Stan klęski żywiołowej w dobie epidemii

Działanie organów państwa

W czasie stanu klęski żywiołowej organy władzy publicznej działają w ramach dotychczasowych struktur organizacyjnych. Niemniej jednak wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, wojewoda lub właściwy minister, w zależności od obszaru objętego stanem klęski żywiołowej, otrzymują specjalne kompetencje w zakresie kierowania działaniami mającymi na celu zapobieżeniu skutkom klęski lub ich usunięciu. W powyższych działaniach uczestniczą Państwowa Straż Pożarna i inne jednostki ochrony przeciwpożarowej, Policja, Straż Graniczna, podmioty lecznicze, a także właściwe urzędy, agencje, inspekcje, straże i służby.

Ograniczenia praw i wolności człowieka i obywatela

Realizacja działań zapobiegających skutkom klęski żywiołowej mogą wiązać się z wprowadzeniem ograniczeń praw i wolności człowieka i obywatela. Ograniczenia stosowane są do osób fizycznych zamieszkałych lub czasowo przebywających na obszarze objętym stanem klęski żywiołowej, a także wobec osób prawnych i jednostek organizacyjnych, które mają swoją siedzibę lub prowadzących działalność na tym obszarze. Ograniczenia mogą polegać na:

1.       zawieszeniu działalności określonych przedsiębiorców;

2.       nakazie lub zakazie prowadzenia działalności gospodarczej określonego rodzaju;

3.       nakazaniu pracodawcy oddelegowania pracowników do dyspozycji organu kierującego działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia;

4.       całkowitej lub częściowej reglamentacji zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły;

5.       zakazie okresowego podwyższania cen na towary lub usługi określonego rodzaju;

6.       nakazie stosowania cen ustalonych na towary lub usługi mające podstawowe znaczenie dla kosztów utrzymania konsumentów;

7.       obowiązku poddania się badaniom lekarskim, leczeniu, szczepieniom ochronnym oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów, niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych oraz skutków skażeń chemicznych i promieniotwórczych;

8.       obowiązku poddania się kwarantannie;

9.       obowiązku stosowania środków ochrony roślin lub innych środków zapobiegawczych niezbędnych do zwalczania organizmów szkodliwych dla ludzi, zwierząt lub roślin;

10.     obowiązku stosowania określonych środków zapewniających ochronę środowiska;

11.     obowiązku stosowania środków lub zabiegów niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych zwierząt;

12.     obowiązku opróżnienia lub zabezpieczenia lokali mieszkalnych bądź innych pomieszczeń;

13.     dokonaniu przymusowych rozbiórek i wyburzeń budynków lub innych obiektów budowlanych albo ich części;

14.     nakazie ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, obszarów i obiektów;

15.     nakazie lub zakazie przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach;

16.     zakazie organizowania lub przeprowadzania imprez masowych;

17.     nakazie lub zakazie określonego sposobu przemieszczania się;

18.     wykorzystaniu, bez zgody właściciela lub innej osoby uprawnionej, nieruchomości i rzeczy ruchomych;

19.     zakazie prowadzenia strajku w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach;

20.     ograniczeniu lub odstąpieniu od określonych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, jednakże niepowodującym bezpośredniego narażenia życia lub zdrowia pracownika;

21.     wykonywaniu świadczeń osobistych i rzeczowych.

Ograniczenia w transporcie i usługach pocztowych i kurierskich

Stan klęski żywiołowej może również wiązać się z koniecznością usprawnienia przemieszczania się środków transportowych niezbędnych dla prowadzenia działań ratowniczych. Wobec tego mogą być wprowadzone ograniczenia w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym oraz w ruchu jednostek pływających na śródlądowych drogach wodnych, morskich wodach wewnętrznych i morzu terytorialnym. Ponadto dla zapewnienia łączności na potrzeby działań ratowniczych mogą być wprowadzone ograniczenia w wykonywaniu pocztowych usług o charakterze powszechnym lub usług kurierskich.