Czas pracy aptek

Rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych powinien być dostosowany do potrzeb ludności i zapewniać dostępność świadczeń również w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy.

Rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych na danym terenie ustala zarząd powiatu po zasięgnięciu opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin z terenu powiatu i samorządu aptekarskiego.

Jaka jest procedura ustalania rozkładu czasu pracy aptek?

Obecnie rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych ustalany jest odrębnie dla każdego powiatu w drodze uchwały zarządu. Uchwała zarządu powiatu do swojej ważności wymaga uprzedniego zaopiniowania przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast z terenu powiatu oraz samorząd aptekarski, czyli w tym wypadku właściwą miejscowo okręgową izbę aptekarską. Opinie – ze swej istoty – nie są wiążące dla zarządu powiatu. W praktyce jednak mają istotny wpływ na kształtowanie rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu.

Czy aptekarze mogą przedstawić zarządowi powiatu projekt uchwały o rozkładzie czasu pracy aptek?

Nie ma przeszkód, by przedsiębiorcy prowadzący apteki na terenie powiatu wystąpili do zarządu powiatu z projektem rozkładu godzin czasu pracy aptek. W ten sposób dostosowują go do swoich potrzeb i możliwości. Każda z aptek może mieć ustalony indywidualnie czas pracy. Zarząd może jednak zdecydować o jednolitym rozkładzie czasu pracy dla każdej z aptek na terenie powiatu. Istotne jest jedynie to, by rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych był dostosowany do potrzeb ludności i zapewniał dostępność świadczeń również w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy.

Jak powinny być ustalane dyżury aptek?

W praktyce nie powinno być większych problemów z ustaleniem rozkładu godzin czasu pracy aptek w dniu robocze w porze dziennej. Pewne problemy może stwarzać opracowanie rozkładu godzin pracy aptek w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy (tzw. dyżury). Wtedy bowiem, z ekonomicznego punktu widzenia, a także z uwagi na zasoby kadrowe apteki, jej otwarcie jest mało opłacalne lub nader utrudnione.

Dyżury aptek powinny być tak ustalane, by zachować ciągłość dostępności świadczeń dla ludności. Nie można zatem doprowadzić do takiej sytuacji, by dyżur apteki rozpoczynał się po upływie godziny od zamknięcia ostatniej apteki w powiecie albo kończył się przed otwarciem jakiejkolwiek apteki w powiecie. Przepisy prawa nie wskazują również ile aptek powinno pełnić dyżur w tym samym czasie. Należy zatem przyjąć, że zależeć to będzie od potrzeb ludności na terenie konkretnego powiatu. Nie można wykluczyć sytuacji, gdy dla właściwego dostosowania czasu pracy aptek do potrzeb ludności i zapewnienia odpowiedniego dostępu do ich świadczeń, konieczne będzie ustalenie przez zarząd powiatu dyżuru dwóch lub więcej aptek na terenie powiatu. Wydaje się, że powinna być tu brana pod uwagę liczba ludności na terenie danego powiatu, jej rozmieszczenie, wielkość powierzchni powiatu, a także dostępność komunikacyjna do poszczególnych gmin w powiecie.

Czy dopuszczalna jest zmiana rozkładu czasu pracy aptek?

Istotnym problemem do rozwiązania jest możliwość zmiany rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych w sytuacjach nagłych np. z powodu choroby pracownika apteki. W uchwale zarządu powiatu powinna się znaleźć procedura wprowadzania zmian do wcześniej ustalonego rozkładu czasu pracy aptek.

Gdyby bowiem takiej regulacji zabrakło, a wyznaczona na dyżur apteka nie mogłaby z przyczyn obiektywnych takiego dyżuru sprawować, wówczas mielibyśmy do czynienia z sytuacją, kiedy zarząd powiatu nie zapewnił dostępności świadczeń w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy.

Przepisy prawa nie regulują procedury wprowadzania tego typu zmian. Należy tu zatem odpowiednio stosować przepis dotyczący ustalania rozkładu czasu pracy aptek. Zmiana rozkładu powinna następować zatem w drodze uchwały zarządu, zmieniającej uchwałę ustalającą rozkład czasu pracy aptek ogólnodostępnych.

Zasadą powinna być zmiana rozkładu czasu pracy aptek na wniosek prowadzącego aptekę lub kierownika apteki. Przed podjęciem stosownej uchwały zarząd powinien zasięgnąć opinii wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) gmin z terenu powiatu i samorządu aptekarskiego.

Wydaje się, że w sytuacjach wyjątkowych wskazane byłoby nawet pominięcie etapu opiniowania projektu zmian w rozkładzie. Skoro bowiem przepisy dotyczące ustalania rozkładu czasu pracy aptek należy stosować odpowiednio to odpowiednie stosowanie w tym wypadku powyższych przepisów oznaczałoby uproszczenie procedury z uwagi na nadrzędny cel, jakim jest zapewnienie dostępności świadczeń dla ludności powiatu.

W skrajnych sytuacjach nie będzie w ogóle możliwe podjęcie uchwały zmieniającej rozkład czasu pracy aptek (np. pracownik apteki zmarł tuż przed rozpoczęciem dyżuru apteki). Wówczas powiat, w którym ustalono, że dyżur pełni tylko jedna apteka, zostanie pozbawiony dostępności świadczeń medycznych apteki. To przemawiałoby za ustalaniem rozkładu godzin czasu pracy aptek ogólnodostępnych, który zakładałby pełnienie dyżuru przez co najmniej dwie apteki równocześnie, by w ten sposób wykluczyć lub zminimalizować ryzyko wystąpienia sytuacji braku dostępności świadczeń medycznych apteki.

Jak często zarząd powiatu powinien ustalać rozkład czasu pracy aptek?

Przepisy nie wskazują, czy rozkład czasu pracy aptek powinien być ustalany raz w roku, czy może w innych odstępach czasowych. W praktyce najczęściej spotyka się uchwały zarządu, których zakres czasowy obejmuje jeden rok kalendarzowy. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by uchwały podejmować raz na pół roku czy raz na kwartał. Ważne jest jedynie to, by zarząd powiatu wywiązał się w sposób właściwy z ustawowego zadania, jakim jest zapewnienie ludności odpowiedniego dostępu do świadczeń apteki.

Pamiętaj, że:

• Rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych ustalany jest odrębnie dla każdego powiatu w drodze uchwały zarządu,
• Każda z aptek może mieć ustalony indywidualnie czas pracy,
• Dyżury aptek powinny być tak ustalane, by zachować ciągłość dostępności świadczeń dla ludności.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. 2001r., Nr 126, poz. 1381 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.