzi na wezwanie z dnia 28.11.2008 r. Nr IPPB2/415-1383/08-3/JS, Nr IPPB2/436-376/08-3/AF wskazała, że rozwiązanie problemu sprowadza się do uzyskania odpowiedzi w zasadzie na jedno pytanie: Czy umorzenie odsetek od długu stanowi przychód, który Wnioskodawczyni jest obowiązana wykazać w zeznaniu rocznym za 2008 r. i odprowadzić od niego podatek... Natomiast we wniosku ORD ? IN Wnioskodawczyni wskazała 4 pytania tj.

1. Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku od umorzonych przez wierzyciela odsetek od długu...
2. Czy jeżeli Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku od umorzonych przez wierzyciela odsetek od długu, to może się starać o jego umorzenie (przed czy po zapłacie).
3. Czy wierzyciel powinien wystawić PIT-8C...
4. Czy wystawienie PIT- 8C zależne jest od sposobu zaksięgowania długu przez wierzyciela i czy ma to wpływ na zobowiązanie podatkowe Wnioskodawczyni...
   
   

Biorąc pod uwagę powyższe przedmiotowa interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie, które zostało sprecyzowane w wyniku uzupełnienia przedmiotowego wniosku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umorzenie odsetek od długu stanowi przychód, który Wnioskodawczyni jest obowiązana wykazać w zeznaniu rocznym za 2008 r. i odprowadzić od niego podatek...

Zdaniem Wnioskodawczyni:

Uważa, że umorzone odsetki od długu nie są Jej przychodem, gdyż nie jest właściwym dłużnikiem, a jedynie spadkobiercą. Dług łącznie z odsetkami stanowi w całości obciążenie masy otrzymanego spadku.

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn zostanie wydane odrębne postanowienie.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Powyższa definicja przychodów ma charakter ogólny i znajduje zastosowanie, o ile w przepisach szczególnych ustawodawca nie uregulował tej kwestii odmiennie. Użycie sformułowania ?w szczególności? wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i do tej kategorii można zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

O przychodzie podatkowym możemy mówić wtedy, gdy ma on charakter trwałego przysporzenia majątkowego.

Na gruncie prawa podatkowego umorzenie odsetek od długu jest zdarzeniem powodującym powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przy czym w przypadku umorzenia należnych odsetek za życia dłużnika wartość umorzonej należności stanowi przychód dłużnika, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 922 Kodeksu cywilnego stanowi, iż prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców.

W sytuacji, gdy po śmierci dłużnika, dochodzi do umorzenia zobowiązania spadkobiercy, który przejął obowiązki dłużnika, u tego spadkobiercy powstaje przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten odpowiada wartości umorzonego świadczenia, gdyż odsetki stanowią dług spadkowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wierzyciel umorzył należności z tytułu odsetek od zobowiązań należnych od spadkobierczyni zmarłego, która była zobowiązana do zapłaty odsetek od długu jako następca prawny, ze względu na fakt objęcia niniejszych długów odpowiedzialnością za długi spadkowe.

W wyniku umorzenia przez wierzyciela kwot odsetek stanowiących zobowiązanie spadkobierczyni, otrzymała przysporzenie w postaci nieodpłatnego świadczenia, które zgodnie z przytoczonym powyżej przepisem art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi Jej przychód podlegający opodatkowaniu. Odstąpienie przez wierzyciela od dochodzenia należnych odsetek ma konkretny wymiar finansowy dla spadkobierczyni, gdyż powoduje, że nie nastąpi uszczuplenie w Jej majątku, do którego musiałoby dojść, gdyby doszło do spłaty tych należności. Skoro zatem dłużnik osiąga korzyść majątkową to należy u niego rozpoznać przychód. Przychód ten powstał w momencie umorzenia odsetek. Wysokością przychodu jest równowartość umorzonych odsetek, gdyż taka jest wysokość przysporzenia z tytułu nieodpłatnego korzystania z kapitału.

Ze względu na fakt, iż przedmiotowe świadczenie nie stanowi przychodu w żadnym ze źródeł wskazanych w art. 12-19, to należy uznać, iż stanowi ono przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust.1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponieważ przychód ten nie mieści się w katalogu zwolnień wymienionych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlega on opodatkowaniu.

Reasumując, należy stwierdzić, iż z tytułu umorzenia należnych odsetek od długu spadkowego powstanie po stronie Wnioskodawczyni przychód z innych źródeł, zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym i tym samym Wnioskodawczyni ma obowiązek wykazać go w zeznaniu rocznym.

Odnosząc się do powołanego pisma Ministerstwa Finansów należy stwierdzić, iż nie ma ono zastosowania w przedmiotowej sprawie, ponieważ dotyczy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych odsetek występujących w obrocie gospodarczym, które jest uregulowane w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), natomiast zasady opodatkowania umorzonych odsetek dla osób fizycznych reguluje inny akt prawny, t. j. ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.).

Wniosek z dnia 29.09.2008 r. (data wpływu 30.09.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie odnośnie podatku dochodowego od osób fizycznych został rozpatrzony w zakresie jednego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast opłata została uiszczona w kwocie 80 zł, tj. w wysokości odpowiadającej 2 stanom faktycznym.

Z uwagi na powyższe dodatkowa opłata dokonana w dniu 05.12.2008 r. w wysokości 40 zł ? zostanie zwrócona zgodnie z § 18 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29.06.2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształceniu w inną formę organizacyjno ? prawną (Dz. U. z 2006 Nr 116, poz. 783) na wskazany przez Panią nr rachunku:

?..

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.