Uzyskiwanie przez nauczyciela kolejnych stopni awansu

Z zasady nauczyciel rozpoczynający pracę w szkole uzyskuje stopień stażysty. Wyjątki od tej zasady dotyczą nauczycieli akademickich legitymujących się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole wyższej lub osób posiadających co najmniej pięcioletni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy, a także nauczycieli akademickich, posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się co najmniej 3-letnim okresem pracy w szkole wyższej.

Jakie są stopnie awansu zawodowego nauczyciela?

1. nauczyciel stażysta,
2. nauczyciel kontraktowy,
3. nauczyciel mianowany,
4. nauczyciel dyplomowany.

Z zasady nauczyciel rozpoczynający prace w szkole uzyskuje stopień stażysty. Wyjątki od tej zasady dotyczą:

• nauczycieli akademickich legitymujących się co najmniej trzyletnim okresem pracy w szkole wyższej lub osób posiadających co najmniej pięcioletni okres pracy i znaczący dorobek zawodowy. Osoby te uzyskują z dniem nawiązania stosunku pracy w szkole stopień nauczyciela kontraktowego;
• nauczycieli akademickich, posiadający stopień naukowy oraz legitymujący się co najmniej 3-letnim okresem pracy w szkole wyższej. Osoby te z dniem nawiązania stosunku pracy w zakładzie kształcenia nauczycieli uzyskują stopień nauczyciela mianowanego.

Jakie są trzy warunki nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego?

Należy:

1. spełniać wymagania kwalifikacyjne stawiane nauczycielom, które uzależnione są od rodzaju szkoły, jej specjalności,
2. odbyć staż, zakończony pozytywną oceną dorobku zawodowego nauczyciela
3. uzyskać akceptację komisji kwalifikacyjnej po przeprowadzonej rozmowie w przypadku nauczyciela stażysty, zdać egzamin przed komisją egzaminacyjną- w przypadku nauczyciela kontraktowego, uzyskać akceptację komisji kwalifikacyjnej w przypadku nauczyciela mianowanego.

Jest kilka wyjątków od konieczności odbycia stażu. Związane są one z powierzonym nauczycielowi stanowiskiem dyrektora, długim okresem pracy, stopniami naukowymi, jeden z wyjątków dotyczy nauczyciela urlopowanego.

Jak rozpocząć, na czym polega i ile trwa staż?

Nauczyciel rozpoczyna staż z początkiem roku szkolnego, nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia zajęć, na swój wniosek skierowany do dyrektora szkoły, z tym że nauczyciel stażysta rozpoczyna staż bez złożenia wniosku.

W okresie stażu nauczyciel realizuje własny plan rozwoju zawodowego zatwierdzony przez dyrektora szkoły. Po zakończeniu stażu nauczyciel składa dyrektorowi szkoły sprawozdanie z realizacji tego planu. Nauczycielowi stażyście i nauczycielowi kontraktowemu odbywającemu staż dyrektor szkoły przydziela spośród opiekuna stażu, który ma udzielać nauczycielowi pomocy.

Staż, z pewnymi zastrzeżeniami, dotyczącymi nauczycieli posiadających stopnie doktorskie, nauczycieli akademickich, trwa w przypadku ubiegania się o awans na stopień:

1. nauczyciela kontraktowego - 9 miesięcy,
2. nauczyciela mianowanego i nauczyciela dyplomowanego - 2 lata i 9 miesięcy.

Staż przerywa się w przypadku nieobecności nauczyciela w szkole z powodu: -- czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,

• zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy oraz
• urlopu innego niż urlop wypoczynkowy, trwającej łącznie dłużej niż miesiąc.

 W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel obowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.

Nauczyciel kontraktowy i nauczyciel mianowany mogą przerwać staż z jakiejkolwiek przyczyny, na swój wniosek, w każdym czasie. W przypadku ponownego rozpoczęcia stażu, odbywają staż w pełnym wymiarze.

Nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy składają wniosek o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego w roku uzyskania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu. Nauczyciel mianowany może złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego w okresie 3 lat od dnia otrzymania pozytywnej oceny dorobku zawodowego za okres stażu. W przypadku niedotrzymania terminów złożenia wniosków, nauczyciele ci obowiązani są do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.

Ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu

Ustala ją, z uwzględnieniem stopnia realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela, dyrektor szkoły:

1. w przypadku nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego po zapoznaniu się z projektem oceny opracowanym przez opiekuna stażu i po zasięgnięciu opinii rady rodziców,
2. w przypadku nauczyciela mianowanego po zasięgnięciu opinii rady rodziców.

Ocena dorobku zawodowego nauczyciela może być pozytywna lub negatywna. Ocena sporządzana jest na piśmie i zawiera uzasadnienie oraz pouczenie o możliwości wniesienia odwołania. Od oceny dorobku zawodowego nauczycielowi służy odwołanie do organu sprawującego nadzór pedagogiczny w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny rozpatruje odwołanie w terminie 21 dni. Ocena dorobku zawodowego nauczyciela ustalona przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest ostateczna.

W przypadku gdy ostateczna ocena dorobku zawodowego nauczyciela jest negatywna, ponowna ocena dorobku może być dokonana po odbyciu, na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły, jednego dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy.

Postępowanie kwalifikacyjne

Komisje kwalifikacyjne lub egzaminacyjne, o których mowa wyżej, podejmują odpowiednie postępowanie kwalifikacyjne lub egzaminacyjne na wniosek nauczyciela , skierowany do odpowiedniego organu, który nadaje nauczycielowi stopień awansu zawodowego. Właściwym organem dla

• nauczycielowi stażyście stopień nauczyciela kontraktowego - dyrektor szkoły,
• nauczycielowi kontraktowemu stopień nauczyciela mianowanego - organ prowadzący szkołę,
• nauczycielowi mianowanemu stopień nauczyciela dyplomowanego - organ sprawujący nadzór pedagogiczny.

  pitDOMYSLNY>Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do dnia 30 czerwca danego roku, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 sierpnia danego roku. Nauczycielom, którzy złożą wnioski o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego do dnia 31 października danego roku, właściwy organ, o którym mowa w ust. 4, wydaje decyzję o nadaniu lub o odmowie nadania stopnia awansu zawodowego w terminie do dnia 31 grudnia danego roku.

Przewodniczący komisji kwalifikacyjnej albo komisji egzaminacyjnej powiadamia nauczyciela stażystę lub nauczyciela kontraktowego, który złożył wniosek o podjęcie odpowiednio postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego, o terminie i miejscu przeprowadzania odpowiednio rozmowy kwalifikacyjnej lub egzaminu, co najmniej na 14 dni przed datą posiedzenia komisji. 

Odmowa nadania nauczycielowi stopnia awansu zawodowego

W przypadku niespełnienia przez nauczyciela warunków, które zostały wymienione na początku, dyrektor szkoły lub właściwy organ odmawia nauczycielowi nadania stopnia awansu zawodowego.

Ponowny wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego w przypadku niepowodzenia

Nauczyciel, który nie uzyskał akceptacji lub nie zdał egzaminu odpowiednio przed komisjami, może ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego po odbyciu, na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły, dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy, z tym że:

1. nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy mogą przystąpić ponownie odpowiednio do rozmowy z komisją kwalifikacyjną lub do egzaminu przed komisją egzaminacyjną tylko jeden raz w danej szkole,
2. nauczyciel mianowany w przypadku powtórnego nieuzyskania akceptacji przed kolejnym ubieganiem się o uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej jest obowiązany do odbycia stażu w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy.

Komisja kwalifikacyjna lub egzaminacyjna wydaje nauczycielowi zaświadczenie odpowiednio o akceptacji lub zdaniu egzaminu. Rejestr wydanych zaświadczeń prowadzi odpowiednio dyrektor szkoły lub organ, który powołał komisję.

Nadzór nad prawidłowością czynności nadawania stopni awansu

Nadzór nad czynnościami podejmowanymi w postępowaniu o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego przez:

1. dyrektorów szkół, organy prowadzące szkoły oraz komisje dla ubiegających się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego i mianowanego sprawuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny,
2. organy sprawujące nadzór pedagogiczny oraz komisje dla ubiegających się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego sprawuje właściwy minister.

Nieważność czynności, które zostały w toku postępowania kwalifikacyjnego podjęte z naruszeniem przepisów prawa stwierdza odpowiednio organ sprawujący nadzór pedagogiczny lub właściwy minister.

Tytuł honorowy profesora oświaty

Nauczycielowi dyplomowanemu, posiadającemu co najmniej 20-letni okres pracy w zawodzie nauczyciela, w tym co najmniej 10-letni okres pracy jako nauczyciel dyplomowany, oraz znaczący i uznany dorobek zawodowy, na wniosek Kapituły do Spraw Profesorów Oświaty może być nadany przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania tytuł honorowy profesora oświaty. Wnioski do Kapituły o nadanie tytułu honorowego profesora oświaty składa organ sprawujący nadzór pedagogiczny.

Pamiętaj, że:

• przy odwoływaniu się od negatywnej oceny dorobku zawodowego do organu sprawującego nadzór pedagogiczny, organowi temu przysługuje 21dni na rozpatrzenie kwestii, w przypadku niedotrzymania przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny tego terminu, nauczyciel jest dopuszczony odpowiednio do rozmowy kwalifikacyjnej/egzaminu może się ubiegać o akceptację komisji.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1997r., Nr 56, poz. 357),
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U z 2000 r., Nr 70, poz. 825).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.