Jak uzyskać państwową kompensatę dla ofiar niektórych czynów zabronionych?
Na mocy ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych ofiary niektórych czynów zabronionych lub ich najbliżsi mogą ubiegać się o przyznanie kompensaty, pokrywającej utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty leczenia oraz koszty pogrzebu, będące skutkiem czynu zabronionego. Wysokość kompensaty nie może przekroczyć 25.000 zł, a w przypadku śmierci ofiary 60.000 zł.
Kiedy kompensata może być przyznana?
Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych określa zasady i tryb przyznawania kompensatyoraz warunki współpracy organów w Rzeczypospolitej Polskiej z organami innych państw członkowskich Unii Europejskiej właściwymi w sprawach postępowania o uzyskanie tego świadczenia.
Kompensata (tzn. świadczenie pieniężne przyznawane osobie uprawnionej w trybie określonym w ww. ustawie) może być przyznana w kwocie pokrywającej wyłącznie:
- utracone zarobki lub inne środki utrzymania,
- koszty związane z leczeniem i rehabilitacją,
- koszty pogrzebu
- będące skutkiem czynu zabronionego, w wyniku którego osoba poniosła śmierć bądź doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 7 dni.
Kompensatę przyznaje się, jeżeli czyn zabroniony (nie tylko przestępstwo zawinione) został popełniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na szkodę osoby mającej miejsce stałego pobytu na tym terytorium lub na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Kompensatę przyznaje się jedynie wówczas i w takiej wysokości, w jakiej osoba uprawniona nie może uzyskać pokrycia utraconych zarobków, innych środków utrzymania lub kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją i kosztów pogrzebu od sprawcy lub sprawców czynu zabronionego, z tytułu ubezpieczenia bądź ze środków pomocy społecznej, niezależnie od tego, czy sprawca lub sprawcy czynu zabronionego zostali ustaleni.
Ile kompensaty można otrzymać?
Kompensaty nie przyznaje się lub przyznaje w zmniejszonej wysokości, proporcjonalnie do stopnia przyczynienia się ofiary do popełnienia czynu zabronionego, w wyniku którego osoba fizyczna poniosła śmierć bądź doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 7 dni.
Kiedy nie przysługuje kompensata?
- czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia;
- czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.
Gdzie należy ubiegać się o kompensatę?
Kto może ubiegać się kompensatę?
- osoba najbliższa ofiary, która na skutek czynu zabronionego poniosła śmierć; osoba najbliższa to małżonek lub osoba pozostająca z ofiarą we wspólnym pożyciu, wstępny (tj. rodzic, dziadek itd.) lub zstępny (dziecko, wnuk itd.) ofiary oraz osoba pozostająca z ofiarą w stosunku przysposobienia,
- ofiara, która na skutek czynu zabronionego oznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 7 dni.
Wniosek o kompensatę
- imię, nazwisko i adres miejsca stałego pobytu osoby uprawnionej, a w przypadku gdy ofiara poniosła śmierć, także jej ostatni adres miejsca stałego pobytu;
- numer identyfikacyjny PESEL osoby uprawnionej oraz ofiary, która poniosła śmierć, jeżeli go posiadają albo posiadały;
- wskazanie daty i miejsca popełnienia czynu zabronionego stanowiącego podstawę ubiegania się o kompensatę i jego zwięzły opis, z podaniem skutków;
- informację o rodzaju i wysokości poniesionych kosztów oraz utraconych zarobków lub innych środków utrzymania;
- oświadczenie osoby uprawnionej, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej, o nieuzyskaniu odszkodowania lub świadczenia od sprawcy lub sprawców czynu zabronionego, z tytułu ubezpieczenia lub ze środków pomocy społecznej;
- uprzedzenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o którym mowa w pkt 5 oraz ew. o pozostawaniu z ofiarą we wspólnym pożyciu.
Organ pomocniczy w Rzeczypospolitej Polskiej
Zakaz kasacji
Wypłata kompensaty i przypadki, gdy trzeba zwrócić kompensatę
Kompensata wypłacana jest przez sąd rejonowy, który wydał orzeczenie o przyznaniu kompensaty, w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. Wypłata następuje ze środków budżetu państwa.
Osoba, której przyznano kompensatę z naruszeniem przepisów ustawy, jest obowiązana ją zwrócić. Niezwłocznie po ujawnieniu się takiej okoliczności prokurator prowadzący postępowanie przygotowawcze w sprawie o czyn zabroniony będący podstawą przyznania kompenstaty, wzywa osobę, której przyznano kompensatę, do jej zwrotu w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania. Jeżeli osoba ta nie zwróci kompensaty w tym terminie, to Skarbowi Państwa przysługuje w stosunku do niej roszczenie o zwrot kompensaty. Powództwo dotyczące takiego roszczenia wytacza w postępowaniu cywilnym prokurator.
Regres do sprawcy
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych (Dz.U. Nr 169, poz. 1415, z późn. zm.);
- rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 września 2005 r. w sprawie wniosku o przyznanie kompensaty (Dz.U. Nr 177, poz. 1476, z późn. zm.);
- ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.).
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?