Wynagrodzenie syndyka

Syndyk, jak również powołany na jego żądanie zarządca odrębnego majątku – mają prawo do wynagrodzenia za swoją działalność oraz do zwrotu uzasadnionych wydatków, które wyłożyli z powodu swoich czynności.

Wstępne określenie wynagrodzenia

Wynagrodzenie wstępnie określa sąd na wniosek syndyka lub zarządcy i na przedstawienie sędziego-komisarza spisu inwentarza i bilansu upadłego, w terminie miesiąca od dnia złożenia tych dokumentów przez syndyka. Wysokość ta jest pewną prognozą, jakie wynagrodzenie będzie się należało syndykowi i stanowi podstawę do zaliczkowych wypłat w miarę dokonywanych czynności. Te zaliczkowe wypłaty są wypłacane w toku postępowania upadłościowego na poczet ostatecznego wynagrodzenia syndyka. Wraz z zaliczkami sąd przyznaje również syndykowi bądź zarządcy zwrot wydatków. Należy jednak zaznaczyć, że suma wypłaconych zaliczek nie może przekroczyć 75% określonego wynagrodzenia.

Prognozowana wysokość wynagrodzenia czyli jego wstępne ustalenie następuje z uwzględnieniem zakresu i trudności czynności wykonywanych przez syndyka i zarządcę. Zakres i trudność czynności wykonywanych przez syndyka i zarządcę określa się biorąc pod uwagę:

• przypuszczalną wielkość majątku, który wejdzie do masy upadłości,
• przewidywany czas trwania postępowania upadłościowego,
• stopień trudności postępowania – bierze się tu pod uwagę na przykład trudności powstałe przy sporządzaniu spisu inwentarza (na przykład konieczność żądania zastosowania środków przymusowych przez komornika), a także stopień skomplikowania bilansu upadłego (na przykład konieczność przeprowadzenia bilansu skonsolidowanego w przypadku upadłości całej grupy kapitałowej).

Wysokość określonego wstępnie wynagrodzenia syndyka i zarządcy odrębnego majątku nie może przekraczać 5% przewidywanych funduszy masy upadłości albo 50-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej na rok, w którym został złożony spis inwentarza i bilans upadłego. Wyjątkowo w razie powierzenia syndykowi prowadzenia przedsiębiorstwa upadłego, sąd może określić wstępnie wynagrodzenie do podwójnej wysokości stawek.

Ostateczna wysokość wynagrodzenia

Po złożeniu przez syndyka ostatecznego sprawozdania sąd ustala ostateczną wysokość wynagrodzenia. Określając ostateczną wysokość wynagrodzenia syndyka, sąd uwzględnia:

• stan majątku masy,
• czas niezbędny dla wykonania czynności syndyka,
• stopień zaspokojenia wierzycieli,
• nakład pracy syndyka,
• inne szczególne okoliczności postępowania.

Sąd ustala ostateczną wysokość wynagrodzenia postanowieniem, na które nie przysługuje zażalenie. Jednakże przed wydaniem postanowienia o wynagrodzeniu i zwrocie wydatków sąd jest zobowiązany wysłuchać syndyka, radę wierzycieli (jeżeli istnieje) i upadłego. Sąd jest również zobowiązany do wysłuchania zarządcy odrębnego majątku, jeżeli to jemu ma być przyznane wynagrodzenie lub zwrot wydatków. Sąd jest zobowiązany do wysłuchania tych osób, ale nie ma obowiązku kierować się ich twierdzeniami – oświadczenia tych osób nie wiążą sądu, choć gdy są zgodne mogą spowodować, że sąd stwierdzi o konieczności przeprowadzenia nowych dowodów.

Ostateczne wynagrodzenie syndyka zmniejsza się o wypłacone zaliczki oraz o grzywny nałożone na syndyka przez sędziego-komisarza.

W trakcie postępowania upadłościowego może dojść do zmiany syndyka (z różnych względów – na przykład, gdy w razie nienależytego wykonywania obowiązków przez syndyka sąd wyznacza na jego miejsce innego syndyka). W razie takiej zmiany w czasie trwania postępowania upadłościowego ostateczną wysokość wynagrodzenia ustala się stosownie do zakresu i trudności wykonywanych czynności przez każdego z syndyków.

Jak reguluje wynagrodzenie ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze?

Syndyk ma prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadającego wykonanej pracy, o czym wprost stanowią przepisy w/w ustawy. Wysokość wynagrodzenia nie może przekroczyć wartości 5% funduszów masy upadłości.

Jeżeli wartość 5% funduszów masy upadłości nie jest wystarczająca dla ustalenia wynagrodzenia

ustala się wynagrodzenie

w wysokości nieprzekraczającej czterdziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. 

Jeżeli jest to uzasadnione zwiększonym nakładem pracy, w szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd może określić wynagrodzenie wyższe niż tak określone jednak nie więcej niż o 25%

Poza tym syndykowi przysługuje prawo do zwrotu wydatków koniecznych, poniesionych w związku z wykonywaniem czynności, jeżeli wydatki te zostały uznane przez sędziego-komisarza. Co istotne, w razie śmierci syndyka roszczenie o należne wynagordzenie oraz zwrot wydatków należy do spadku po nim. 

Pamiętaj, że:

• Syndyk i zarządca tracą prawo do wynagrodzenia i do zwrotu wydatków z funduszów masy, jeżeli nie zażądają ich przed upływem terminu do zarzutów przeciwko planowi ostatniego podziału,
• W razie zmiany syndyka w czasie trwania postępowania upadłościowego ostateczną wysokość wynagrodzenia ustala się stosownie do zakresu i trudności wykonywanych czynności.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. 1991 r., Nr 118, poz. 512 ze zmianami),
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 kwietnia 1998 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia syndyka upadłości i zarządcy odrębnego majątku (Dz. U. 1998 r., Nr 55, poz. 358).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.