Ustawa z dnia 9 października 2025 r. o zmianie ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych oraz niektórych innych ustaw zakłada wprowadzenia rozwiązań, które będą wspierać wytwarzanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (OZE), m.in. dzięki przyspieszeniu procesu inwestycyjnego.
Jakie zmiany przewidziano?
Nowelizacją dokonywane są zmiany w ramach wielu obszarów dotyczących morskiej energetyki wiatrowej, których wspólnym celem jest usprawnienie realizacji projektów morskiej energetyki, a także szeroko pojęty rozwój sektora energii odnawialnej zgodny z ambicjami redukcji emisyjności gospodarki i spełniania zobowiązań międzynarodowych.
Ustawa wprowadza szereg rozwiązań, które mają na celu, w szczególności:
- usprawnienie aukcyjnego systemu wsparcia dla morskich farm wiatrowych – poprzez wprowadzenie warunkowej prekwalifikacji, aukcji interwencyjnej, możliwości dzielenia obszarów na dwie farmy wiatrowe, ale przede wszystkim eliminują występujące dotychczas wątpliwości odnoszące się do procedury rozstrzygania aukcji,
- zwiększenie stabilności realizacji i funkcjonowania inwestycji – poprzez dostosowanie zasad waloryzacji wsparcia oraz rozliczania ujemnego salda w przypadku redysponowania morskich farm wiatrowych na zasadach rynkowych,
- uproszczenie procedur administracyjnych – m.in. w zakresie mikroprzesunięć fundamentów turbin, wspólnego wykorzystania infrastruktury elektroenergetycznej przez więcej niż jedną farmę, czy też doprecyzowania zasad etapowania inwestycji,
- rozszerzenie możliwości działania spółdzielni energetycznych – także na obszary gmin miejskich – tak by każdy obywatel, niezależnie od miejsca zamieszkania, miał prawo uczestniczyć w budowie energetycznej niezależności Polski,
- wprowadzenie mapowania potencjału OZE oraz obszarów przyspieszonego rozwoju OZE (OPRO) – zgodnie z dyrektywą RED III, co umożliwi szybsze wydawanie pozwoleń i lokalizowanie instalacji odnawialnych źródeł energii na terenach o niskim ryzyku środowiskowym,
- poprawę warunków funkcjonowania prosumenta lokatorskiego – przez zwiększenie możliwej mocy zainstalowanej instalacji OZE jak również zwiększenie możliwości dla jej lokalizacji. Zniesienie wymogu umiejscowienia instalacji na budynku, umożliwi wykorzystanie powierzchni, które naturalnie nadają się do montażu instalacji OZE, np. dachów garaży i wiat parkingowych. Ustawa przewiduje również rozszerzenie listy celów wykorzystania środków pochodzących z depozytu,
- doprecyzowanie w zakresie spełniania kryteriów zrównoważonego rozwoju oraz kryteriów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przez paliwa z biomasy.
Nowe przepisy ułatwią budowę farm wiatrowych na Bałtyku i będą wspierać rozwój innych odnawialnych źródeł energii. Morska energetyka wiatrowa jest kluczowym elementem polskiej krajowej strategii energetycznej. Nowe regulacje likwidują bariery inwestycyjne i przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego poprzez wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce.
Ustawa umożliwi usprawnienie realizacji projektów morskiej energetyki wiatrowej oraz efektywne przeprowadzenia pierwszej aukcji dla farm wiatrowych na morzu i innych odnawialnych źródeł energii. Ustawa doprecyzowuje przepisy i wypełnia luki prawne, tak aby aukcja zakończyła się sukcesem.
Nowelizacja umożliwi także m.in.:
- działalności spółdzielni energetycznych w gminach miejskich,
- wsparcie rozwoju prosumenta lokatorskiego,
- ułatwienie zawierania umów na zakup energii przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach klastra energii,
- spełnienie kryteriów zrównoważonego rozwoju oraz kryteriów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych przez paliwa z biomasy.
Nowelizacja wprowadza także m.in. podstawę prawną dla publikacji cyfrowych map potencjału OZE, które wskażą najbardziej wartościowe obszary pod lokalizowanie danego rodzaju instalacji OZE. Docelowo pozwolą one także na tworzenie obszarów przyspieszonego rozwoju OZE przez władze samorządowe w porozumieniu z lokalnymi społecznościami.
Morska energetyka wiatrowa to jeden z filarów polskiej transformacji energetycznej. Dzięki stabilnym warunkom na Bałtyku – takim jak silne wiatry, płytkie głębokości i niskie zasolenie – Polska ma wyjątkowe możliwości rozwoju tego sektora. Planowane jest osiągnięcie mocy zainstalowanej na poziomie 5,9 GW do 2030 r. i 18 GW do 2040 r. Ten wolumen jest uwzględniony w projekcie Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r.
Najbardziej zaawansowanym projektem offshore wind w Polsce jest projekt Baltic Power (o mocy prawie 1200 MW). Pełna operacyjność projektu jest przewidziana na II połowę 2026 r. Drugim w kolejności jest projekt morskiej farmy wiatrowej Baltica 2 (o mocy prawie 1500 MW). Planowany termin rozpoczęcia eksploatacji jest zaplanowany na II połowę 2027 roku.
Kiedy Nowelizacja wejdzie w życie?
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
- art. 1 pkt 15 lit. d–f, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia,
- art. 11 pkt 2 i 3, które wchodzą w życie z dniem 30 grudnia 2025 r.,
- art. 3, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.,
- oraz art. 11 pkt 1, który wchodzi w życie z dniem 20 października 2026 r.