Przeciw dyskryminacji klientów na rynku unijnym

Nowe przepisy pozwolą walczyć z dyskryminacją klientów na rynku unijnym ze względu na przynależność państwową. Ustawa o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw m.in. umożliwia Prezesowi UOKiK bardziej elastyczne kształtowanie struktury wewnętrznej UOKiK (w szczególności w odniesieniu do delegatur UOKiK) oraz ma na celu poprawę skuteczności wykrywania naruszeń przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez dostęp do tajemnic prawnie chronionych, takich jak tajemnica skarbowa i tajemnica bankowa.

Co przewiduje ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw? 

Celem uchwalonej ustawy jest dostosowanie prawa krajowego do przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/302 w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym oraz w sprawie zmiany rozporządzeń (WE) nr 2006/2004 oraz (UE) 2017/2394 i dyrektywy 2009/22/WE (Dz.Urz. UE L 60 I z 02.03.2018, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 66 z 08.03.2018, str. 1). 

Przepisy rozporządzenia nakładają na państwa członkowskie obowiązek m.in. wyznaczenia na gruncie przepisów krajowych organu, który będzie odpowiedzialny za egzekwowanie naruszeń przepisów ww. rozporządzenia, oraz określenie podmiotu powołanego do udzielania pomocy konsumentom w zakresie wynikającym ze stosowania tego rozporządzenia.

W związku z powyższym, nowelizacja zakłada, że organem tym będzie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w zakresie przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję oraz praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów. W pozostałym zakresie obowiązek ten będzie spoczywał na sądach powszechnych. Natomiast organem odpowiedzialnym za udzielanie konsumentom praktycznej pomocy w przypadku sporu pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą będzie działający przy Prezesie UOKiK Punkt Kontaktowy ds. pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich oraz internetowego systemu rozwiązywania sporów konsumenckich.

Nowelizacja dostosowuje przepisy do rozporządzenia PE i Rady z 2018 r. w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym poprzez wskazanie, że prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów odpowiada za przeciwdziałanie praktykom ograniczającym konkurencję oraz praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów.

Ustawa ma również zapewnić konsumentom lepszy dostęp do towarów i usług na jednolitym rynku przez zapobieganie bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji w transgranicznym handlu elektronicznym, a także podczas podróży do innych państw członkowskich w celu nabycia towarów lub skorzystania z usług.

Nowe przepisy umożliwiają ponadto prezesowi UOKiK bardziej elastyczne kształtowanie struktury wewnętrznej UOKiK, szczególnie w delegaturach, poprawę skuteczności wykrywania naruszeń przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów dzięki dostępowi do tajemnic prawnie chronionych (tajemnice skarbowa i bankowa).

Uchwalona ustawa ma więc na celu uelastycznienie struktury organizacyjnej UOKiK, poprzez rezygnację ze wskazania w ustawie siedzib delegatur UOKiK oraz dookreślenie, że Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, nadaje Urzędowi statut określający jego organizację oraz zadania i rozmieszczenie delegatur Urzędu.

Zmianie ulegnie skład działającej przy Prezesie UOKiK Krajowej Rady Rzeczników Konsumentów – w skład Rady wchodzić będzie 16 rzeczników konsumentów, po jednym z każdego województwa.

Wprowadzone zmiany umożliwiają również Prezesowi UOKiK dostęp do tajemnicy skarbowej oraz tajemnicy bankowej na potrzeby prowadzonych postępowań.

Prezes UOKiK będzie mógł też przekazywać przewodniczącemu Komisji Nadzoru Finansowego informacje o prowadzonych postępowaniach. Umożliwi to wykorzystanie przez KNF informacji zebranych w postępowaniach prowadzonych przez prezesa UOKiK, na potrzeby prowadzonych postępowań.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 5–8, 11 i 12, art. 4 pkt 1 oraz art. 5–8, które wchodzą w życie po upływie 4 miesięcy od dnia ogłoszenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl