Jak i kiedy trzeba uiścić opłatę skarbową?

Nowa ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. Wprowadziła ona inne zasady opłacania opłaty skarbowej w stosunku do przepisów poprzednio obowiązujących.

Co podlega opłacie skarbowej?

Celem wprowadzanych zmian miało być ograniczenie przedmiotu opłaty skarbowej wyłącznie do czynności wykonywanych przez organy administracji publicznej oraz zapewnienie ekwiwalentności tej opłaty, tj. ściślejsze powiązanie jej wysokości z pracochłonnością i kosztami organu administracji publicznej wykonującego czynności podlegające opłacie skarbowej.

Zachowano zamknięty katalog czynności urzędowych podlegających opłacie skarbowej. Opłacie skarbowej podlega teraz w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej wyłącznie: 

• dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek, 
• wydanie zaświadczenia na wniosek, 
• złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym. 

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, dokładny wykaz przedmiotów opłaty skarbowej określa załącznik do ustawy. Oznacza to, że objęte przedmiotową opłatą są wyłącznie te czynności urzędowe, od których określono stawki w I Części załącznika do ustawy, przy czym katalog ten został znacznie poszerzony m.in. o wszystkie decyzje, inne niż wymienione enumeratywnie w załączniku do ustawy, do których mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, które będą podlegały opłacie skarbowej, według stawki określonej w ust. 53 w Części I tego załącznika. Obowiązek zapłaty opłaty skarbowej dotyczy więc czynności organów administracji publicznej, takich jak wydanie zaświadczenia, wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji), a także innych czynności organów administracji dokonanych na podstawie zgłoszenia czy na wniosek. Jedną z czynności urzędowych podlegającą opłacie skarbowej jest m.in. zgoda wydawana przez organ podatkowy na podstawie przepisów prawa podatkowego (np. zgoda, o której mowa w art. 45 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym). Opłata skarbowa od takiej zgody wynosi 30 zł. 

W porównaniu do poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2004 r., Nr 253, poz. 2532) podwyższeniu uległy stawki opłaty skarbowej za prawie wszystkie czynności objęte tą opłatą oraz zrezygnowano z kilku dotychczasowych zwolnień od tej opłaty. 

Od czego nie trzeba już uiszczać opłaty skarbowej?

Zgodnie z nową ustawą, opłacie skarbowej nie będą podlegały:

• podania (żądania, wnioski, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań; Zniesienie obowiązku zapłaty opłaty skarbowej od podań i załączników do podań ma ułatwić wnoszenie ich drogą elektroniczną; Za zniesieniem opłaty w tym przypadku przemawia także zasada ekwiwalentności opłaty skarbowej;
• weksle i dokumenty zawierające oświadczenie woli poręczyciela, gdyż nie są one związane z czynnościami z zakresu administracji publicznej;
• pełnomocnictwa oraz prokury, ich odpisy, wypisy i kopie składane w sprawach innych niż z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym. Dokumenty stwierdzające ustanowienie pełnomocnictwa lub prokury będą zatem podlegały opłacie skarbowej tylko w przypadku ich składania w sprawach z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym. Jedynie w tych przypadkach istnieje bowiem praktyczna możliwość wyegzekwowania zapłaty opłaty skarbowej. Zmiana ta wiąże się też z nowym określeniem momentu powstania obowiązku zapłaty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - obowiązek ten ma powstawać z chwilą złożenia tego dokumentu w organie administracji publicznej, sądzie lub podmiocie wykonującym zadania z zakresu administracji publicznej.

Ministerstwo Finansów pismem dyrektora Departamentu Podatków i Opłat (PL-835-94/LM/EO/07219) wyjaśniło wątpliwości, czy trzeba wnosić opłatę skarbową za ustanowienie pełnomocnictw w przypadku zamówień publicznych. Wątpliwości uczestników przetargów budził charakter tych umów, zwłaszcza gdy jedną ze stron był organ administracji publicznej. Z pisma wynika zaś, że opłata skarbowa nie jest wymagana. Ministerstwo wyjaśniło, iż przy przetargach powstają stosunki cywilnoprawne między równoprawnymi podmiotami. Z jednej strony autonomiczny wykonawca, dobrowolnie składający swoją ofertę. Z drugiej natomiast zamawiający, który „nie może nikogo zmusić do udziału w postępowaniu, narzucić niekorzystnych warunków oferty lub umowy, tudzież wymóc zawarcie umowy, nawet przez wykonawcę, który złożył ofertę”.

Ponieważ zrezygnowano w ogóle z objęcia opłatą skarbową jakichkolwiek podań i wniosków kierowanych do organów administracji publicznej, od 1 stycznia 2007 r. nie trzeba zatem teraz płacić opłaty skarbowej od wniosków o pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego w swojej indywidualnej sprawie, składanych przez podatnika, płatnika lub inkasenta. Przez pierwsze półrocze 2007 roku pisemne interpretacje nie były obciążone żadną opłatą. Dopiero od 1 lipca 2007 r. pojawiła się odpłatność (na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej) za wydanie postanowienia w sprawie interpretacji, które wtedy wydawać może wyłącznie Minister Finansów, przy czym upoważnił on do ich wydawania 4 izby skarbowe. Opłata ta nie jest jednak opłatą skarbową w rozumieniu ustawy o opłacie skarbowej. 

W jaki sposób można uiścić opłatę skarbową?

Nowe przepisy wyeliminowały możliwość uiszczania opłaty skarbowej znaczkami skarbowymi, a także urzędowymi blankietami wekslowymi. Zasadą jest, że zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek. Zapłaty należnej opłaty skarbowej można więc teraz dokonać:

• w formie gotówkowej (w kasie organu administracji)
• lub bezgotówkowej (przelewem bankowym lub płacąc na poczcie czy w banku na rachunek właściwego organu podatkowego - warto więc znać numer jego rachunku bankowego).

Jednocześnie rady gmin mogą zdecydować o wprowadzeniu na swoim terenie nowej formy poboru opłaty skarbowej - w drodze inkasa, co powinno w praktyce znacznie usprawnić dokonanie zapłaty opłaty skarbowej.

Potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej jest adnotacja na odpowiednim dokumencie dokonana przez urzędnika załatwiającego określoną sprawę, potwierdzająca uiszczenie opłaty. Do opłaty skarbowej odnoszą się obecnie podobne, wynikające z Ordynacji podatkowej, zasady zaokrąglania podstawy opodatkowania, kwot podatku, odsetek za zwłokę, opłaty prolongacyjnej, oprocentowania nadpłaty, a także wynagrodzenia przysługującego inkasentom, jak do podatków. Zatem, końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych. 

Opłatę skarbwą wnosi się w zasadzie na rzecz tej gminy (miasta), na której terenie ma siedzibę urząd (organ lub podmiot) dokonujący obciążonej nią czynności urzędowej. Jedynie w przypadku, gdy chodzi o opłatę od pełnomocnictwa, prokury, substytucji, a także ich odpisów, wypisów lub kopii, opłatę skarbową wnosi się na rzecz urzędu gminy (miasta), właściwego ze względu na miejsce złożenia dokumentu, a więc ze względu na siedzibę sądu.

Dowód uiszczenia opłaty skarbowej należy dołączyć do składanych wniosków. Ważne jest przy tym, że na żądanie tego, kto wniósł opłatę, dowód zapłaty może mu być zwrócony. Na żądanie opłata skarbowa jest zwracana także wtedy, gdy mimo jej wniesienia czynność urzędowa nie została dokonana, zaświadczenie czy zwolnienie nie zostało wydane.

Nowelizacja ustawy o opłacie skarbowej przewiduje, że do dnia 31 grudnia 2008 r. zapłata opłaty skarbowej może być dokonywana także nabytymi i niewykorzystanymi przed dniem 1 stycznia 2007 r. znakami opłaty skarbowej o odpowiedniej wartości, których wzór został określony w przepisach obowiązujących od dnia 1 lutego 1995 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. Zapłaty opłaty skarbowej będzie więc można dokonywać znakami tej opłaty, których wzór został określony w:

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 9 stycznia 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych,

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1999 r. w sprawie wzorów znaków opłaty skarbowej i urzędowych blankietów wekslowych oraz warunków ich wymiany,

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposobu prowadzenia rejestrów tej opłaty,

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 lipca 2006 r. w sprawie sposobu zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej.

Nowelizacja umożliwia wykorzystanie znaków opłaty skarbowej (też do końca 2008 r.) również przedsiębiorcom, w tym prowadzącym działalność gospodarczą i obowiązanym do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów. 

Wedle nowych przepisów znaki opłaty skarbowej nakleja się na składanym wniosku o dokonanie czynności urzędowej albo na dokumencie zgłoszenia, na składanym wniosku o wydanie zaświadczenia lub zezwolenia, albo na składanym dokumencie stwierdzającym udzielenie pełnomocnictwa lub prokury, albo na jego wypisie, odpisie lub kopii. Znaki opłaty skarbowej kasują upoważnieni pracownicy organów administracji rządowej i samorządowej, podmiotów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej oraz sądów. Znaki opłaty skarbowej kasuje się przez przekreślenie ich na krzyż, a obok znaków kasujący wpisuje datę skasowania, sumę, na którą znaki skasowano, oraz składa podpis z podaniem imienia i nazwiska. 

Jeżeli opłata skarbowa uiszczona w powyższy sposób jest niższa od należnej, zapłaty kwoty stanowiącej różnicę między kwotą należnej opłaty a zapłaconą znakami opłaty skarbowej dokonuje się się w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek albo ew. u inkasenta. 

W przypadku gdy zapłata opłaty skarbowej następuje znakami opłaty skarbowej, organ administracji rządowej i samorządowej albo podmiot wykonujący zadania z zakresu administracji publicznej, dokonując czynności urzędowej, w wyniku której wydawany jest dokument, wydając zaświadczenie lub zezwolenie, na wydawanym dokumencie zamieści adnotację określającą wysokość opłaty skarbowej, z uwzględnieniem sposobu jej uiszczenia, potwierdzoną pieczęcią urzędową oraz podpisem osoby dokonującej adnotacji z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego. 

A co, jeśli się opłaty skarbowej nie uiści?

Organy administracji rządowej i samorządowej oraz podmioty inne niż organy administracji publicznej, w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej, zobowiązane będą do przekazywania organowi podatkowemu właściwemu w sprawie opłaty skarbowej  (tj. wójtówi, burmistrzowi lub prezydentówi miasta) zbiorczych informacji o przypadkach nieuiszczenia należnej opłaty skarbowej od dokonanych przez nie czynności urzędowych, wydanych zaświadczeń i zezwoleń (pozwoleń, koncesji), a także złożonych do nich dokumentów stwierdzających udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz ich odpisów, wypisów lub kopii.

Również sądy będą zobowiązane do przekazywania organowi podatkowemu właściwemu w sprawie opłaty skarbowej zbiorczej informacji o przypadkach nieuiszczenia należnej opłaty skarbowej od złożonych w sądzie dokumentów stwierdzających udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz ich odpisów, wypisów lub kopii.

Co z opłatą administracyjną?

Z dniem 1 stycznia 2007 r. przestało obowiązywać uprawnienie do wprowadzenia przez radę gminy opłaty administracyjnej za czynności urzędowe wykonywane przez organy gminy, wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. Jednocześnie, w miejsce opłaty administracyjnej wprowadzono za wydanie wypisu lub wyrysu ze studium lub planu zagospodarowania przestrzennego opłatę skarbową w wysokości określonej w ust. 51 w Części I załącznika do ustawy o opłacie skarbowej.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 r., Nr 225, poz. 1635);
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2005 r., Nr 8, poz. 60, ze zm.);
• Ustawa z dnia 13 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. 2007 r., Nr 128, poz. 883); 
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie dokumentowania zapłaty opłaty skarbowej oraz trybu jej zwrotu (Dz. U. 2006 r., Nr 246 poz. 1804);
• Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. 2006 r., Nr 121, poz. 844, ze zm.)  

Udostępnij

Tweet

A.J.
Zespół e-prawnik.pl