Czy podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych środki przekazane z grupowego (...)

Z przedstawionego stanu faktycznego we wniosku z dnia 14.02.2006 r. (data wpływu ? 22.02.2006 r.) uzupełnionego pismem z dnia 07.03.2006 r. (data wpływu ? 14.03.2006 r.) wynika, iż podatniczka w okresie od 1998 roku do dnia 31.12.2004 roku była uczestnikiem ubezpieczenia grupowego Pogodna Jesień w PZU Życie, opłacanego przez pracodawcę. Świadczenie to wynikało z Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy. W związku ze zmianą przepisów pracodawca nie mógł nadal opłacać pracownikom tego ubezpieczenia, dlatego też utworzono Pracowniczy Program Emerytalny. Komisja przetargowa działająca przy 'Z.' wybrała Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Commercial Union. Pierwsza transza środków, którą objęta była podatniczka została zrealizowana w marcu 2005 r. i nie uwzględniała podatku.

Strona zwróciła się z zapytaniem, czy musi zapłacić podatek od zysku, który przyniosły jednostki uczestnictwa w ubezpieczeniu grupowym Pogodna Jesień, mimo iż nie miała i nadal nie ma możliwości korzystania ze zgromadzonych środków finansowych.

We wniosku prezentuje stanowisko, iż nie powinna płacić podatku, ponieważ nie ma żadnej możliwości skorzystania ze zgromadzonych środków, aż do momentu przejścia na emeryturę.

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach dokonując oceny stanu faktycznego i stanowiska wnioskodawcy przedstawionego we wniosku, w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, stwierdza co następuje.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłami przychodów są kapitały pieniężne (...). Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m. in. przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych (art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy).

Pojęcie ?fundusze kapitałowe? zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym w roku 2005, ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych ? oznacza to fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów o funduszach inwestycyjnych oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Pod pojęciem ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego w ubezpieczeniu na życie związanego z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym należy rozumieć wydzielony fundusz aktywów, stanowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowany w sposób określony w umowie (art. 2 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej ? Dz. U. Nr 124, poz. 1151 ze zm., dział I grupa 3 załącznika do ustawy).

Zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1207) pracodawcy, prowadzący w dniu wejścia w życie ustawy grupowe ubezpieczenia na życie związane z funduszem inwestycyjnym lub inną formę grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne dla swoich pracowników, tracą prawo do odliczania poniesionych wydatków od podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne wynikające z odrębnych przepisów, jeżeli w terminie do dnia 31 grudnia 2004 r. nie złożą wniosku o wpis programu do rejestru programów skutkującego wpisaniem tego programu do rejestru.

W przypadku wpisania programu, o którym mowa w ust. 1, do rejestru programów:

1. środki zgromadzone przed przystąpieniem pracownika do programu są przekazywane do tego programu i traktowane jak środki pochodzące ze składki podstawowej w rozumieniu niniejszej ustawy;
2. pracodawca i zarządzający są obowiązani do przechowywania dokumentacji dotyczącej terminów i wysokości składek wniesionych na konto pracownika prowadzone w ramach grupowego gromadzenia środków wraz z dokumentacją programu; do dokumentacji stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące informacji, o której mowa w art. 8 (art. 56 ust. 2 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych).

Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio, jeżeli pracodawca i reprezentacja pracowników, tworząc program, dokonali zmiany zarządzającego środkami gromadzonymi w ramach grupowego ubezpieczenia na życie związanego z funduszem inwestycyjnym lub w ramach innej formy grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne i dokonali wyboru innego zarządzającego programem albo nadali programowi inną formę niż dotychczasowa (art. 56 ust. 3 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych ). W przypadku, o którym mowa w ust. 3, zakład ubezpieczeń lub fundusz inwestycyjny są obowiązane po skutecznym rozwiązaniu umowy, na podstawie dyspozycji pracownika, przekazać te środki na jego rachunek prowadzony w ramach programu oraz przekazać pracodawcy dokumentację dotyczącą terminów i wysokości składek wniesionych na konto pracownika prowadzone w ramach grupowego gromadzenia środków (art. 56 ust. 4 ustawy o pracowniczych programach emerytalnych).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przekazanie środków z grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem inwestycyjnym do pracowniczego programu emerytalnego nie jest wyłącznie czynnością techniczną. Z punktu widzenia ustawy podatkowej stanowi ono postawienie środków do dyspozycji, a ponieważ cechą umów ubezpieczenia powiązanych z funduszem inwestycyjnym jest inwestowanie przez ubezpieczyciela części składki, powstaje, przynajmniej w założeniu, zysk kapitałowy, przy czym umowa szczegółowo określa zasady partycypowania przez ubezpieczonego w tym zysku.

Uczestnik osiągnie więc przychód w rozumieniu ustawy podatkowej.

Należy przy tym zauważyć, że dla oceny, iż faktycznie doszło do postawienia środków do dyspozycji uczestnika bez znaczenia jest okoliczność, że środków tych fizycznie nie otrzyma, istotne jest to że ma pełną swobodę dysponowania nimi, a przekazanie ich do pracowniczego programu emerytalnego stanowi jedną z wielu możliwości zadysponowania tymi środkami. Dochodem uczestnika we wskazanym przypadku jest, stosownie do art. 24 ust. 15 ustawy podatkowej, różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, tj. kwotą postawioną do dyspozycji uczestnika a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.

Dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% uzyskanego dochodu.

Jednakże artykułem 2 ustawy z dnia 1 lipca 2005 roku o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw opublikowanym w Dzienniku Ustaw z dnia 2 sierpnia 2005 roku Nr 143, poz. 1202, dodano w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 w ust. 1 w pkt 58 po lit. b lit. c.

Zatem nowe brzmienie cytowanego wyżej artykułu 21 ust. 1 pkt 58 stanowi, że wolne od podatku dochodowego są wypłaty:

1. transferowe środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego lub na indywidualne konto emerytalne,
2. środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po śmierci uczestnika,
3. środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym lub innej formie grupowego gromadzenia środków na cele emerytalne dla pracowników ? do pracowniczego programu emerytalnego zgodnie z przepisami o pracowniczych programach emerytalnych.

Reasumując powyższe stwierdzić należy, że przekazanie środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym do pracowniczego programu emerytalnego w trybie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych do dnia 17 sierpnia 2005 roku (tj. do daty wejścia w życie nowelizacji art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) nie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym.

Stosownie do przepisów art. 41 ust. 4 i art. 42 ust. 1 ustawy podatkowej płatnicy są obowiązani pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 30 ust. 1 pkt 5 i przekazać go do urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika, w terminie do dnia 20 następnego miesiąca po miesiącu, w którym został pobrany ten podatek, wraz z deklaracją PIT-8A.

Jednakże jeżeli zryczałtowany podatek nie został pobrany przez płatnika to podatnik, stosownie do przepisu art. 45 ust. 3b i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wykazuje go w zeznaniu rocznym.

A zatem stanowisko podatniczki nie jest prawidłowe.