Kiedy warto postarać się o zezwolenie dewizowe?

2) w wywozie oraz wysyłaniu za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej, z wyłączeniem wywozu i wysyłania przez nierezydentów złota dewizowego lub platyny dewizowej przywiezionych przez nich uprzednio do kraju i zgłoszonych w formie pisemnej przy przekraczaniu granicy państwa organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, 

3) w wywozie oraz wysyłaniu za granicę krajowych lub zagranicznych środków płatniczych o wartości przekraczającej łącznie równowartość 10 000 euro, z wyłączeniem wywozu i wysyłania przez nierezydentów krajowych lub zagranicznych środków płatniczych przywiezionych przez nich uprzednio do kraju i zgłoszonych j.w., 

4) w wywozie, wysyłaniu oraz przekazywaniu przez rezydentów do krajów trzecich krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, z przeznaczeniem na podjęcie lub rozszerzenie w tych krajach działalności gospodarczej, z wyłączeniem działalności polegającej na bezpośrednim świadczeniu usług, w wykonaniu zawartej umowy oraz działalności polegającej na promocji i reklamie działalności gospodarczej prowadzonej przez rezydenta w kraju, 

5) w zakresie zbywania w kraju przez nierezydentów z krajów trzecich, a także przez organizacje międzynarodowe, do których nie należy Polska, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów: 

• papierów wartościowych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania, z wyjątkiem nabytych w kraju na podstawie zezwolenia dewizowego, 

• wierzytelności i innych praw, których wykonywanie wiąże się z dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, z wyjątkiem nabytych w kraju, na podstawie zezwolenia dewizowego lub powstałych w obrocie z rezydentami, w zakresie niewymagającym takiego zezwolenia, 

6) w nabywaniu w kraju przez nierezydentów z krajów trzecich, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów, papierów wartościowych, jednostek uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania oraz wierzytelności i innych praw, których wykonywanie wiąże się z dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, 

7) w zakresie nabywania przez rezydentów, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów: 

• nieruchomości położonych w krajach trzecich oraz praw na takich nieruchomościach, 
• udziałów i akcji w spółkach mających siedzibę w krajach trzecich, a także obejmowanie udziałów i akcji w takich spółkach, 
• jednostek uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania mających siedzibę w krajach trzecich, 
• papierów wartościowych dłużnych wyemitowanych bądź wystawionych przez nierezydentów z krajów trzecich, 
• wartości dewizowych zbywanych przez nierezydentów z krajów trzecich, 
• wierzytelności i innych praw, których wykonywanie wiąże się z dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, zbywanych przez nierezydentów z krajów trzecich, 

8) w zbywaniu przez rezydentów, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów, w krajach trzecich: 

• papierów wartościowych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania, z wyjątkiem nabytych w tych krajach na podstawie zezwolenia dewizowego, 
• wierzytelności i innych praw, których wykonywanie wiąże się z dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, z wyjątkiem nabytych w tych krajach na podstawie zezwolenia dewizowego lub powstałych w obrocie z nierezydentami z krajów trzecich, w zakresie niewymagającym takiego zezwolenia, 

9) w zakresie otwierania przez rezydentów, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów, rachunków w bankach i oddziałach banków, mających siedzibę w krajach trzecich, z wyjątkiem jednak ich otwierania w czasie pobytu w tych krajach, a także w związku z działalnością określoną w ww. pkt 4, z zastrzeżeniem nieutrzymywania takich rachunków dłużej niż 2 miesiące od zakończenia pobytu lub działalności, 

10) w zaciąganiu przez rezydentów od nierezydentów z krajów trzecich kredytów lub pożyczek o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy oraz udzielanie przez rezydentów nierezydentom z krajów trzecich takich kredytów lub pożyczek, 

11) w zakresie udzielania oraz ustanawiania przez rezydentów zabezpieczeń, w szczególności osobistych lub rzeczowych, na rzecz nierezydentów z krajów trzecich, w zakresie wierzytelności przysługujących im od innych nierezydentów, 

12) w dokonywaniu przez rezydentów na rzecz nierezydentów z krajów trzecich darowizn mających za przedmiot wartości dewizowe lub krajowe środki płatnicze, 

13) w zakresie przejmowania przez rezydentów od nierezydentów z krajów trzecich ich długów wobec nierezydentów, a także przystępowania przez rezydentów do takich długów, 

14) w dokonywaniu przez rezydentów i nierezydentów z krajów trzecich rozliczeń pieniężnych w wykonaniu czynności określonych w ww. pkt 5-13, z wyłączeniem czynności, których dokonywanie nie wymaga zezwolenia dewizowego, 

15) w zakresie dokonywania w kraju, między rezydentami, rozliczeń w walutach obcych, z wyjątkiem rozliczeń między osobami fizycznymi, o ile nie mają one związku z prowadzeniem działalności gospodarczej; 

oraz

II) obowiązków związanych z wywozem za granicę i przywozem do kraju wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych, a polegających na tym, że:

• rezydenci i nierezydenci przekraczający granicę państwa są obowiązani zgłaszać, w formie pisemnej, organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, przywóz do kraju złota dewizowego lub platyny dewizowej, a także krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, jeżeli ich wartość przekracza łącznie równowartość 10.000 euro,

• rezydenci i nierezydenci dokonujący wywozu za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej, a także krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, których wartość przekracza łącznie równowartość 10.000 euro, są obowiązani okazywać organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, bez ich wezwania, dokumenty potwierdzające uprawnienie do wywozu lub zezwolenie dewizowe uprawniające do wywozu,

• rezydenci i nierezydenci są obowiązani przedstawiać organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, na ich żądanie, przywożone do kraju lub wywożone za granicę wartości dewizowe oraz krajowe środki płatnicze,

• wysyłanie za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych może odbywać się wyłącznie za pośrednictwem państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „Poczta Polska” lub podmiotów uprawnionych do wykonywania w obrocie z zagranicą działalności gospodarczej w dziedzinie poczty, w listach wartościowych, paczkach pocztowych z podaną wartością lub listach poleconych przedstawianych do nadania w stanie otwartym,

• rezydenci i nierezydenci wysyłający za granicę złoto dewizowe lub platynę dewizową, a także krajowe lub zagraniczne środki płatnicze, których wartość przekracza łącznie równowartość 10.000 euro, są obowiązani okazywać organom celnym, bez ich wezwania, dokumenty potwierdzające uprawnienie do wysłania lub zezwolenie dewizowe uprawniające do wysłania,

• rezydenci są obowiązani dokonywać przekazów pieniężnych za granicę oraz rozliczeń w kraju z nierezydentami za pośrednictwem uprawnionych banków, jeżeli kwota przekazu lub rozliczenia przekracza równowartość 10.000 euro i

• rezydenci dokonujący obrotu dewizowego z zagranicą są obowiązani przekazywać Narodowemu Bankowi Polskiemu dane w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa.

Jaki jest zakres zezwoleń?

Zezwolenia takie mogą dotyczyć:

• wszystkich lub rodzajowo określonej kategorii podmiotów (ogólny charakter pod względem podmiotowym) oraz

• wszystkich lub rodzajowo określonych czynności (ogólny charakter pod względem przedmiotowym).

Na jakich warunkach można uzyskać zezwolenie dewizowe?

Zezwoleń dewizowych udziela się, o ile nie zagraża to:

1. bezpieczeństwu państwa,
2. porządkowi publicznemu lub
3. równowadze bilansu płatniczego albo
4. innym podstawowym interesom państwa.

W zezwoleniu dewizowym może być ustalony obowiązek spełnienia określonych warunków.

Z zezwolenia dewizowego udzielonego na zawarcie umowy mogą korzystać wszystkie jej strony, o ile w zezwoleniu nie zastrzeżono inaczej. Nie ma więc bezwzględnego obowiązku, aby wszystkie strony umowy otrzymały zezwolenie dewizowe.

Istnieje przy tym wyjątek od zasady sukcesji uniwersalnej w sferze prawa publicznego w przypadku łączenia się spółek. Według przepisów udzielone spółce zezwolenie dewizowe nie przechodzi na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną, gdy spółka, która otrzymała zezwolenie, została przejęta przez inną spółkę lub wraz z inną spółką albo spółkami zawiąże nową spółkę.

Ogólne zezwolenia dewizowe są udzielane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia. Zezwolenie udzielane przez Ministra Finansów ma charakter ogólny pod względem podmiotowym jak i przedmiotowym.

Indywidualne zezwolenie dewizowe

Indywidualne zezwolenie dewizowe jest wymagane na odstąpienie od ograniczeń lub obowiązków określonych w ustawie Prawo dewizowe, w zakresie których nie udzielono ogólnego zezwolenia dewizowego albo udzielono takiego zezwolenia, ale na innych warunkach niż te, na których ma nastąpić odstąpienie.

Sprawy związane z udzielaniem indywidualnych zezwoleń dewizowych są rozstrzygane przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego w drodze decyzji administracyjnej. Decyzje Prezesa Narodowego Banku Polskiego wydane w sprawach indywidualnych zezwoleń dewizowych są ostateczne.

Środkiem prawnym, jaki od nich przysługuje, jest skarga do NSA. Prezes Narodowego Banku Polskiego może uchylić udzielone zezwolenie, jeśli korzystanie z niego odbywa się wbrew określonym w tym zezwoleniu warunkom.

Prezes Narodowego Banku Polskiego może ponadto upoważnić do załatwiania spraw związanych z udzielaniem indywidualnych zezwoleń dewizowych wyłącznie dyrektorów departamentów Centrali Narodowego Banku Polskiego oraz dyrektorów oddziałów Narodowego Banku.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe (Dz. U. 2002 r., Nr 141, poz. 1178)