Jak zdobyć zawód doradcy podatkowego?

Wśród cech, jakie sprzyjają właściwemu wykonywaniu doradztwa podatkowego można wymienić poniższe. Przyszły doradca powinien być pilny, skrupulatny, bystry, opanowany, towarzyski i pracowity. Wymagana jest szeroka i głęboka wiedza z zakresu prawa, rachunkowości i finansów – studia w tych kierunkach najlepiej przygotowują do zawodu doradcy podatkowego.

Co zrobić, aby zostać doradcą podatkowym?

Aby móc wykonywać zawód doradcy podatkowego, należy uzyskać wpis na listę doradców, prowadzoną przez Krajową Radę Doradców Podatkowych.

Na listę doradców podatkowych wpisuje się osobę fizyczną, jeżeli w zasadzie spełnia łącznie następujące warunki:

1. ma pełną zdolność do czynności prawnych (tzn. jest pełnoletnia i nie jest ubezwłasnowolniona),

2. korzysta z pełni praw publicznych (tj. nie została ich pozbawiona np. wyrokiem sądowym),

3. jest nieskazitelnego charakteru i swoim dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu doradcy podatkowego,

4. posiada wyższe wykształcenie,

5. odbyła w Polsce 2-letnią praktykę zawodową,

6. złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego,

7. wystąpiła z wnioskiem o wpis na listę, nie później niż w okresie 3 lat od złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu na doradcę podatkowego,

8. złożyła ślubowanie w brzmieniu: „Przyrzekam, że jako doradca podatkowy będę wykonywać ten zawód kierując się dobrem swoich klientów, z całą sumiennością i rzetelnością, zgodnie z prawem, wiedzą i zasadami etyki zawodowej. Poznane w związku z wykonywaniem zawodu fakty i informacje zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich”.   

Jak jest przeprowadzany egzamin? 

Pierwszym krokiem na drodze do uzyskania tytułu doradcy podatkowego jest odpowiednie przygotowanie się i zdanie egzaminu, przeprowadzanego przez Państwową Komisję Egzaminacyjną do Spraw Doradztwa Podatkowego.

Szczegółowe zasady przeprowadzania egzaminu na doradcę podatkowego uregulowane są w ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym oraz rozporządzeniu wykonawczym Ministra Finansów do tej ustawy z dnia 2 listopada 2010 r. 

Osoba ubiegająca się o dopuszczenie do egzaminu powinna najpóźniej na 30 dni przed jego terminem złożyć odpowiedni wniosek do Komisji oraz wnieść opłatę egzaminacyjną (obecnie w wysokości 900 zł). Do wniosku dołączyć należy oświadczenie o spełnianiu warunków dopuszczenia do egzaminu, określonych w ustawie o doradztwie podatkowym (pełna zdolność do czynności prawnych, korzystanie z pełni praw publicznych), odpis dyplomu dokumentującego posiadanie wyższego wykształcenia oraz potwierdzenie dokonania opłaty egzaminacyjnej. W przypadku osób nieposiadających polskiego obywatelstwa, do wniosku należy również załączyć zgodę na dopuszczenie do egzaminu, wydaną przez Krajową Radę Doradców Podatkowych. Osoba, która złożyła wniosek i została dopuszczona do egzaminu otrzymuje pisemną informację o jego terminie i miejscu oraz indywidualny numer kandydata nadany na potrzeby egzaminu.

Egzamin ten jest sprawdzianem teoretycznego i praktycznego przygotowania kandydatów do zawodu z następujących dziedzin wiedzy:

1. źródła prawa i wykładnia prawa,

2. analiza podatkowa, materialne prawo podatkowe oraz podstawy międzynarodowego prawa podatkowego,

3. postępowanie administracyjne i postępowanie egzekucyjne w administracji,

4. prawo celne i dewizowe,

5. prawo karne skarbowe,

6. administracja podatkowa i kontrola skarbowa,

7. rachunkowość,

8. ewidencja podatkowa i zasady prowadzenia ksiąg podatkowych,

9. przepisy o doradztwie podatkowym,

10. etyka zawodowa. 

Egzamin składa się z dwóch części: pisemnej i ustnej. Warunkiem dopuszczenia do części ustnej jest zaliczenie części pisemnej. Termin egzaminu pisemnego wyznaczany jest przez sekretarza Komisji Egzaminacyjnej i podawany do publicznej wiadomości na stronie internetowej ministerstwa finansów (http://www.mf.gov.pl/) oraz na tablicy ogłoszeń biura Komisji Egzaminacyjnej.

 Część pisemna

Część pisemna egzaminu składa się z dwóch etapów:

1) test

Test liczy 100 pytań, na jego rozwiązanie przewidziane jest 100 minut. Każde pytanie testowe oceniane jest w nastepujący sposób:  

• odpowiedź prawidłowa – 2 punkty,  

• odpowiedź nieprawidłowa - minus 1 punkt,  

• brak odpowiedzi - 0 punktów.   

2) zadanie, polegające na sporządzeniu projektu wystąpienia w imieniu klienta do organu podatkowego lub sądu

Wystąpienie w imieniu klienta oceniane jest w skali od 0 do 20 punktów. Czas przewidziany na rozwiązanie zadania to 180 minut.

Żeby zdać część pisemną egzaminu, trzeba uzyskać co najmniej:  

• 160 punktów z części testowej egzaminu oraz 

• 10 punktów za wystąpienie w imieniu klienta.   

W terminie 3 dni od dnia ogłoszenia wyników części pisemnej egzaminu kandydat może zwrócić się do sekretarza Komisji Egzaminacyjnej z pisemnym wnioskiem o udostępnienie do wglądu pracy egzaminacyjnej. Kandydat może równiez wystąpić do przewodniczącego skladu egzaminacyjnego z pisemnym wnioskiem o dokonanie ponownej oceny pracy, w terminie 14 dni od dina ogłoszenia wyników części pisemnej egzaminu. W przypadku niezaliczenia części pisemnej egzamin może być powtarzany, nie wcześniej jednak niż po 3 miesiącach. Opłata za poprawkę wynosi 600 zł.

Część ustna 

Po zaliczeniu części pisemnej egzaminu kandydat na doradcę może przystąpić do części ustnej. W tym celu sklada on do Komisji Egzaminacyjnej wniosek o wyznaczenie terminu tej części egzaminu. Wniosek ten należy złożyć nie później niż do 15 dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym kandydat deklaruje chęć zdawania części ustanej. O terminie i miejscu przeprowadzania tej części egzaminu kandydat jest informowany pisemnie, za pomocą telefaksu lub drogą elektroniczną. Do egzaminu ustnego przystępować można w ciągu 1 roku od zaliczenia części pisemnej – do skutku, nie częściej jednak niż co 3 miesiące. 

W trakcie tego egzaminu kandydat odpowiada na 10 wylosowanych pytań. Odpowiedź na każde z pytań oceniana jest w skali od 0 do 6 punktów, a egzamin uznaje się za zaliczony, gdy zdający uzyska co najmniej 42 punkty. 

Dla osób, które zajmowały stanowiska sędziów, prokuratorów oraz inspektorów kontroli skarbowej lub wykonywały zawód adwokata, radcy prawnego, notariusza, biegłego rewidenta, a także osób, które zdały egzamin na stanowisko inspektora kontroli skarbowej i posiadają 8-letni staż pracy w organach administracji podatkowej lub skarbowej, jak również dla funkcjonariusza celnego w służbie stałej posiadającego ośmioletni staż służby w organach celnych, Komisja Egzaminacyjna ustala odrębnie zakres tematyczny egzaminu na doradcę podatkowego.

Łatwiej jest się przygotować do egzaminu na doradcę podatkowego ze względu na publikację wykazu obowiązujących pytań i zadań egzaminacyjnych, ustalonego przez Komisję Egzaminacyjną (ściągnąć go można m.in. ze strony http://www.mf.gov.pl/). Ponadto, odpowiedzi na pytania egzaminacyjne publikowane są w formie zeszytów przez wydawnictwo Forum Doradców Podatkowych.  

Jaką praktykę zawodową trzeba odbyć? 

Kolejnym istotnym warunkiem wpisu na listę doradców podatkowych jest odbycie w Polsce 2-letniej praktyki zawodowej. Szczegółowe regulacje, dotyczące praktyki zawodowej, zawarte są w rozporządzeniu Ministra Finansów z 17 listopada 2010 r. w sprawie praktyk zawodowych kandydatów na doradców podatkowych.

Kandydaci na doradców podatkowych, którzy zdali egzamin na doradcę podatkowego, muszą odbyć 2-letnią praktykę zawodową, w następującej kolejności:

1. w urzędzie skarbowym – 2 miesiące,

2. w izbie skarbowej – 2 miesiące,

3. w urzędzie kontroli skarbowej – 2 miesiące,

4. u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego – 18 miesięcy.

Praktyka zawodowa jest odbywana:

• w urzędzie skarbowym i w izbie skarbowej – właściwych miejscowo w sprawach podatku dochodowego od osób fizycznych, ze względu na miejsce zamieszkania odbywającego praktykę,

• w urzędzie kontroli skarbowej – mającym siedzibę w tym samym mieście wojewódzkim, co powyższa izba skarbowa,

• u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego, którzy wyrazili zgodę na przyjęcie kandydata na praktykę, albo zostali wyznaczeni przez Krajową Radę Doradców Podatkowych.

Kto jest zwolniony z obowiązku odbycia praktyki? 

Jeżeli do zakresu obowiązków kandydata należało stosowanie przepisów prawa podatkowego w związku z prowadzonymi postępowaniami podatkowymi lub kontrolnymi, to na równi z praktyką jest traktowane zatrudnienie przez okres co najmniej 2 lat w:

1. urzędzie skarbowym,

2. izbie skarbowej,

3. urzędzie kontroli skarbowej,

4. urzędzie celnym,

5. izbie celnej,

6. Ministerstwie Finansów,

7. samorządowych służbach finansowych,

8. samorządowym kolegium odwoławczym.

Osoby takie nie mają zatem obowiązku odbywania 2-letniej praktyki, która jest jednym z warunków ubiegania się o wpis na listę doradców podatkowych.

Zwolnienie z obowiązku odbycia praktyki dotyczy również:

• kandydatów zatrudnionych przez okres co najmniej 2 lat w podmiotach (firmach) uprawnionych do wykonywania doradztwa podatkowego, jeżeli do zakresu obowiązków tych osób należało stosowanie przepisów z zakresu prawa podatkowego na rzecz klientów tych podmiotów,

• pracowników naukowo-dydaktycznych, dydaktycznych lub naukowych – w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym – pozostających w zatrudnieniu przez okres co najmniej 5 lat i zajmujących się dziedzinami, w których zakres wchodzi prawo podatkowe,

• osób uprawnionych do wykonywania zawodu biegłego rewidenta, adwokata, radcy prawnego, prokuratora oraz sędziego, z tym że okres zatrudnienia w zawodzie, uprawniający do zwolnienia z obowiązku odbycia praktyki, wynosi co najmniej dwa lata,

• osób, które uzyskały, zgodnie z odrębnymi przepisami, certyfikat księgowy potwierdzający kwalifikacje niezbędne do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych albo uprawnienia lustracyjne w rozumieniu przepisów prawa spółdzielczego oraz legitymują się co najmniej 2-letnim okresem zatrudnienia w zawodzie,

• osób zatrudnionych na stanowisku głównego księgowego przez okres co najmniej 2 lat w podmiotach, które na podstawie przepisów o rachunkowości są obowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych,

• osób zatrudnionych na stanowisku skarbnika gminy przez okres co najmniej 4 lat.

Jak przebiega praktyka?

Praktyka jest odbywana w wymiarze 8 godzin w tygodniu.  

Na wniosek kandydata Minister Finansów wyznacza terminy rozpoczęcia praktyki w urzędzie skarbowym, izbie skarbowej oraz w urzędzie kontroli skarbowej. Na wniosek kandydata, Przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych, po zasięgnięciu opinii zarządu właściwego regionalnego oddziału Izby Doradców Podatkowych, wyznacza termin rozpoczęcia praktyki u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego.

Praktyka odbywa się w warunkach umożliwiających zapoznanie się kandydata z funkcjonowaniem organów podatkowych i wykonywaniem doradztwa podatkowego.

W urzędzie skarbowym, izbie skarbowej oraz urzędzie kontroli skarbowej praktyka odbywana jest pod nadzorem pracownika wyznaczonego odpowiednio przez naczelnika urzędu skarbowego, dyrektora izby skarbowej albo dyrektora urzędu kontroli skarbowej, którzy uzgadniają z kandydatem szczegółowe warunki jej odbywania.

Podobne zasady obowiązują w trakcie praktyki odbywanej u doradcy podatkowego lub w spółce doradztwa podatkowego.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. 1996, Nr 102, poz. 475);

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2010 r. w sprawie Państowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego i przeprowadzania egzaminu na doradcę podatkowego (Dz. U. 2010, Nr 212, poz. 1390);

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie praktyk zawodowych kandydatów na doradców podatkowych (Dz. U. 2010, Nr 230, poz. 1514);

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłaty za egzamin na doradcę podatkowego (Dz. U. 2010, Nr 228, poz. 1493)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl