Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży licencji za pomocą internetu. Sprzedaż (...)

27.5.2004

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży licencji za pomocą internetu. Sprzedaż odbywa się na rzecz firmy mającej siedzibę w Niemczech. Podatnik pyta czy w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) świadczone usługi (sprzedaż licencji) mają status usług niepodlegających opodatkowaniu,
W jaki sposób dokumentować świadczenie usług oraz czy przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabywane towary i usługi dotyczą świadczenia przedmiotowych usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Jak widać pojęcie ?eksportu usług' nie zostało wymienione ww. przepisie. Usługi te zatem posiadają status usług niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zasady opodatkowania usług między podmiotami mającymi siedzibę w różnych państwach określają szczegółowe regulacje dotyczące miejsca powstania obowiązku podatkowego.
Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania.
Przepis ten wskazuje, że przyjęto jako regułę ogólną, że usługi są opodatkowane w pierwszym rzędzie w kraju, w którym świadczący usługę ma siedzibę, w której usługa jest wykonywana. Jeżeli natomiast dysponuje również w innym kraju stałym miejscem prowadzenia działalności polegającej na świadczeniu usług i w tym miejscu wykonuje przedmiotową usługę - opodatkowanie następuje w miejscu (kraju) gdzie posiada to stałe miejsce. Dopiero gdy nie ma siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejscem opodatkowania jest miejsce stałego zamieszkania usługodawcy. Od powyższej, wyrażonej w art. 27 ust. 1 ustawy, reguły ogólnej określenia miejsca świadczenia usług ustanowiono szereg wyjątków, określających inne miejsca świadczenia usług.
I tak zgodnie z art. 27 ust. 3 oraz art. 27 ust. 4 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku VAT w przypadku usług - sprzedaży praw lub udzielania licencji i sublicencji, przeniesienia lub cesji praw autorskich, patentów, praw do znaków fabrycznych, handlowych, oddania do używania wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku towarowego gwarancyjnego, albo innych pokrewnych praw świadczonych na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego lub podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.
Jeżeli więc usługi krajowego podatnika są opodatkowane w innym kraju, istnieje możliwość, podobnie jak przy uprzednio obowiązującej przy eksporcie usług stawce 0%, odliczenie podatku związanego z ich świadczeniem. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

W art. 106 ust. 2 wskazano natomiast sposób dokumentowania tych czynności postanawiając, że w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, dokonywanych przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego innego niż Polska lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub - w przypadku terytorium państwa trzeciego - podatku o podobnym charakterze, czynności te dokumentuje się fakturami, wystawionymi w trybie przepisów polskiej ustawy, lecz nie wykazuje się na nich polskiego podatku od towarów i usług, gdyż najczęściej w takim przypadku zobowiązanym do naliczenia i odprowadzenia podatku będzie zagraniczny usługobiorca, według przepisów obowiązujących w jego kraju.
Reasumując należy stwierdzić, iż usługi wykonywane przez podatnika (sprzedaż licencji) na rzecz firmy mającej siedzibę w Niemczech mają status usług niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju. Dokumentem stwierdzającym świadczenie usług będzie faktura VAT zawierająca dane określone w § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 97, poz. 971) w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, z wyjątkiem stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem.
Ponadto na mocy art. 86 ust. 8 pkt 1 podatnik będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabywane towary i usługi dotyczą świadczenia przedmiotowych usług - licencji.