Potwierdzenia wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów a VAT
Jak było dotąd?
Wymóg potwierdzania dostaw towarów groził polskim firmom handlującym z UE utratą płynności, gdyż nie mogąc uzyskać potwierdzeń dostaw, zmuszone bywały do niepotrzebnego naliczania i płacenia polskiemu fiskusowi często bardzo wysokich kwot VAT.
Od spełnienia m.in. tego warunku zależało bowiem, czy producent dostarczający wyroby na rynki Wspólnoty, rozliczając się z organami podatkowymi, mógł zastosować przy ich sprzedaży stawkę 0 %, czy też płacił 22 % VAT. Podatnik musiał mieć (już przed złożeniem deklaracji za dany okres rozliczeniowy) dokumenty potwierdzające, iż dostawa miała miejsce, a towar trafił do nabywcy w innym państwie członkowskim, tj. kopie faktur, dokumenty przewozowe, z których wynikało, że towar dostarczono do miejsca przeznaczenia w innym państwie WE, specyfikacje poszczególnych sztuk ładunku i dowody potwierdzające, ze nabywca w innym państwie członkowskim otrzymał dany towar. Niektóre, jak list przewozowy i dokument potwierdzający przyjęcie towaru przez odbiorcę, musiały zostać przez niego podpisane. Jeśli wymaganych do zastosowania zerowej stawki dokumentów podatnik nie miał przed złożeniem deklaracji, czyli przed 25 dniem miesiąca, trzeba było uznać taką transakcję za dostawę krajową. Dopiero kiedy podatnik otrzymał niezbędne dokumenty, mógł składać korekty deklaracji. Była to jednak procedura uciążliwa dla podatnika i organów podatkowych.
Odbiorcy unijni nie rozumieli bowiem i nie uznawali potwierdzeń, gdyż w innych krajach członkowskich w ogóle nie ma takiego wymogu. Procedury przyjęcia towarów w wielu firmach nawet nie przewidują możliwości takiego potwierdzania. Niektórzy nabywcy unijni odmawiali podpisania np. listu przewozowego lub przesyłali potwierdzenie odbioru towarów ze znacznym opóźnieniem. Taki stan prawny ograniczał opłacalność dostaw wewnątrzwspólnotowych dla polskich przedsiębiorców, stawiając ich na gorszej pozycji w stosunku do konkurentów w innych państwach UE.
Przedsiębiorcy starali się radzić sobie z tym problemem, np. pojawiły się w obrocie oświadczenia przedstawiane do podpisu odbiorcom. Skoro ustawodawca nie określił wzoru potwierdzenia, wszelkie stosowane sposoby dokumentowania odbioru dostaw winny być przez organy podatkowe uznawane.
Na gruncie orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i na podstawie stanowiska Ministerstwa Finansów uznawano, że dokumenty wymienione w art. 42 ustawy o podatku od towarów i usług mają charakter tylko przykładowy, a warunek zastosowania zerowej stawki jest spełniony też w przypadku posiadania innej dokumentacji, z której jednoznacznie wynika, iż rzeczywiście nastąpiło przemieszczenie i wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru (np. korespondencji handlowej z kontrahentem).Podatnicy w swoim interesie starali się przesuwać moment powstania obowiązku podatkowego, wystawiając faktury za dostawy dopiero 15 dnia miesiąca po miesiącu, w którym nastąpiło przemieszczenie towaru. Dzięki temu uwzględniali takie transakcje w deklaracji za ten następny miesiąc, już po otrzymaniu potrzebnych dokumentów, unikając procedur korekcyjnych.
Jak jest od 1 czerwca?
1 czerwca weszła w życie większa część obszernej nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług. Mimo swoich niedoskonałości, nowe uregulowania są generalnie korzystniejsze dla przedsiębiorców i bliższe uregulowaniom wspólnotowym.
W zakresie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów nowe przepisy zmieniają listę dowodów dokumentacyjnych, niezbędnych dla stosowania zerowej stawki VAT. Ustawodawca zrezygnował bowiem z wymogu posiadania dokumentu potwierdzającego przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju. Takie potwierdzenie będzie mogło stanowić dodatkowy dowód w razie, gdyby pozostałe dokumenty nie potwierdzały jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy na terytorium innego państwa UE.
Od 1 czerwca br. do zastosowania 0% stawki VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów za pośrednictwem spedytora wymagane są tylko następujące dowody:
-
dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi),
-
kopia faktury dostawy,
-
specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.
Zmiana ta, wreszcie, ułatwi wymianę towarową prowadzoną przez polskich przedsiębiorców na terenie UE.
Podstawa prawna:
-
Artykuł 42 ust. 3 i 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 oraz z 2005 r. Nr 14, poz. 113);
-
Ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2005 r. Nr 90, poz. 756)
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?