Rejestrowanie działalności gospodarczej a ZUS

Jeżeli chcesz rozpocząć działalność gospodarczą jednoosobowo albo w formie spółki cywilnej, np. ZUS oferuje Ci wiele ułatwień przy załatwianiu formalności.

Możesz skorzystać z tzw. ulgi na start

Rejestrujesz się w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), ale jako przedsiębiorca nie będziesz objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi przez 6 miesięcy, od kiedy rozpoczniesz swoją działalności gospodarczą. Musisz jednak spełnić łącznie następujące warunki:

• rozpoczynasz działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmujesz ją ponownie po 60 miesiącach od jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia,
• nie prowadzisz działalności dla byłego pracodawcy, na rzecz którego przed rozpoczęciem działalności (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywałeś czynności, jakie wchodzą w zakres Twojej działalności.

Możesz zrezygnować z tego uprawnienia i zgłosić się do ubezpieczeń społecznych. Jednak od momentu rozpoczęcia prowadzenia działalności musisz zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składkę na to ubezpieczenie.

Jeśli prowadzisz tzw. działalność nierejestrową (bez konieczności rejestracji w CEIDG), to nie jesteś wówczas objęty żadnymi ubezpieczeniami – społecznymi ani zdrowotnym.

Wniosek o wpis do ewidencji

Jeśli zakładasz firmę i nie spełniasz warunków, by zwolnić Cię z obowiązku rejestracji w CEIDG złóż w organie ewidencyjnym (w urzędzie miasta lub gminy) wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej CEIDG-1. Możesz to zrobić osobiście lub wysłać wniosek listem poleconym. Możesz także zarejestrować się przez Internet na stronie www.ceidg.gov.pl. za pomocą certyfikatu kwalifikowanego lub profilu zaufanego ePUAP.

Efektem złożenia wniosku jest:

• wpis do ewidencji,
• nadanie numeru NIP,
• nadanie numeru REGON,
• zgłoszenie przedsiębiorcy jako płatnika składek do ZUS.

ZUS otrzymuje z organu ewidencyjnego dane, na podstawie których sam sporządza następujące dokumenty:

• Twoje zgłoszenie jako płatnika składek ZUS ZFA,
• informację o Twoich rachunkach bankowych jako płatnika składek ZUS ZBA,
• informację o adresach prowadzenia przez Ciebie działalności ZUS ZAA.

Nie musisz zatem tych dokumentów sam sporządzać ani do nas przekazywać.

W przypadku zmiany danych we wpisie do ewidencji, na podstawie informacji przekazanych przez organ ewidencyjny, uaktualnimy dane w swoim systemie.

Zgłoszenie przedsiębiorcy do ubezpieczeń

Po zarejestrowaniu działalności musisz zgłosić do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego siebie, a także członków swojej rodziny. W tym celu złóż następujące dokumenty:

• ZUS ZUA – jeśli zgłaszasz się do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego,
• ZUS ZZA – jeśli zgłaszasz się tylko do ubezpieczenia zdrowotnego,
• ZUS ZCNA – jeśli zgłaszasz do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny.

Dokumenty te składasz w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia działalności.

Możesz je złożyć wraz z wnioskiem CEIDG-1 w organie ewidencyjnym. Zatem nie musisz już ich do ZUS przekazać. Na podstawie danych przekazanych z organu sam ZUS zapisze na Twoim koncie jako osoby ubezpieczonej:

• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego albo do ubezpieczenia zdrowotnego,
• zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego Twoich członków rodziny,
• zgłoszenie zmiany danych wykazanych w tych zgłoszeniach.

ZUS zgłosi Cię od dnia, w którym zacząłeś prowadzić działalność gospodarczą.

Musisz jedynie zgłosić pracowników oraz członków ich rodzin. Masz na to 7 dni od daty zatrudnienia pracowników.

Już podczas składania wniosku o wpis w CEIDG zgłosisz do odpowiednich ubezpieczeń:

• osoby, które u Ciebie pracują: pracowników, zleceniobiorców, osoby współpracujące,
• członków rodziny osób, które u Ciebie pracują.

ZUS na podstawie przekazanych przez Ciebie danych sporządzi:

• zgłoszenie osób, które u Ciebie pracują, do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,
• zgłoszenie osób, które u Ciebie pracują, do ubezpieczenia zdrowotnego,
• zgłoszenie członków rodzin osób, które u Ciebie pracują, do ubezpieczenia zdrowotnego.

Jak przekazać dokumenty ZUS?

Dokumenty możesz dostarczyć do ZUS w formie:

• elektronicznej
  • w programie Płatnik - wypełnij formularz i podpisz go bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu,
  • w aplikacjie-Płatnik) na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) – jeśli masz konto na PUE – podpisz dokumenty bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy kwalifikowanego certyfikatu lub profilem zaufanym ePUAP.
• papierowej (bezpośrednio w naszej placówce lub za pośrednictwem poczty albo kuriera).

Jeżeli będziesz rozliczać składki maksymalnie za 5 osób, to możesz składać dokumenty ubezpieczeniowe w formie papierowej – na formularzach ZUS (dostępnych w każdej placówce ZUS). Możesz to zrobić osobiście lub przez pełnomocnika – w placówce ZUS lub w urzędomacie. Możesz je też wysłać pocztą.

Wznowienie działalności

Jeśli zawiesiłeś działalność gospodarczą, a chcesz ją wznowić, musisz zgłosić ten fakt w organie ewidencyjnym. Po otrzymaniu z organu tej informacji ZUS sporządzi dokumenty:

• Twoje zgłoszenie jako płatnika składek ZUS ZFA,
• Twoje zgłoszenie do ubezpieczeń jako osoby prowadzącej działalność, odpowiednio na formularzu ZUS ZUA lub ZUS ZZA – zgodnie z ostatnim zgłoszeniem przed zawieszeniem działalności.

Możesz bezterminowo zawiesić firmę zarejestrowaną w CEIDG (pozostał minimalny termin zawieszenia 30 dni). Jeżeli wznawiasz działalność w CEIDG, ZUS zgłosi Cię do ubezpieczeń, którymi byłeś objęty w ostatnim zgłoszeniu przed zawieszeniem działalności.

Sam musisz złożyć dokumenty zgłoszeniowe tylko wtedy, jeśli w okresie zawieszenia działalności wystąpiły nowe okoliczności, które mają wpływ na Twoje ubezpieczenia lub kod tytułu ubezpieczenia.

Jeśli zgłaszasz do ubezpieczenia zdrowotnego członków swojej rodziny, możesz wraz z wnioskiem CEIDG-1 przekazać wypełniony dokument zgłoszeniowy – ZUS ZCNA. Na jego podstawie ZUS zapisze na koncie zgłoszenie Twojego członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm.),
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2018 r. poz. 647),
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646, z późn. zm.),
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2018 r. poz. 2495).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl