Czy odwołanie darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn?

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2011 r. do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku - Białej wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania odwołania umowy darowizny.

Pismem z dnia 19 sierpnia 2011 r., Nr IBPB II/1/436-360/11/AA, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, stosownie do art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), przekazał ww. wniosek, celem załatwienia zgodnie z właściwością miejscową, do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h Ordynacji podatkowej, pismem z dnia 27 października 2011 r., Nr IPTPB2/436-41/11-2/KK, wezwał Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 27 października 2011 r., (skutecznie doręczono dnia 31 października 2011 r.). Pismem z dnia 3 listopada 2011 r. (data nadania 4 listopada 2011 r.) uzupełniono przedmiotowy wniosek.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 19 marca 2009 r., na mocy aktu notarialnego, Wnioskodawca wraz z Żoną dokonał darowizny nieruchomości, w której mieszkają do chwili obecnej na rzecz wnuczki siostry jednego z Darczyńców. W akcie notarialnym została zapisana dożywotnia służebność Obdarowanej na rzecz Darczyńców. Z powodu rażącej niewdzięczności Obdarowanej, Darczyńcy zamierzają odwołać darowiznę. Rażąca niewdzięczność polegała na świadomym pozostawieniu Darczyńców bez koniecznej opieki i pomocy, poprzez wyjazd Obdarowanej bez uprzedzenia. Na chwilę obecną mija drugi miesiąc jak Obdarowana wyprowadziła się, pozostawiając bez opieki Darczyńców.

Darczyńcy starają się o zwrot darowizny, aby możliwy był wynajem budynku mieszkalnego. Lokatorem ma zostać osoba odpowiedzialna, która zapewni opiekę. Aby tego dokonać, Darczyńcy muszą ponownie stać się właścicielami budynku.

Wnioskodawca wraz z żoną zamierzają załatwić sprawę odwołania darowizny polubownie. Jednak Obdarowana postawiła warunek, iż zgodzi się na ugodę, jeżeli będzie zwolniona z zapłaty podatku i dlatego we wniosku ORD-IN pytanie numer 1 dotyczy Obdarowanej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Obdarowana oddając dobrowolnie darowiznę będzie zwolniona z płacenia podatku...
2. Czy przyjmując darowiznę Darczyńcy będą podlegali płaceniu z tego tytułu podatku...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno Darczyńcy jak i Obdarowana powinni być zwolnieni z podatku od spadków i darowizn. Podatek ten został zapłacony przez Obdarowaną po sporządzeniu aktu notarialnego. Wnioskodawca i Żona, jako ?właściciele pierwotni? nieruchomości z zapisaną dożywotnią służebnością, również nie powinni płacić podatku od spadków i darowizn, ponieważ wnoszą o odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności, a nie o darowiznę na Ich rzecz, jako lokatorów nieruchomości.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie Nr 2, natomiast w zakresie pytania oznaczonego Nr 1 wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego pytania Nr 2 uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca z 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768 ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Stosownie do treści art. 1 ust. 2 ww. ustawy, podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

W myśl art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.

Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Na podstawie art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu (art. 898 § 2 Kodeksu cywilnego). Treść przepisu art. 898 § 2 Kodeksu cywilnego daje jasny wyraz temu, że przez odwołanie korzyść uzyskana z darowizny staje się od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie bezpodstawna i właśnie dlatego rodzi obowiązek zwrotu. Przyjęta w ww. przepisie konstrukcja wiążąca odwołanie z bezpodstawnym wzbogaceniem, wyłącza przypisanie skutku rzeczowego, a mianowicie tego skutku, że obdarowany przestaje być właścicielem, staje się zaś nim z powrotem darczyńca.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z Żoną zamierzają odwołać darowiznę.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż skoro zgodnie z art. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem enumeratywnie wymienionych czynności prawnych, to odwołanie darowizny ? jako nie objęte zakresem ustawy - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zatem, taka czynność (o ile jest możliwa w świetle przepisów Kodeksu cywilnego i nawet gdy jest dokonana skutecznie) nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy zawarte we wniosku, a dotyczące pytania numer 2, jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretacje przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy, jako składającego wniosek ORD-IN. Nie wywołuje skutków prawnych dla Żony Wnioskodawcy oraz Obdarowanej, które tego wniosku nie złożyły.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.