Kiedy musisz powołać służbę bhp?

Kiedy trzeba utworzyć w swoim zakładzie pracy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy?

Jeżeli pracodawca zatrudnia więcej niż 100 pracowników, to ma obowiązek utworzyć w swoim zakładzie pracy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy.

 Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy. Pracodawca może jednak sam wykonywać zadania służby bhp, w sytuacji gdy posiada ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp, oraz jeżeli:

1. zatrudnia do 10 pracowników albo
2. zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Możliwe jest także powierzenie tych zadań specjalistom spoza zakładu pracy. Dotyczy to sytuacji, gdy żaden z pracowników nie posiada odpowiednich kompetencji do wykonywania zadań służby bhp.

Gdyby w zakładzie pracy zostały stwierdzone jakieś zagrożenia zawodowe w związku z charakterem pracy i wykonywanych czynności przez pracowników, to inspektor pracy może nakazać utworzenie służby bhp przez pracodawcę (zatrudniającego nawet mniejszą liczbę pracowników, czyli mniej niż 100) albo nakazać zwiększenie liczby pracowników tej służby.
Państwowy inspektor pracy czyni to w drodze decyzji administracyjnej.

Kiedy mamy do czynienia z zagrożeniem zawodowym?

Samo pojęcie zagrożenia zawodowego jest bardzo szerokie, co pozostawia inspektorowi pracy dużą swobodę w decydowaniu o nałożeniu na pracodawcę obowiązku utworzenia służby bhp.
Na pewno uzasadniona będzie taka decyzja inspektora pracy wydana wobec pracodawcy prowadzącego taką działalność, która wiąże się z występowaniem zwiększonego poziomu czynników szkodliwych i niebezpiecznych dla zdrowia pracowników. Konieczne jest jednak, aby inspektor pracy wcześniej skonsultował taką decyzję z inspektorem sanitarnym. Naruszenie tego wymogu powoduje wadliwość decyzji.

Jaki jest zakres działań służby bhp?

Służba bhp pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Do zadań służby bhp należą między innymi:

• kontrola warunków pracy i przestrzegania przepisów oraz zasad bhp nie tylko w zakładzie pracy, ale w każdym miejscu wykonywania pracy,
• informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach,
• dokonywanie analiz, sprawozdań,
• doradztwo w zakresie organizacji i metod pracy na stanowiskach pracy, na których występują szczególne zagrożenia dla zdrowia lub uciążliwe warunki,
• współpraca z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną.

Czy służba bhp posiada jakieś uprawnienia władcze wobec zakładu pracy?

Owszem, służba bhp jest uprawniona także do:

• niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób,
• niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej,
• niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób.

Pamiętaj, że:

• Powierzenie pracownikowi zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy może nastąpić w umowie o pracę lub innym akcie nawiązującym stosunek pracy, w drodze umowy zmieniającej treść stosunku pracy lub w drodze wypowiedzenia zmieniającego,
• Pracownik służby bhp, pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp oraz specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służby,
• Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań tej służby, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich następstw z powodu wykonywania zadań i uprawnień służby bhp,
• Brak jest sankcji za niedopełnienie obowiązku powołania służby bezpieczeństwa i higieny pracy, jednak państwowy inspektor pracy jest uprawniony w wypadku stwierdzenia naruszenia przez pracodawcę przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy do nakazania pracodawcy usunięcia stwierdzonego naruszenia w ustalonym w nakazie terminie,
• Nakaz państwowego inspektora pracy jest decyzją administracyjną i podlega wykonaniu w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, a środkiem egzekucyjnym stosowanym w celu wykonania czynności, której z powodu jej charakteru nie może spełnić za zobowiązanego inna osoba, jest grzywna w celu przymuszenia. Grzywna może być nakładana kilkakrotnie.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. 1998 r., Nr 21, poz. 94, ze zmianami);
• rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 1997 r., Nr 109, poz. 704).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.