W wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, udział Wnioskodawcy w przedmiotowej nieruchomości (...)

UZASADNIENIE

W dniu 04.06.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2010 i 2011 roku Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości gruntowych nabytych w drodze spadku po zmarłym w dniu 21.12.2003 r. dziadku. Spadek nie został przeprowadzony zaraz po śmierci. Postanowienie Sądu o nabyciu spadku wydane zostało dnia 07 listopada 2007 r. W spadku Wnioskodawca otrzymał udział we współwłasności wynoszący 3/48 (trzy czterdzieste ósme) nieruchomości:

1. zabudowanej nieruchomości położonej w obrębie M, gmina G, złożonej z działek oznaczonych numerami 26/2 kolejno do numeru 26/14 oraz 26/16, o obszarze 4,5258 ha,
2. niezabudowanej nieruchomości położonej w obrębie K, złożonej z działek ewidencyjnych oznaczonych numerami 187 oraz 218/1 kolejno do numeru 218/7, o obszarze 1,4711 ha.
   
   

Następnie dnia 24.10.2008 r. sporządzony został akt notarialny? umowa o dział spadku i zniesienia współwłasności (w której konkretnie określone zostały otrzymane przez Wnioskodawcę nieruchomości). Wartość otrzymanych w wyniku spadku udziałów wynosi 6,25% wartości całej nieruchomości. W wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości oszacowanej w umowie o dział spadku i zniesienia współwłasności na kwotę 600.000 zł Wnioskodawca otrzymał nieruchomości (Dz. Ew.26/6 i 26/7) o wartości 30.970 zł, co stanowi 5,16% wartości całej nieruchomości. W wyniku działu spadku Wnioskodawca otrzymał również dopłatę w wysokości 2500 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy moment, w którym Wnioskodawca nabył spadek powstał z chwilą śmierci spadkodawcy, czy też z chwilą otrzymania prawomocnego postanowienia Sądu o nabyciu spadku?
2. Czy dokonana przez Wnioskodawcę sprzedaż nieruchomości otrzymanych w drodze spadku podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie nieruchomości nastąpiło w dniu otwarcia spadku, czyli z dniem śmierci spadkodawcy, tj. w dniu 21.12.2003 r. Wobec tego opodatkowanie przychodu ze sprzedaży nieruchomości gruntowej powinno nastąpić na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązujących w 2003 r., w myśl których sprzedaż nieruchomości nabytych w drodze spadku podlega zwolnieniu od podatku dochodowego ? art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym. W związku z powyższym Wnioskodawca nie powinien płacić podatku dochodowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
4. innych rzeczy
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) ? przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy ? przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonujące zamiany.
   
   
   

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z powyższego wynika zatem, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma data nabycia tej nieruchomości i forma prawna jej nabycia.

Ze stanu faktycznego wynika, iż w 2010 i 2011 roku Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości gruntowych nabytych w drodze spadku po zmarłym w dniu 21.12.2003 r. dziadku. Postanowienie Sądu o nabyciu spadku wydane zostało dnia 07 listopada 2007 r. Następnie dnia 24.10.2008 r. została sporządzona w formie aktu notarialnego umowa o dział spadku i zniesienia współwłasności. W umowie tej konkretnie określone zostały otrzymane przez Wnioskodawcę nieruchomości. Wartość otrzymanych w wyniku spadku udziałów wynosi 6,25% wartości całej nieruchomości. W wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności Wnioskodawca otrzymał nieruchomości, które stanowiły 5,16% wartości całej nieruchomości oraz dopłatę w kwocie 2500 zł.

Zgodnie z art. 924 i 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Dochodzi wówczas do powstania wspólności majątku spadkowego. Wspólność ta nie jest tożsama ze wspólnością w częściach ułamkowych w rozumieniu art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, gdyż jej przedmiotem jest spadek, a nie rzecz. Wspólnością objęte są wszystkie prawa majątkowe podlegające dziedziczeniu i istniejące w chwili otwarcia spadku, a więc także prawa z istoty swej podzielne. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom i nie zmieni tego fakt, że dział spadku jest czynnością wtórną do nabycia spadku.

Natomiast jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej między współwłaścicielami. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej (podzielonej) rzeczy wspólnej. Wartość przyznanych rzeczy powinna odpowiadać wielkości (wartości) udziału we współwłasności.

Zniesienie współwłasności i dział spadku nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat. Za datę nabycia nieruchomości lub prawa ? w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, należy zatem przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku i zniesienie współwłasności zostało dokonane bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Tak więc co do zasady, dział spadku i zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy w wyniku tego działu spadku i zniesienia współwłasności podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału jaki pierwotnie podatnikowi przysługiwał.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w umowie dział spadku i zniesienie współwłasności konkretnie określone zostały otrzymane przez Wnioskodawcę nieruchomości Wartość otrzymanych w wyniku spadku udziałów wynosi 6,25% wartości całej nieruchomości. W wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności Wnioskodawca otrzymał nieruchomości, które stanowiły 5,16% wartości całej nieruchomości oraz dopłatę w kwocie 2.500 zł.

Skoro zatem w wyniku działu spadku i zniesienia współwłasności, udział Wnioskodawcy w przedmiotowej nieruchomości nie uległ powiększeniu, nie doszło do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, gdyż wartość otrzymanych przez Wnioskodawcę nieruchomości nie przekroczyła wartości udziału, jaki przysługiwał mu w wyniku nabycia spadku. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż nabycie przedmiotowych nieruchomości nastąpiło w 2003 r., czyli w dacie śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że pięcioletni termin określony zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy upłynął z końcem 2008 r. Tym samym dokonana w 2010 i 2011 r. sprzedaż nieruchomości nie stanowi w ogóle źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto należy wyjaśnić, iż w sytuacji, gdy w związku ze sprzedażą nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, nie ma podstaw do zastosowania przepisu art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul.1-ego Maja 10, 09-402 Płock.