Jakie składniki majątku upadłego wchodzą w skład masy upadłości?

Czym jest masa upadłości?

Masa upadłości to najprościej mówiąc majątek dłużnika, z którego jego wierzyciele będą zaspokojeni. Ponieważ dłużnik częstokroć dysponuje majątkiem, którego nie wszystkie elementy są własnością dłużnika, najważniejszą czynnością po ogłoszeniu upadłości dłużnika jest ustalenie co wchodzi w skład masy upadłości.

Co wchodzi w skład masy upadłości?

W skład masy upadłości wchodzi cały majątek upadłego, należący do niego w dniu ogłoszenia upadłości oraz majątek nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego. Ustalenie tego majątku, z którego zaspokojenie mogą znaleźć wierzyciele, jest jedną z najważniejszych czynności w postępowaniu upadłościowym.

W skład masy upadłości wchodzą przedmioty należące do upadłego. W związku z tym, prawo upadłościowe ustanawia domniemanie wzruszalne, zgodnie z którym uważa się, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do majątku upadłego. Oczywiście domniemanie to można wzruszyć, gdyż często zdarza się sytuacja, w której upadły posiada rzeczy nie należące do niego. W celu wzruszenia tego domniemania osoby uprawnione mogą zażądać wydania przedmiotów stanowiących ich majątek z masy upadłości (patrz: Wyłączenia z masy upadłości).

Ustalenie masy upadłości

Ustalenia masy upadłości dokonuje syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca. W przypadku ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, sędzia - komisarz może postanowić, że ustalenia masy upadłości może dokonać sam upadły, jednakże pod nadzorem nadzorcy sądowego.

Ustalenie to dokonywane jest na podstawie domniemania, o którym wspomniano powyżej, a także na podstawie wpisów w księgach upadłego oraz wszelkich dostępnych dokumentach bezspornych (np. księgach wieczystych).

Ustalenie masy upadłości następuje w drodze spisu inwentarza. Wraz z tym spisem dokonuje się oszacowania całego majątku wchodzącego do masy upadłości. Spis inwentarza dokonywany jest przez podmioty uprawnione do ustalenia masy upadłości (syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca, a w przypadku upadłości z możliwością zawarcia układu - także upadły pod nadzorem nadzorcy sądowego).

Wyłączenie z masy upadłości

W określonych sytuacjach pomimo przynależności danych przedmiotów do majątku upadłego, nie będą one stanowić składników masy upadłości. Dzieje się tak z:

• mieniem, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów kodeksu postępowania cywilnego,
• wynagrodzeniem za pracę upadłego w części nie podlegającej zajęciu
• mieniem wyłączonym mocą uchwały zgromadzenia wierzycieli
• nieściągalnymi wierzytelnościami upadłego oraz niezbywalnymi ruchomościami wyłączonymi przez sędziego - komisarza.

Ponadto, w skład masy upadłości nie wchodzi mienie stanowiące majątek zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Do masy upadłości nie wchodzą także kwoty pochodzące ze spłaty udzielonych z tego funduszu pożyczek, z odsetek bankowych od środków tego funduszu oraz pochodzących z opłat za korzystanie z tego funduszu. Zakres mienia wchodzącego w skład funduszu jest wyznaczany przez sędziego - komisarza.

Mieniem pochodzącym z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych co do zasady zarządza upadły. Jednak zarząd tym mieniem jest ograniczony. Może być ono wykorzystane tylko na cele wskazane w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Jeżeli upadły lub uprawnione do zarządu nad fundusze osoby nie wykorzystają w całości środków z funduszu, reszta zasila Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Włączenie do masy upadłości

Syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca zobowiązany jest przystąpić do postępowań sądowych i administracyjnych dotyczących majątku upadłego, który wchodzi w skład masy upadłości. Jeżeli przynależność tego majątku do masy jest wątpliwa, podmioty te mogą odmówić wstąpienia do tych postępowań albo - gdy postępowania te już się toczą - mogą wystąpić z tych postępowań. Wówczas domniemuje się, że mienie, o które toczy się spór, nie wchodzi w skład masy.

Jeżeli postępowania te zakończą się zasądzeniem na rzecz upadłego określonego mienia, sędzia - komisarz może polecić syndykowi, nadzorcy sądowemu albo zarządcy włączenie do masy zasądzonego na rzecz upadłego mienia.

Pamiętaj, że:

• Nie wszystkie przedmioty stanowiące majątek upadłego wchodzą do masy upadłości,
• Fundusz świadczeń socjalnych pozostaje pod nadzorem upadłego, który może z funduszu tego korzystać w zakresie przewidzianym ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,
• Ustalenie masy upadłości następuje w drodze spisu inwentarza.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.