Rozliczenie PIT dochodów niani uzyskiwanych na podstawie umowy uaktywniającej za 2020 rok

Na podstawie tzw. umowy uaktywniającej zawartej z rodzicem/rodzicami dziecka, niania sprawuje opiekę nad dzieckiem/dziećmi od ukończenia 20. tygodnia życia. Jest to umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia.

Zasady opodatkowania dochodów uzyskanych przez nianię na podstawie umowy uaktywniającej

Umowa uaktywniająca zawierana jest między dwoma podmiotami nieprowadzącymi działalności gospodarczej (między nianią a rodzicem/rodzicami dziecka), w związku z czym przychód z tej umowy zaliczany jest do przychodów z innych źródeł.

Rodzic dziecka nie pełni obowiązków płatnika z tytułu zawartej z nianią umowy, nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconego wynagrodzenia, ani też nie sporządza i nie przekazuje niani ani organowi podatkowemu deklaracji i informacji podatkowych, np. PIT-11.

Podstawą opodatkowania jest dochód, czyli różnica między kwotą osiągniętego przychodu a kosztami jego uzyskania.

Do wynagrodzenia niani stosuje się koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że oblicza się je od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika (rodzica) bądź opłacone przez podatnika (nianię) w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Istnieje również możliwość przyjęcia przez nianię kosztów uzyskania przychodów w wysokości kosztów faktycznie poniesionych, pod warunkiem, że będzie posiadała dowody potwierdzające poniesione koszty.

Co do zasady przychody z innych źródeł podlegają opodatkowaniu dopiero w zeznaniu rocznym. Niania może jednak podjąć decyzję o odprowadzaniu miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku podatkowego, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej (czyli 17%). 

Jeśli niania odprowadzi w ciągu roku choć jedną zaliczkę na podatek, to nie może zrezygnować z ich wpłacania do końca danego roku podatkowego.

Zaliczki na podatek niania wpłaca na rachunek urzędu skarbowego właściwego według jej miejsca zamieszkania w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskała dochód, a za grudzień w terminie złożenia zeznania podatkowego.

Zeznanie roczne niani za 2020 rok

Po zakończeniu roku podatkowego niania jest obowiązana złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości uzyskanych dochodów PIT-36 (do końca kwietnia kolejnego roku).

Z tytułu uzyskiwania dochodów z umowy uaktywniającej niania nie otrzymuje PIT-11. Stąd, dla prawidłowego rozliczenia się, niania powinna wykorzystać wszelkie dokumenty potwierdzające wysokość uzyskanego przychodu oraz odprowadzonych przez płatnika składek (np. umowę zawartą między nianią a rodzicem, pokwitowania otrzymania pieniędzy, przelewy bankowe, przekazy pocztowe itp.).

Składki na ubezpieczenia opiekunki do dziecka

Niania może odliczyć wyłącznie składki społeczne i zdrowotne, które finansuje z własnych środków (tzn. ponosi ekonomiczny ciężar tych składek - dobrowolnie lub obowiązkowo) - zarówno na etapie zaliczek, jak i w zeznaniu rocznym. Natomiast składki, które finansuje budżet państwa lub rodzic dziecka nie podlegają odliczeniu.

Składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, niezależnie od wysokości wynagrodzenia, finansuje z własnych środków niania. Składka na ubezpieczenie chorobowe zawsze podlega zatem odliczeniu od przychodu.

Składki na ubezpieczenie, w części ustalonej od nadwyżki ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, finansują niania i rodzic. Składki pobrane przez rodzica z wynagrodzenia niani podlegają więc odliczeniu od podstawy opodatkowania.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy jej wymiaru. Składka ta ustalona od nadwyżki ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę pobierana jest przez płatnika składek (rodzica) i o tę część składki niania może zmniejszyć podatek, jednakże zmniejszenie nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 1426, ze zm.) - art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 20, art. 22 ust. 9 pkt 6, ust. 10, art. 44 ust. 1c-1f.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl