Kredyty i pożyczki od lub dla podmiotów zagranicznych

Należy tu wyjaśnić, iż rezydentami w rozumieniu Prawa dewizowego są: 

• osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju oraz osoby prawne mające siedzibę w kraju, a także inne podmioty mające siedzibę w kraju, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; rezydentami są również znajdujące się w kraju oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez nierezydentów, 
• polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne polskie przedstawicielstwa oraz misje specjalne, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych, 

Za nierezydentów uznaje się natomiast:  

• osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów,
• obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne obce przedstawicielstwa oraz misje specjalne i organizacje międzynarodowe, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych. 

Nierezydentami z krajów trzecich są osoby fizyczne, osoby prawne oraz inne podmioty, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu, mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w krajach trzecich; nierezydentami z krajów trzecich są również znajdujące się w tych krajach oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów lub nierezydentów z innych krajów. 

Kogo nie dotyczą ograniczenia?

Ograniczeń określonych wyżej nie stosuje się do obrotu dewizowego, o ile jedną z jego stron jest: 

• Skarb Państwa, w zakresie, w jakim jest reprezentowany przez ministra właściwego do spraw budżetu, finansów publicznych i instytucji finansowych lub ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, 
• Narodowy Bank Polski, 
• organ władzy publicznej podejmujący czynności w postępowaniu karnym, cywilnym lub administracyjnym, w tym zabezpieczającym lub egzekucyjnym. 

Ograniczeń tych nie stosuje się także do obrotu dewizowego, o ile jedną z jego stron jest bank lub inna instytucja finansowa, prowadząca działalność pod nadzorem władz nadzorczych, uprawnionych, na podstawie polskich przepisów, do sprawowania nadzoru nad określonymi instytucjami finansowymi. 

Jakie kredyty i pożyczki nie podlegają ograniczeniom?

Z podanych wyżej przepisów wynika, że od 1 października 2002 r. udzielanie oraz zaciąganie przez rezydentów kredytów lub pożyczek o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy jest wolne od ograniczeń w umowach pożyczki lub kredytu z nierezydentami z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.

Kiedy odstępuje się od ograniczeń?

Odstępowanie od ograniczeń określonych wyżej wymaga ogólnego albo indywidualnego zezwolenia dewizowego.

Minister właściwy do spraw finansów publicznych udziela, w drodze rozporządzenia, ogólnych zezwoleń dewizowych. Zezwolenia takie mogą dotyczyć wszystkich lub rodzajowo określonej kategorii podmiotów oraz wszystkich lub rodzajowo określonych czynności.

Na podstawie takiego upoważnienia ustawowego Minister Finansów udzielił ogólnego zezwolenia dewizowego na:

• zaciąganie przez spółki, mające siedzibę w kraju, od nierezydentów z krajów trzecich, posiadających w tych spółkach udziały lub akcje w ilości dającej im co najmniej 10% głosów na zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy), pożyczek lub kredytów o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy; 
• udzielanie spółkom, mającym siedzibę w krajach trzecich, przez rezydentów posiadających w tych spółkach udziały lub akcje w ilości dającej im co najmniej 10% głosów na zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy), pożyczek lub kredytów o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy; 
• zaciąganie przez rezydentów od nierezydentów z krajów trzecich kredytów i pożyczek o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy, na pokrycie powstałych zgodnie z ustawą - Prawo dewizowe lub zezwoleniem dewizowym zobowiązań wobec nierezydentów z tych krajów; 
• udzielanie przez rezydentów nierezydentom z krajów trzecich kredytów i pożyczek o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy, z przeznaczeniem na pokrycie powstałych zgodnie z ustawą lub zezwoleniem dewizowym zobowiązań tych nierezydentów wobec rezydentów; 
• zaciąganie przez rezydentów pożyczek lub kredytów o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy, od będących nierezydentami z krajów trzecich członków ich rodzin, należących do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn
• oraz udzielanie przez rezydentów nierezydentom, o których mowa w powyższym punkcie, pożyczek lub kredytów o terminie spłaty ponad połowy kwoty kredytu lub kwoty pożyczki przed upływem roku od dnia zawarcia umowy. 

Natomiast indywidualne zezwolenie dewizowe jest wymagane na odstąpienie od ww. ograniczenia, w zakresie którego nie udzielono ogólnego zezwolenia dewizowego albo udzielono takiego zezwolenia, ale na innych warunkach niż te, na których ma nastąpić odstąpienie. Sprawy związane z udzielaniem indywidualnych zezwoleń dewizowych są rozstrzygane przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego w drodze ostatecznej decyzji administracyjnej.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. 2002 r., Nr 141, poz. 1178, ze zm.);
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 3 września 2002 r. w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych (Dz. U. 2002 r., Nr 154, poz. 1273, ze zm.);
• Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1997 r. Nr 16, poz. 89, ze zm.)