Wysokość składek ZUS za osoby prowadzące działalność gospodarczą

1. Jeśli nie jesteś uprawniony do ulg i opłacasz składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego...

Składki za styczeń – grudzień 2022 roku:

Podstawa wymiaru w tym przypadku jest to kwota, która odpowiada 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2022 roku 5 922 zł. Roczna podstawa wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2022 roku może wynosić maksymalnie 177 660 zł. Miesięczna podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekroczyć miesięcznie 14 805 zł.

"FP i FS" - Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Nie opłacasz składki na te fundusze, gdy skończyłaś 55 lat (kobiety) albo skończyłeś 60 lat (mężczyźni).

Składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wyliczeniu ustalono, stosując stopę procentową 1,67%. Jeśli obowiązuje Cię inna wartość tej stopy w danym okresie, powinieneś zastosować wartość Cię obowiązującą. Szczegółowe zasady ustalania wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe (w tym zasady ustalania liczby ubezpieczonych), zawiera poradnik Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe (pdf, 1,29 MB). 

2. Jeśli opłacasz składki na ubezpieczenia społeczne od preferencyjnej podstawy nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia...

Składki za styczeń – grudzień 2022 roku:

Podstawa wymiaru w tym przypadku jest to kwota, która odpowiada 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w 2022 r. Od 1 stycznia 2022 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3010 zł. Roczna podstawa wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2022 roku może wynosić maksymalnie 177 660 zł. Miesięczna podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekroczyć miesięcznie 14 805 zł.

3. Jeśli korzystasz z „ulgi na start”...

Ulga na start zwalnia Cię tylko ze składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe). Możesz zrezygnować z tej ulgi - wówczas opłacasz składki od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

4. Jeśli korzystasz z ulgi „mały ZUS plus”...

Twoja podstawa wymiaru, a więc i wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, jest uzależniona od wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym.

Podstawa wymiaru tych składek nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia i nie wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Podstawa wymiaru składki oraz kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2022 r. dla niektórych grup ubezpieczonych

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2022 r. dla: 

1. osób, które prowadzą pozarolniczą działalność albo korzystają z ulgi na start i osiągają przychody z działalności gospodarczej oraz stosują opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stanowi kwota:

• 3.732,62 zł (60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia; wg art. 81 ust. 2f pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), jeżeli przychody z działalności gospodarczej  w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, nie przekroczyły kwoty 60 000 zł. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 335,94 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki; wg art. 79 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych);
• 6.221,04 zł (100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia; wg art. 81 ust. 2f pkt 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), jeżeli przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r.  o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, przekroczyły kwotę 60 000 zł i nie przekroczyły kwoty 300 000 zł. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 559,89 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki);
• 11.197,87 zł (180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia; wg art. 81 ust. 2f pkt 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), jeżeli przychody z działalności gospodarczej  w rozumieniu ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osiągnięte od początku roku kalendarzowego, przekroczyły kwotę  300 000 zł. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 1.007,81 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

3. osób, które prowadzą pozarolniczą działalność albo korzystają z ulgi na start i osiągają przychody z działalności gospodarczej oraz stosują opodatkowanie w formie karty podatkowej  stanowi kwota 3.010 zł (minimalne wynagrodzenie w 2022 r.). Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 270,90 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

4. osób, które prowadzą pozarolniczą działalność albo korzystają z ulgi na start i osiągają przychody z działalności gospodarczej oraz stosują opodatkowanie w formie skali, podatku liniowego, podatek od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej:

• za m-c styczeń 2022 r. - podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 4.665,78 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia; wg art. 79 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw). Składka na ubezpieczenie zdrowotne tych osób za styczeń 2022 r. nie może być niższa od kwoty 419,92 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki);
• za luty 2021 r. – styczeń 2023 r. – podstawę wymiaru składki ustala się na podstawie dochodu z miesiąca bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, za który dokonywane jest rozliczenie. Miesięczna podstawa wymiaru składki nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, które wynosi 3.010 zł. Tym samym składka nie może być niższa od kwoty 270,90 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki obliczonej od podstawy wymiaru składki 3.010 zł).

Stopy procentowe składek na ubezpieczenia społeczne

Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe wyrażone są w formie stopy procentowej i wynoszą:

• na ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy wymiaru,
• na ubezpieczenia rentowe – 8,00% podstawy wymiaru,
• na ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy wymiaru,
• na ubezpieczenie wypadkowe – stopa procentowa składki jest zróżnicowana, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz odpowiednimi aktami wykonawczymi do tej ustawy.

Termin składania dokumentów i opłacania składek

Jako płatnik składek przesyłasz w tym samym terminie deklarację rozliczeniową (ZUS DRA), imienne raporty miesięczne (ZUS RCA, ZUS RSA, ZUS RPA) oraz opłacasz składki za dany miesiąc:

• do 5. dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,
• do 15. dnia następnego miesiąca – płatnicy posiadający osobowość prawną, m.in.: spółki kapitałowe (spółeik akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje, jednostei samorządu terytorialnego, uczelni ewyższe, Kościoły, ZUS, ZOZ itp.,
• do 20. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy składek, a więc płatnicy opłacający wyłącznie składki na własne ubezpieczenia (np. wspólnicy spółek), przedsiębiorcy i inne podmioty nie posiadające osobowości prawnej, które zatrudniają innych ubezpieczonych, w tym spółeik osobowe (tj. spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjnej). 

Jeżeli koniec tego terminu przypada w święto (dzień ustawowo wolny od pracy), sobotę lub niedzielę, to za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień roboczy.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.);
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2020 r. poz. 2366, z późn. zm.);
• ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2105);
• Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205);
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 757, z późn. zm.);
•  ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285, z późn. zm.).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl