Postępowanie sądowe w sprawie otwarcia postępowania układowego. Właściwość sądu - stan prawny aktualny do dnia 30 wrzesnia 2003 r.

Postępowanie układowe jest postępowaniem sądowym, na które składają się 3 etapy: postępowanie w przedmiocie otwarcia postępowania układowego, postępowanie właściwego postępowania układowego oraz postępowanie dotyczącego wykonania układu. Postępowanie takie musi zostać wszczęte i przebiegać oczywiście przed właściwym ku temu sądem. Sądem takim jest sąd układowy.

Jakie sądy są właściwe do przeprowadzenia postępowania układowego?

Sądem układowym właściwym rzeczowo jest sąd rejonowy - sąd gospodarczy. Wszczęcie postępowania układowego możliwe jest oczywiście tylko przed sądem, który jest nie tylko właściwy rzeczowo, ale i miejscowo. Właściwym miejscowo sądem układowym jest sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny przedsiębiorstwa dłużnika. Przez zakład główny rozumie się podstawowy ośrodek działalności dłużnika, będący najczęściej jedynym jego przedsiębiorstwem. Jeżeli jednak dłużnik ma kilka przedsiębiorstw położonych w okręgach właściwości różnych sądów układowych, właściwy jest jeden z tych sądów, zgodnie z wyborem dłużnika.

Jakich czynności sąd dokonuje samodzielnie w postępowaniu układowym?

Sąd ma możliwość zarządzić dochodzenia i przeprowadzić dowody, jakie uzna za potrzebne. Jest to działanie sądu z urzędu. W zależności więc od poszczególnych etapów postępowania, w zależności od tego, jakie dowody sąd uzna za konieczne, może dopuścić stosowne postanowienia w tej sprawie. Nie zmienia to jednak faktu, że dłużnik ma obowiązek wykazać stosowne dowody, że zachodzą ustawowe przesłanki, uzasadniające otwarcie postępowania układowego. W praktyce w/w uprawnienie sądu przejawia się tym, iż sąd posiada możliwość zwracania się do organów państwowych i samorządowych lub innych instytucji o niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy informacje. W toku postępowania możliwe jest powołanie biegłego. Wobec takiej osoby biegłego, dłużnik ma obowiązek okazać księgi, rachunki, faktury, korespondencję i wszystko to, co może okazać się potrzebne w mniemaniu biegłego.

W postępowaniu układowym funkcjonuje zasada, zgodnie z którą sąd orzeka na posiedzeniu niejawnym. Sąd oczywiście może przeprowadzić rozprawę przed rozstrzygnięciem podania o otwarcie postępowania układowego - jeżeli uzna to za potrzebne, obligatoryjnie jednak ma ją wyznaczyć jedynie celem podjęcia postanowienia:

• o zatwierdzeniu lub odmowie zatwierdzenia układu,
• w przedmiocie uchylenia układu.

W jakich okolicznościach dochodzi do zawieszenia postępowania układowego?

Jedną z przyczyn zawieszenia postępowania układowego jest śmierć dłużnika. Fakt ten może prowadzić do umorzenia postępowania, jeżeli w ciągu dwóch tygodni od daty postanowienia sądu o zawieszeniu postępowania spadkobierca nie zgłosi wniosku o podjęcie postępowania.

Pamiętaj, że:

• Sąd może z urzędu lub na wniosek wierzyciela nakazać dłużnikowi złożenie przyrzeczenia, że ze swego majątku niczego nie zataił i że wymienił wierzycieli i dłużników z całą dokładnością, natomiast w razie niezłożenia przyrzeczenia, sąd może podanie o otwarcie postępowania układowego odrzucić, a gdy nastąpiło już otwarcie postępowania układowego, może postępowanie umorzyć,
• Koszty postępowania układowego, nie wyłączając wynagrodzenia nadzorcy sądowego i kuratora oraz zwrotu poniesionych przez nich wydatków, ponosi dłużnik, jednak przy tym wierzycielowi nie służy prawo do zwrotu kosztów czynności, podjętych przez niego w postępowaniu układowym,
• W przypadku umorzenia postępowania układowego, sąd ogłasza o tym przez obwieszczenie, które wywieszane są w budynku sądowym oraz umieszczane w co najmniej w jednym dzienniku poczytnym, a postanowienie o otwarciu postępowania układowego, także w Monitorze Sądowym i Gospodarczym,
• Na postanowienia sądu układowego pierwszej instancji służy zażalenie, termin do wniesienia środka odwoławczego biegnie od doręczenia lub ogłoszenia postanowienia. Jeżeli postanowienie nie zostało ogłoszone, a doręczenie nie jest wymagane, termin ten biegnie od daty obwieszczenia sentencji postanowienia,
• Jeżeli przed rozpoznaniem podania dłużnika o otwarcie postępowania układowego wierzyciel złożył wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd winien podanie dłużnika i wniosek wierzyciela łącznie rozpoznać i rozstrzygnąć jednym postanowieniem,
• Od daty otwarcia postępowania układowego do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia co do układu lub umorzenia postępowania nie może być ogłoszona upadłość dłużnika.
• Stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r. w związku z utratą mocy obowiązującej rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.).

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo o postępowaniu układowem (Dz. U. 1934 r., Nr 93, poz. 836 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.