Nowe zasady na rynku usług przewozu osób

16.1.2020

W artykule przedstawiono nowe obowiązki dla firm, które zajmują się pośrednictwem przy przewozie osób oraz zmiany, które dotyczą kierowców wykonujących przewóz osób.

Nowa kategoria usługi transportowej w przepisach

Od 1 stycznia 2020 r. w polskim prawie pojawiła się nowa usługa transportowa - pośrednictwo przy przewozie osób.

Dotychczas takie pośrednictwo - pomiędzy kierowcą a pasażerem - nie było uregulowane, co prowadziło do nierównej konkurencji między przewoźnikami, którzy działali na podstawie dotąd obowiązujących przepisów i licencji (np. korporacje taksówkarskie), a tymi, których te przepisy nie obowiązywały. Po wejściu w życie nowych zasad ta luka znikła i warunki świadczenia usług transportowych powinny się wyrównać.

Kto może być pośrednikiem przy przewozie osób?

Pośrednikami mogą zostać przedsiębiorcy, którzy przy pomocy aplikacji mobilnych, stron internetowych, środków komunikacji elektronicznej, programów komputerowych lub systemów teleinformatycznych:

przekazują zlecenia przewozu osób oraz
zawierają umowy przewozu w imieniu klienta lub przedsiębiorcy wykonującego przewóz osób lub
pobierają opłaty za przewóz osób bądź
umożliwiają zawarcie umowy przewozu lub
umożliwiają uregulowanie opłaty za przewóz osób

Od 1 stycznia 2020 firma wykonująca pośrednictwo przy przewozie osób musi mieć odpowiednią licencję. Co więcej, pośrednik może zlecać, organizować lub rozliczać przewóz osób wyłącznie kierowcom, którzy posiadają licencję na taki przewóz:

samochodem osobowym,
pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (np. van),
taksówką.

Jakie są warunki uzyskania licencji pośrednika przy przewozie osób?

Pośrednik przy przewozie osób, żeby uzyskać licencję, musi spełnić następujące warunki:

członkowie jego organu zarządzającego (np. członkowie zarządu spółki akcyjnej lub z ograniczoną odpowiedzialnością), osoby zarządzające spółką jawną lub komandytową, a w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w innej formie – osoby prowadzące tę działalność:
a) nie zostali skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwa karne skarbowe
lub przestępstwa umyślne: przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów, środowisku lub warunkom pracy i płacy albo inne mające związek z wykonywaniem zawodu,
b) nie wydano im prawomocnego orzeczenia zakazującego wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego,
znajdować się w sytuacji finansowej zapewniającej podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego określonej dostępnymi środkami finansowymi lub majątkiem w wysokości 5000 złotych,
posiadać wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

Jak dostać licencję pośrednika przy przewozie osób?

Kto udziela licencji?

Licencji na pośrednictwo przy przewozie osób będzie udziela Główny Inspektor Transportu Drogowego (GITD).

Wniosek należy złożyć osobiście w GITD, listownie lub elektronicznie, za pomocą skrzynki ePUAP. Przed złożeniem wniosku warto skontaktować z GITD, żeby dopytać o wszystkie szczegóły dotyczące procedury uzyskania licencji.

GITD jest też właściwy do odmowy udzielenia licencji, jej zmiany lub cofnięcia. Odmowa nastąpi, jeżeli przedsiębiorca nie spełni któregoś z warunków jej przyznania, a cofnięcie - na przykład - jeśli przedsiębiorca rażąco naruszy warunki określone w licencji bądź inne warunki wykonywania działalności objętej licencją.

Firmy wykonujące pośrednictwo przy przewozie osób, które zostały objęte nowymi regulacjami, muszą uzyskać wymaganą licencję w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, która nakłada na nich ten obowiązek. To oznacza konieczność zdobycia uprawnień najpóźniej do 31 marca 2020 r.

Jaki wniosek należy złożyć?

Wniosek o wydanie licencji musi zawierać:

oznaczenie przedsiębiorcy, jego adres i siedzibę albo miejsce zamieszkania,
informację o wpisie do CEIDG albo numer w rejestrze przedsiębiorców w KRS,
numer identyfikacji podatkowej NIP,
określenie rodzaju i zakresu transportu drogowego, a w zakresie transportu drogowego taksówką - także obszaru wykonywania przewozu,
określenie czasu, na który licencja ma być udzielona.

Do wniosku trzeba dołączyć:

oświadczenie członków organu zarządzającego przedsiębiorcy, osoby zarządzającej spółką jawną lub komandytową, a w przypadku innego przedsiębiorcy - osoby prowadzącej działalność gospodarczą, że spełnia wymóg dobrej reputacji, o którym mowa w art. 5c ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym,
dokumenty potwierdzające spełnienie warunku, że przedsiębiorca znajduje się w sytuacji finansowej zapewniającej podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego określonej dostępnymi środkami finansowymi lub majątkiem
w wysokości 5000 złotych,
dowód uiszczenia opłaty za wydanie licencji i wypisów z tej licencji.

Członkowie organu zarządzającego składają oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Trzeba dołączyć do niego klauzulę: "Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia".

Obecnie nie ma obowiązującego wzoru wniosku o przyznanie licencji na pośrednictwo przy przewozie osób. Ważne jest, aby złożony wniosek zawierał wszystkie wymagane dane.

Wysokość opłat za licencję ma być określana w rozporządzeniu.

Obowiązki pośrednika przy przewozie osób

Przedsiębiorca zajmujący się pośrednictwem przy przewozie osób, będzie musiał:

weryfikować, czy kierowca, któremu przekazuje zlecenia przewozu osób, posiada odpowiednią licencję (na przewóz osób samochodem osobowym, pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub taksówką), nie później niż;
a) przed rozpoczęciem współpracy,
b) w terminie 7 dni od dnia upływu terminu ważności licencji posiadanej
przez kontrahenta, któremu przekazuje zlecenia przewozu osób,
prowadzić, w postaci elektronicznej (np. w excelu lub programie do tworzenia baz danych), rejestr przekazanych zleceń przewozu osób oraz przechowywać zgromadzone w tym rejestrze informacje przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego,
w którym zlecono przewóz,
prowadzić, w postaci elektronicznej, ewidencję kontrahentów, którym zleca przewóz osób, oraz przechowywać zgromadzone w tej ewidencji informacje przez 5 lat,
licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zlecono przewóz,
udostępniać powyższe informacje na wniosek organów Inspekcji Transportu Drogowego lub Krajowej Administracji Skarbowej w terminie 21 dni od dnia otrzymania wniosku.

Rejestr przekazanych zleceń przewozu osób musi zawierać następujące informacje:

firmę kontrahenta, któremu zlecono przewóz osób,
adres i oznaczenie siedziby albo miejsca wykonywania działalności kontrahenta, któremu zlecono przewóz osób,
numer identyfikacji podatkowej (NIP) kontrahenta, któremu zlecono przewóz osób,
w przypadku zlecenia przewozu osób taksówką - numer licencji, o której mowa w art. 5b ust. 1 pkt 3, oraz nazwę organu, który udzielił tej licencji,
w przypadku zlecenia przewozu osób samochodem osobowym lub pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej
niż 9 osób łącznie z kierowcą - numer licencji i wypisu z licencji, o której mowa w art. 5b ust. 1 pkt 1 lub 2, oraz nazwę organu, który udzielił tej licencji,
numer rejestracyjny pojazdu, którym zrealizowano zlecony przewóz osób,
datę oraz godzinę przekazania zlecenia przewozu osób.

Ewidencja kontrahentów, którym przedsiębiorca zleca przewóz osób będzie musiała z kolei zawierać:

firmę kontrahenta, któremu zleca się przewóz osób;
adres i oznaczenie siedziby albo miejsca wykonywania działalności kontrahenta, któremu zleca się przewóz osób;
numer identyfikacji podatkowej (NIP) kontrahenta, któremu zleca się przewóz osób.

Jakie kary pieniężne przewidziano?

Przedsiębiorca wykonujący pośrednictwo przy przewozie osób w trakcie kontroli będzie mógł zostać ukarany karą pieniężną w wysokości od 5000 do 40000 zł, jednak suma kar nałożonych w trakcie jednej kontroli nie będzie mogła przekroczyć 100 000 zł.

Karane będzie mogło być m.in. przekazywanie zleceń kierowcom realizującym usługę, którzy nie mają wymaganych ustawą licencji na przewóz osób czy nieprzekazanie właściwym organom (Głównemu Inspektorowi Transportu Drogowego lub Krajowej Administracji Skarbowej) informacji na temat weryfikacji kierowców, którym przekazuje zlecenia.

Ważne zmiany dla kierowców taksówek

Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym, która weszła w życie 1 stycznia 2020 r. dopuszcza możliwość rozliczania opłaty za przewóz osób za pomocą aplikacji mobilnej. Szczegółowe wymagania dotyczące takich aplikacji zostaną określone w rozporządzeniu wydanym przez Ministra Cyfryzacji.

Znikną egzaminy z topografii miasta dla kierowców wykonujących przewóz osób taksówką, a także ze znajomości przepisów prawa miejscowego. Takie egzaminy mogły wprowadzać rady gmin liczących powyżej 100 000 mieszkańców.

Licencja na przewóz osób taksówką będzie udzielana na określony obszar, a nie jak dotychczas, także na określony pojazd. Oznacza to, że w przypadku zmiany samochodu kierowca nie będzie już musiał wyrabiać nowej licencji, a jedynie dokonać zmian w już przyznanej.

Podstawa prawna: