O czym powinien wiedzieć cudzoziemiec zamierzający uczyć się w Polsce?

3 listopada br. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006 r. w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych. Zastępuje ono poprzednio obowiązujące rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 24 kwietnia 2002 r. w sprawie podejmowania i odbywania studiów przez cudzoziemców oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i szkoleniach. Jednak cudzoziemcy pobierający naukę na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów zachowują prawo do przyznanych świadczeń oraz ponoszą opłaty w wysokości określonej w dotychczasowych przepisach do końca okresu nauki przewidzianego dla danej formy kształcenia.

Na jakich zasadach cudzoziemcy mogą podejmować studia i inne formy kształcenia, a także uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych w Polsce?

Osoby niebędące obywatelami polskimi (cudzoziemcy) mogą podejmować i odbywać studia, studia doktoranckie oraz inne formy kształcenia, a także uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych na zasadach określonych w ustawie - Prawo o szkolnictwie wyższym.

Na zasadach obowiązujących obywateli polskich mogą zaś podejmować i odbywać kształcenie oraz uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych: 

1. cudzoziemcy, którym udzielono zezwolenia na osiedlenie się; 
2. cudzoziemcy posiadający status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej; 
3. cudzoziemcy korzystający z ochrony czasowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 
4. pracownicy migrujący, będący obywatelami państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli są lub byli zatrudnieni w Polsce, a także członkowie ich rodzin, jeżeli mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 
5. cudzoziemcy, którym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielono zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich; 
6. cudzoziemiec, któremu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielono zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w związku z okolicznością, że 
   • jako członek rodziny cudzoziemca mieszkającego w Polsce przybywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywa na tym terytorium w celu połączenia z rodziną; 
   • posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, oraz zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej, podjąć lub kontynuować studia lub szkolenie zawodowe lub wykaże, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 
   • jest członkiem rodziny ww. cudzoziemca, z którym przebywał na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, towarzyszącym mu lub chcącym się z nim połączyć. 

Cudzoziemcy niewymienieni w powyższych punktach w zasadzie mogą podejmować i odbywać kształcenie oraz uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych na podstawie:

1. umów międzynarodowych, na zasadach określonych w tych umowach;
2. umów zawieranych z podmiotami zagranicznymi przez uczelnie, na zasadach określonych w tych umowach; 
3. decyzji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego lub odpowiedniego ministra, którym jest:
   • Minister Obrony Narodowej - w odniesieniu do uczelni wojskowych; 
   • minister właściwy do spraw wewnętrznych - w odniesieniu do uczelni służb państwowych; 
   • minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego - w odniesieniu do uczelni artystycznych; 
   • minister właściwy do spraw zdrowia - w odniesieniu do uczelni medycznych; 
   • minister właściwy do spraw gospodarki morskiej - w odniesieniu do uczelni morskich; 
4. decyzji rektora uczelni. 

Ww. cudzoziemcy mogą podejmować i odbywać kształcenie oraz uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych: 

• jako stypendyści strony polskiej; 
• na zasadach odpłatności;
• bez odpłatności i świadczeń stypendialnych;
• jako stypendyści strony wysyłającej, bez ponoszenia opłat za naukę; 
• jako stypendyści uczelni. 

Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i członkowie ich rodzin, posiadający środki finansowe niezbędne na pokrycie kosztów utrzymania podczas studiów, mogą podejmować i odbywać studia, studia doktoranckie oraz inne formy kształcenia, a także uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych na zasadach obowiązujących obywateli polskich, z tym że osobom tym nie przysługuje prawo do stypendium socjalnego, stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych, stypendium mieszkaniowego, stypendium na wyżywienie i zapomóg, albo na zasadach określonych wyżej. 

Za członków rodzin ww. osób uważa się: 

• małżonka obywatela UE, 
• zstępnego obywatela UE lub zstępnego jego małżonka, w wieku do 21 lat lub pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka, 
• wstępnego obywatela UE lub wstępnego jego małżonka, pozostającego na utrzymaniu obywatela UE lub jego małżonka.

Stypendystami strony polskiej mogą być także cudzoziemcy studiujący w kraju swojego zamieszkania, którzy spełniają wymagania uznania za osobę polskiego pochodzenia, czyli osoby deklarujące narodowość polską i spełniające łącznie następujące warunki:  

• co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej albo też posiadała w przeszłości obywatelstwo polskie lub co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków posiadało obywatelstwo polskie (ten pierwszy warunek uważa się za spełniony, jeżeli co najmniej jedno z rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków wnioskodawcy potwierdziło swoją przynależność do Narodu Polskiego przez, w szczególności pielęgnowanie polskich tradycji i zwyczajów);
• wykaże ona swój związek z polskością, w szczególności przez pielęgnowanie polskiej mowy, polskich tradycji i zwyczajów.  

Stypendystom stypendia przyznaje oraz ustala ich wysokość minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego lub odpowiedni minister. 

Jak cudzoziemcy mogą się kaszałcić w Polsce?

Cudzoziemcy mogą być przyjmowani na: 

1. studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia oraz jednolite studia magisterskie; 
2. studia podyplomowe; 
3. studia doktoranckie; 
4. staże habilitacyjne; 
5. staże naukowe, artystyczne lub szkolenia specjalizacyjne i medyczne staże podyplomowe; 
6. kursy dokształcające, w tym kursy języka polskiego oraz roczne kursy przygotowawcze do podjęcia nauki w języku polskim; 
7. studenckie praktyki zawodowe. 

Cudzoziemcy mogą odbywać studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia oraz jednolite studia magisterskie czy też studia doktoranckie w formie studiów stacjonarnych lub niestacjonarnych w jednostkach organizacyjnych, które je prowadzą.

Jakie warunki muszą spełniać?

Cudzoziemcy mogą być przyjmowani na ww. studia i szkolenia oraz uczestniczyć w badaniach naukowych i pracach rozwojowych, jeżeli: 

• posiadają wizę lub kartę pobytu albo inny dokument uprawniający do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• wykazują się dobrym stanem zdrowia, udokumentowanym zaświadczeniem lekarskim, stwierdzającym brak przeciwwskazań do podjęcia kształcenia na obranym kierunku i formie kształcenia; 
• posiadają polisę ubezpieczeniową na wypadek choroby lub następstw nieszczęśliwych wypadków na okres kształcenia w Polsce albo Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego lub przystąpią do ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia niezwłocznie po rozpoczęciu kształcenia. 

Cudzoziemcy mogą być przyjmowani na studia prowadzone w języku polskim, jeśli: 

• ukończą roczny kurs przygotowawczy do podjęcia nauki w języku polskim w jednostkach wyznaczonych przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego lub 
• posiadają certyfikat znajomości języka polskiego wydany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, lub 
• uzyskają potwierdzenie uczelni przyjmującej, że ich przygotowanie oraz stopień znajomości języka polskiego pozwalają na podjęcie studiów w języku polskim. 

Okres trwania rocznego kursu przygotowawczego zalicza się do okresu kształcenia, na jaki został przyjęty cudzoziemiec. W okresie tym cudzoziemcowi przysługują uprawnienia osoby odbywającej studia wyższe. 

Cudzoziemcy mogą być przyjmowani na studia prowadzone w języku obcym, z wyłączeniem studiów doktoranckich prowadzonych w uczelniach medycznych z zakresu dyscyplin klinicznych, jeśli legitymują się dokumentem potwierdzającym znajomość języka obcego, w którym prowadzone są studia, wymienionym w załączniku nr 2 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 września 1999 r. w sprawie sposobu przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego w służbie cywilnej (tj. np. dyplom ukończenia studiów na kierunku filologia w zakresie języków obcych lub lingwistyki stosowanej, wydany za granicą dokument potwierdzający uzyskanie stopnia lub tytułu naukowego - uznaje się język wykładowy instytucji prowadzącej kształcenie, dokument potwierdzający ukończenie studiów wyższych lub podyplomowych prowadzonych za granicą lub w Polsce we współpracy z uczelnią prowadzącą kształcenie za granicą - uznaje się język wykładowy, jeżeli językiem wykładowym był wyłącznie język obcy, wydany za granicą dokument uznany za równoważny świadectwu dojrzałości - uznaje się język wykładowy, dyplom Matury Międzynarodowej (International Baccalaureate Diploma)). Dokumentami potwierdzającymi znajomość języka obcego są również świadectwa, dyplomy lub inne dokumenty potwierdzające ukończenie za granicą szkoły ponadpodstawowej, w której zajęcia były prowadzone w tym samym języku obcym, w jakim cudzoziemiec będzie odbywał studia w Polsce. 

Na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie mogą być przyjmowani cudzoziemcy z pominięciem zasad rekrutacji obowiązujących obywateli polskich, którzy: 

• legitymują się polskim świadectwem dojrzałości albo zalegalizowanym lub opatrzonym apostille świadectwem lub innym dokumentem uzyskanym za granicą, uprawniającym do ubiegania się o przyjęcie na studia w uczelniach każdego typu w państwie, w którego systemie działała instytucja wydająca świadectwo, uznanym, zgodnie z przepisami w sprawie nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą lub na podstawie umowy międzynarodowej, za równoważny odpowiedniemu polskiemu świadectwu dojrzałości; 
• wykażą wymagane w uczelni przyjmującej szczególne predyspozycje do podjęcia studiów na kierunkach wymagających takich predyspozycji. 

Na studia drugiego stopnia mogą być przyjmowani cudzoziemcy, którzy legitymują się dyplomem ukończenia w Polsce studiów pierwszego stopnia albo zalegalizowanym lub opatrzonym apostille dyplomem lub innym dokumentem ukończenia uczelni za granicą uprawniającym do podjęcia studiów drugiego stopnia w państwie, w którym został wydany, uznanym, zgodnie z przepisami w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą lub na podstawie umowy międzynarodowej, za równorzędny z odpowiednim polskim dyplomem ukończenia studiów pierwszego stopnia, oraz wykażą wymagane w uczelni przyjmującej szczególne predyspozycje do podjęcia studiów na kierunkach wymagających takich predyspozycji. 

Na studia podyplomowe mogą być przyjmowani cudzoziemcy, którzy posiadają dyplom ukończenia studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich uzyskany w Polsce albo zalegalizowany lub opatrzony apostille dyplom lub inny dokument ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolitych studiów magisterskich za granicą, uznany, zgodnie z przepisami w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą lub na podstawie umowy międzynarodowej, za równorzędny z polskim dyplomem ukończenia studiów pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolitych studiów magisterskich.

Natomiast na studia doktoranckie mogą być przyjmowani cudzoziemcy, którzy posiadają dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich uzyskany w Polsce albo zalegalizowany lub opatrzony apostille dyplom lub inny dokument ukończenia studiów za granicą, uznany, zgodnie z przepisami w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą lub na podstawie umowy międzynarodowej, za równorzędny z polskim dyplomem ukończenia studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich, a na staż habilitacyjny - cudzoziemcy, którym nadany został w Polsce stopień naukowy doktora lub stopień doktora w zakresie sztuki albo którzy posiadają zalegalizowany lub opatrzony apostille dokument stwierdzający uzyskanie za granicą stopnia doktora, uznanego, zgodnie z przepisami w sprawie nostryfikacji stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki uzyskanych za granicą lub na podstawie umowy międzynarodowej, za równorzędny ze stopniem naukowym doktora lub stopniem doktora w zakresie sztuki nadawanym w Polsce.

W przypadku gdy świadectwa, dyplomy albo inne dokumenty uzyskane za granicą, o których mowa wyzej, podlegają uznaniu w trybie nostryfikacji, cudzoziemiec jest zobowiązany przedstawić zaświadczenie stwierdzające równorzędność z odpowiednim polskim świadectwem dojrzałości, dyplomem ukończenia studiów wyższych lub dyplomem nadania stopnia naukowego doktora lub stopnia doktora w zakresie sztuki, w terminie nie dłuższym niż do końca pierwszego semestru studiów.

Cudzoziemcy, niemający zezwolenia na zamieszkania itp., którzy podejmują kształcenie na podstawie umów międzynarodowych czy decyzji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego lub innego odpowiedniego dla danej uczelni ministra, a nieznający języka polskiego na poziomie umożliwiającym korzystanie z nauki, zakwalifikowani na studia pierwszego stopnia, drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie po uprzednim ukończeniu kursu przygotowawczego do podjęcia nauki w języku polskim, są kierowani do uczelni w celu odbycia studiów przez działających z upoważnienia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego kierowników jednostek, w których odbyli kurs przygotowawczy. Cudzoziemcy tacy, zakwalifikowani na studia pierwszego stopnia, drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie bez obowiązku odbycia kursu przygotowawczego, są kierowani do uczelni w celu odbycia studiów przez Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej utworzone na podstawie odrębnych przepisów, albo jednostkę organizacyjną upoważnioną przez odpowiedniego ministra. Koszty przeprowadzenia przewodu doktorskiego w przypadku takich  cudzoziemców refundowane są uczelniom nadzorowanym przez ministra za pośrednictwem Biura, z części budżetu państwa, której jest dysponentem, lub przez odpowiednich ministrów, którzy przyznali stypendia, z budżetu państwa, z części będącej w ich dyspozycji, w wysokości określonej w odrębnych przepisach. 

Na staże naukowe, artystyczne lub specjalizacyjne, kursy dokształcające, w tym kursy języka polskiego, oraz studenckie praktyki zawodowe mogą być przyjmowani cudzoziemcy posiadający kwalifikacje wymagane przez jednostki prowadzące te formy kształcenia.

W celu uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych mogą być przyjmowani cudzoziemcy, którzy uczestniczą w takich badaniach lub pracach za granicą i posiadają kwalifikacje wymagane przez jednostki prowadzące badania naukowe i prace rozwojowe.

Rektor uczelni niezwłocznie informuje właściwego ministra o przyjęciu cudzoziemców niemających zezwolenia na zamieszkania itp., którzy podejmują kształcenie na podstawie umów zawieranych z podmiotami zagranicznymi przez uczelnie albo decyzji rektora uczelni.

Na jakie stypendia mogą liczyć cudzoziemcy?

Cudzoziemcy będący stypendystami strony polskiej, podejmujący studia i szkolenia wymienione na początku albo uczestniczący w badaniach naukowych i pracach rozwojowych, zwolnieni są z obowiązku ponoszenia opłat za naukę i otrzymują miesięczne stypendium w wysokości: 

• dla studentów oraz uczestników studenckich praktyk zawodowych i kursów przygotowawczych do podjęcia nauki w języku polskim - do 150 % minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego asystenta zatrudnionego w uczelni, 
• dla uczestników kursów języka i kultury polskiej - do 200 % takiej stawki; 
• dla uczestników badań naukowych i prac rozwojowych, studiów doktoranckich, studiów podyplomowych, staży habilitacyjnych, naukowych, artystycznych, szkoleń specjalizacyjnych, medycznych staży podyplomowych i kursów dokształcających - do 250 % stawki; 
• uczestników badań naukowych i prac rozwojowych, studiów podyplomowych, staży naukowych, artystycznych, szkoleń specjalizacyjnych, medycznych staży podyplomowych i kursów dokształcających, posiadających stopień odpowiadający polskiemu stopniowi doktora habilitowanego lub zatrudnionych w zagranicznej uczelni na stanowisku profesora - do 300 % stawki. 

Stypendium takie jest wypłacane w miesiącach, w których odbywają się zajęcia wynikające z toku studiów, nie dłużej jednak niż przez 10 miesięcy w ciągu roku akademickiego. W uzasadnionych przypadkach minister ds. szkolnictwa wyższego albo odpowiedni dla danej uczelni ministrowie mogą podjąć decyzję o wypłacaniu stypendium również w miesiącach wolnych od zajęć. W przypadku uzyskania przez stypendystę zezwolenia na przedłużenie okresu kształcenia w Rzeczypospolitej Polskiej odpowiedni ministrowie mogą przyznać stypendium na pozostały okres kształcenia. Mogą też przedłużyć wypłacanie stypendium również po zakończeniu kształcenia, przez okres nie dłuższy jednak niż 3 miesiące. 

Stypendystom uczestniczącym w krótkoterminowych stażach naukowych (do 15 dni pobytu) przysługuje stypendium wynoszące dziennie 1/30 kwoty stanowiącej do 300 % stawki oraz zwrot kosztów zakwaterowania do wysokości 150 % dziennej kwoty stypendium i zwrot kosztów podróży po kraju, wynikających z programu stażu naukowego. 

Stypendium przyznawane jest na poszczególne lata studiów przez okres nie dłuższy niż określony przez senat uczelni czas trwania danych studiów lub szkoleń. Stypendium może być również przyznane na okres krótszy niż rok akademicki. 

Studentom będącym stypendystami strony polskiej może być ponadto przyznany raz w czasie trwania kształcenia w Rzeczypospolitej Polskiej: 

• zasiłek na zagospodarowanie na pierwszym roku studiów w wysokości nieprzekraczającej 60 % kwoty stypendium; 
• zasiłek losowy w wysokości nieprzekraczającej 40 % kwoty stypendium. 

Stypendystom może być również przyznany również zasiłek w związku z przygotowaniem pracy dyplomowej lub pracy doktorskiej w wysokości nieprzekraczającej 40 % stypendium. 

Wnioski cudzoziemców o przyznanie po raz pierwszy stypendium w ramach wyznaczonych limitów stypendiów, przekazywane są przez polskie lub akredytowane w Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwa dyplomatyczne lub konsularne albo przez upoważnione do tego instytucje zagraniczne do Biura lub bezpośrednio do odpowiednich właściwych ministrów. Wnioski o przyznanie stypendium na kolejny rok kształcenia cudzoziemcy składają za pośrednictwem uczelni, w których odbywają kształcenie, nie później niż do dnia 30 listopada. 

Stypendium może być nieprzyznane na kolejny rok kształcenia, jeśli stypendysta: 

• powtarza semestr lub rok studiów; 
• nie posiada ważnej wizy, karty pobytu lub innego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na czas oznaczony; 
• przebywa, w okresie innym niż przerwy międzysemestralne, poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż miesiąc. 

Cudzoziemiec, któremu nie zostało przyznane stypendium na kolejny rok kształcenia, może ubiegać się o stypendium po ustaniu przyczyny nieprzyznania stypendium. Wypłacanie stypendium może być zawieszone, jeżeli stypendysta nie zaliczył w terminie egzaminów przewidzianych tokiem studiów. Wznowienie wypłaty stypendium następuje w przypadku zaliczenia zaległych egzaminów przewidzianych tokiem studiów nie później niż w terminie do dnia 30 listopada. 

Stypendium może być cofnięte w przypadku, gdy stypendysta: 

• podał nieprawdziwe informacje, na podstawie których zostało mu przyznane stypendium; 
• powtarza wielokrotnie dany semestr lub rok studiów albo nie wywiązuje się z obowiązków studenta, doktoranta lub uczestnika szkolenia; 
• został ukarany dyscyplinarnie. 

Cudzoziemcy wyróżniający się w nauce mogą otrzymać świadczenia stypendialne, nagrody i wyróżnienia wypłacane ze środków innych niż dotacje z budżetu państwa dla uczelni publicznej, na zasadach i warunkach obowiązujących w danej uczelni.

Stypendia są wypłacane bezpośrednio stypendystom przez jednostki, w których osoby te odbywają studia i szkolenia, uczestniczą w badaniach naukowych i pracach rozwojowych. Środki finansowe na stypendia wypłacane stypendystom przez te jednostki refundowane są uczelniom nadzorowanym przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego za pośrednictwem Biura, z części budżetu państwa, której jest dysponentem, lub przez odpowiednich ministrów, którzy przyznali stypendia z budżetu państwa z części będącej w ich dyspozycji. 

Jak wygląda odpłatność za naukę w Polsce?

Cudzoziemcy podejmujący studia i szkolenia, uczestniczący w badaniach naukowych i pracach rozwojowych w uczelniach publicznych na zasadach odpłatności lub podejmujący studia prowadzone w języku obcym wnoszą co do zasady opłatę stanowiącą rocznie równowartość nie mniej niż: 

• na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolitych studiach magisterskich - 2 000 euro;
• na studiach doktoranckich i studiach podyplomowych, medycznych stażach podyplomowych, stażach naukowych i artystycznych, szkoleniach specjalizacyjnych i stażach habilitacyjnych - 3 000 euro;
• na kursach dokształcających i studenckich praktykach zawodowych - 3 000 euro; 
• za udział w kursie językowym, w tym kursie przygotowawczym do podjęcia nauki w języku polskim - 2 000 euro; 
• w placówkach naukowych Polskiej Akademii Nauk, jednostkach badawczo- rozwojowych i jednostkach organizacyjnych posiadających status jednostki badawczo-rozwojowej oraz Polskiej Akademii Umiejętności - wysokość opłaty ustalonej dla danej formy kształcenia w uczelni. 

Opłaty te nie mogą być w zasadzie niższe niż planowany koszt kształcenia. Wysokość tych opłat ustala kierownik jednostki prowadzącej kształcenie. Osoby pochodzenia polskiego podejmujące naukę na warunkach odpłatności wnoszą jednak opłaty obniżone o 30 %. 

Cudzoziemcy przyjmowani na studia, studia doktoranckie i studia podyplomowe w uczelniach publicznych na zasadach odpłatności wnoszą w pierwszym roku nauki ww. opłaty podwyższone o równowartość 200 euro, niezależnie od liczby podjętych kierunków studiów. 

Cudzoziemcy podejmujący studia i szkolenia, uczestniczący w badaniach naukowych i pracach rozwojowych w uczelniach publicznych na zasadach odpłatności lub podejmujący studia prowadzone w języku obcym wnoszą opłatę za: 

• przeprowadzenie przewodu doktorskiego poza studiami doktoranckimi - w wysokości stanowiącej równowartość 2 000 euro; 
• przeprowadzenie przewodu habilitacyjnego bez odbycia stażu habilitacyjnego - w wysokości stanowiącej równowartość 3 000 euro. 

Wszystkie ww. opłaty wnoszone są na rachunek bankowy albo do kasy jednostki prowadzącej kształcenie, w przeliczeniu na złote polskie według kursu średniego euro Narodowego Banku Polskiego w dniu wpłaty. Opłaty te są wnoszone za cały okres nauki, w terminie do dnia rozpoczęcia kształcenia lub przystąpienia do egzaminu. Jeżeli okres nauki podejmowanej przez cudzoziemca trwa krócej niż rok akademicki, opłata naliczana jest proporcjonalnie do faktycznego czasu trwania nauki. W uzasadnionych przypadkach kierownik jednostki prowadzącej kształcenie może przedłużyć termin wniesienia opłaty lub wyrazić zgodę na wniesienie opłat w ratach, odrębnie za każdy rok akademicki lub semestr nauki. Od opłat wniesionych po upływie terminu pobiera się ustawowe odsetki. W przypadku zalegania z opłatami przez okres dłuższy niż trzy miesiące następuje skreślenie z listy uczestników kształcenia. 

Opłaty za naukę w zasadzie nie podlegają zwrotowi. Jednakże opłaty za naukę podlegają zwrotowi za okres niepobierania nauki, jeżeli cudzoziemiec otrzymał urlop lub zrezygnował z nauki z powodów zdrowotnych potwierdzonych zaświadczeniem lekarskim albo z innych ważnych, udokumentowanych przyczyn losowych. 

W przypadku trudnej sytuacji materialnej cudzoziemca lub w przypadku podjęcia przez niego nauki na drugim kierunku studiów lub kształcenia w innej formie na warunkach odpłatności kierownik jednostki prowadzącej kształcenie, na wniosek zainteresowanego, może obniżyć opłatę lub zwolnić z niej całkowicie.

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006 r. w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestniczenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych (Dz. U. 2006 r., Nr 190, poz. 1406);
• Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005 r., Nr 164, poz. 1365, ze zm.);
• Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. 2003 r., Nr 128, poz. 1175, ze zm.);
• Ustawa z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. 2006 r., Nr 144, poz. 1043);
• Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. 2004 r., Nr 53, poz. 532, ze zm.);
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 września 1999 r. w sprawie sposobu przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego w służbie cywilnej (Dz. U. 1999 r., Nr 79, poz. 894, ze zm.)    

A.J.
Zespół e-prawnik.pl