Czy przywłaszczenie bazy danych byłego pracodawcy, można uznać jako czyn nieuczciwej konkurencji?

Zanim przejdziemy do odpowiedzi na powyższe pytanie należy ustalić czym jest czyn nieuczciwej konkurencji i kiedy mamy z nim do czynienia?

Nieuczciwa konkurencja

Zacznijmy od tego, że zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U.2003.153.1503 j.t.) dalej „u.z.n.k.” za czyn nieuczciwej konkurencji uznaje się działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Za czyn nieuczciwej konkurencji zgodnie z art. 11 u.z.n.k., uznaje się m.in. przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. Powyższy przepis stosuje się również do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy.

Tajemnice przedsiębiorstwa

Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Czyli w pierwszej kolejności będzie trzeba ustalić, czy ujawnienie bazy danych pracodawcy będzie naruszało tajemnicę przedsiębiorcy?  Jeżeli założymy, że takie ujawnienie, narusza tajemnicę przedsiębiorcy, to przywłaszczenie tej bazy może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji.

 
W takim przypadku pracodawca od którego baza danych pochodzi może wytoczyć powództwo przeciwko pracownikowi, który bazę przywłaszczył jak i podmiotom które z niej korzystają do prowadzenia własnej działalności.

W przypadku dopuszczenia się przez pracownika, czynu nieuczciwej konkurencji można liczyć się z odpowiedzialnością cywilną jak i karną.

Zgodnie z art. 18. u.z.n.k.
1. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
  1)   zaniechania niedozwolonych działań;
  2)   usunięcia skutków niedozwolonych działań;
  3)   złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
  4)   naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
  5)   wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
  6)   zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

oraz z art. 23.  u.z.n.k.
1. Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto, uzyskawszy bezprawnie informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, ujawnia ją innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej.

W art. 23 u.z.n.k. określono dwa przestępstwa: dokonane przez osobę, która wobec uprawnionego przedsiębiorcy była bezpośrednio zobowiązana do zachowania określonej informacji w tajemnicy (ust. 1 – czyli np. pracownik) oraz dokonane przez osobę, która bezprawnie weszła w posiadanie takiej informacji (ust. 2 – czyli np. podmiot korzystający z bazy danych).

Nie każde ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji poufnych będzie wywoływało odpowiedzialność karną, a tylko takie, którego skutkiem będzie wyrządzenie poważnej szkody przedsiębiorcy. Czyli karną odpowiedzialność może ponieść pracownik który ujawnienia bazę danych byłego pracodawcy i jednocześnie wyrządza mu tym zachowaniem poważną szkodę. Nie zawsze więc czyn nieuczciwej konkurencji unormowany w art. 11 u.z.n.k. będzie penalizowany.

Zauważyć jednak należy, że w świetle art. 11 ust. 1 u.z.n.k. czyn nieuczciwej konkurencji zostaje popełniony, jeżeli zagroził on lub naruszył interes przedsiębiorcy. W konsekwencji brak naruszenia lub zagrożenia takiego interesu oznacza, że nie zostało popełnione przestępstwo unormowane w art. 23 ust. 2. u.z.n.k.

Przemysław Lech

Radca Prawny