Nie wykonane obowiązki pracodawcy - opinia prawna

20.1.2005

Stan faktyczny

Mój mąż zawarł dwie umowy o pracę na czas określony. Wynagrodzenie otrzymywał, ale nie zawsze kwitował jego odbiór. Po jakimś czasie okazało się, że kwoty wynagrodzenia - zaliczki na podatek dochodowy, składki na ubezpieczenie społeczne, składka na ubezpieczenie zdrowotne - nie były odprowadzane. Próby porozumienia się z właścicielem firmy spełzły na niczym, firma została zamknięta. Jakie podjąć działania aby nie stracić składek na ZUS i uzyskać świadectwo pracy?

Opinia prawna

Składki na ubezpieczenie społeczne obciążają zarówno pracownika jak i pracodawcę. Składki należne od pracownika, pracodawca, jako płatnik składek potrąca z wypłacanego wynagrodzenia. Składki należne od pracodawcy wypłaca on odpowiednim organom rentowym z własnych środków. Zgodnie z przedstawioną w stanie faktycznym informacją, składki należne od pracownika zostały pobrane, lecz nie wpłacone. W takim wypadku, ubezpieczony - w tym przypadku Pani mąż, powinien w ciągu 3 miesięcy od upływu terminu opłacania składki na ubezpieczenie emerytalne stwierdził, że składka na to ubezpieczenie nie została opłacona lub została opłacona w wysokości niższej niż należna, może wystąpić z wnioskiem do ZUS o uzupełnienie tej składki. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdzając zaległość powstałą z tytułu nieopłacania składek, wyda w stosunku do pracodawcy decyzję określającą zaległości.
W tym przypadku także cała odpowiedzialność za pobrane od ubezpieczonego przez płatnika, lecz nie uiszczone składki na ubezpieczenie społeczne spoczywa na płatniku tych składek - czyli na pracodawcy. Warto też odwiedzić właściwy dla siebie oddział ZUS-u i spróbować określić na podstawie deklaracji składanych przez płatnika - pracodawcę, wysokość opłacanych składek a co za tym idzie, wysokość uzyskanego dochodu.

Obowiązek wydania świadectwa pracy pracownikowi ciąży na pracodawcy. Obowiązek ten wynika z art. 97 § 1 k.p., i powstaje z chwilą rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. W analizowanym przypadku obowiązek ten powstanie w dniu 30 września 2002 r. w związku z wygaśnięciem umowy po pracę zawartej na czas określony do tego właśnie dnia. Pracodawca powinien bez wezwania ze strony pracownika wydać mu świadectwa pracy.

Zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania, pracodawca wydaje świadectwo pracy bezpośrednio pracownikowi albo osobie upoważnionej przez pracownika na piśmie - w dniu, w którym następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, a jeżeli wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej nie jest możliwe, pracodawca, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia ustania stosunku pracy, przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem poczty albo doręcza go w inny sposób. Jeżeli jednak pracownikowi nie wydano świadectwa pracy, przysługuje mu roszczenie w stosunku do pracodawcy, które może być dochodzone przed sądem pracy. Powództwo o wydanie świadectwa pracy może zostać skierowane do sądu rejonowego, według wyboru pracownika przed sąd właściwości ogólnej pozwanego - czyli pracodawcy, sąd, w którego okręgu praca była wykonywana lub przed sąd w którego okręgu znajduje się zakład pracy. Zgodnie z art. 463 k.p.c., pracownik dochodzący roszczeń ze stosunku pracy nie ma obowiązku uiszczania opłat sądowych związanych z pozwem.

Niezależnie od powyższych uprawnień, należałoby zawiadomić o całej sytuacji Państwową Inspekcję Pracy. Jest to organ, do którego zadań należy kontrola pracodawców pod względem przestrzegania przez nich przepisów prawa pracy. Analizując sytuację faktyczną opisaną w stanie faktycznym należy stwierdzić, że zakład pracy celowo uchylał się od stosowania przepisów prawa pracy.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Komentarze