Zmiany dotyczące nawozów

Nowa ustawa wprowadza do polskiego prawa  przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009, dotyczącego udostępniania na rynku produktów nawozowych UE. Zobowiązuje ono państwa członkowskie UE do wyznaczenia organu notyfikującego, który będzie odpowiadał za opracowanie i stosowanie procedur koniecznych do oceny i notyfikowania jednostek oceniających zgodność produktów nawozowych UE (w Polsce będzie to minister właściwy ds. gospodarki) i do monitorowania jednostek notyfikowanych (Polskie Centrum Akredytacji).

Nowelizacja przewiduje ponadto, że od 1 sierpnia 2021 r. nie będzie można stosować mocznika w formie granulowanej, z wyłączeniem zawierającego inhibitor ureazy albo powłokę biodegradowalną, co ma ograniczyć emisję amoniaku do atmosfery. Nawozy zawierające inhibitor działają dłużej, co wydłuża czas dostępności składników pokarmowych dla roślin, ogranicza koszty stosowania nawozów i liczbę wykonywanych zabiegów nawożenia. Nadzór nad wprowadzaniem do obrotu nawozów i środków wspomagających uprawę roślin będzie sprawować Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

Co przewiduje ustawa z dnia 7 maja 2020 r. o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa?

Ustawa służy zapewnieniu prawidłowego i pełnego stosowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rozdziału IV rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 z dnia 5 czerwca 2019 r. ustanawiającego przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE, zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 i (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 2003/2003 (Dz.Urz. UE L 170 z 25.06.2019, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2019/1009”.

Przepisy art. 20–36 rozporządzenia nr 2019/1009 nakładają na poszczególne Państwa Członkowskie Unii Europejskiej obowiązek wyznaczenia organu notyfikującego, który będzie odpowiadał za opracowanie i stosowanie procedur koniecznych do oceny i notyfikowania innych jednostek, wyznaczonych do oceny zgodności produktów nawozowych z przepisami Unii Europejskiej, oraz do monitorowania jednostek notyfikowanych. Ustawa wypełnia ten obowiązek poprzez wskazanie, że organem notyfikującym w Rzeczpospolitej Polskiej będzie minister właściwy do spraw gospodarki. Z kolei ocenę i monitorowanie jednostek oceniających zgodność nawozów z przepisami Unii Europejskiej, zgodnie z przedłożoną ustawą, będzie prowadziło Polskie Centrum Akredytacji.

Ponadto ustawa stanowi, że do wykonywania zadań określonych w rozdziale IV rozporządzenia nr 2019/1009, w zakresie nieuregulowanym w tym rozporządzeniu, będą stosowane przepisy dotyczące akredytacji, autoryzacji i notyfikacji zawarte w ustawie z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (art. 24 ust. 2a, art. 27 ust. 1–3 i 5 oraz art. 29 ust. 5 tej ustawy), z pewnymi zastrzeżeniami wynikającymi ze specyfiki procedury notyfikacji, które zostały określone w dodawanym art. 16b do ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu.

Zgodnie z artykułem 33 rozporządzenia nr 2019/1009, państwa członkowskie powinny zapewnić możliwość wniesienia odwołania od decyzji jednostek notyfikowanych. W ustawie rozstrzygnięto, że odwołanie będzie przysługiwało do jednostki notyfikowanej, z tym że do rozpatrzenia odwołania będą uprawnione osoby, które nie brały udziału w podejmowaniu rozstrzygnięcia, którego dotyczy to odwołanie.

Kolejną kwestią uregulowaną ustawą jest wprowadzenie zakazu stosowania mocznika w formie granulowanej jako nawozu, z wyłączeniem stosowania mocznika w formie granulowanej zawierającego inhibitor ureazy albo powłokę biodegradowalną. Jednocześnie dodawany jest przepis przewidujący sankcję za stosowanie mocznika w formie granulowanej niezawierającego jednocześnie inhibitora ureazy albo powłoki biodegradowalnej. Zakaz stosowania mocznika przyczyni się do ograniczenia emisji amoniaku do atmosfery, co jest zgodne z kierunkiem działania Komisji Europejskiej, w tym zwłaszcza z założeniami i celami tzw. Europejskiego Zielonego Ładu (plan działania na rzecz zrównoważonej gospodarki UE). Umożliwienie jednocześnie dalszego stosowania nawozów zawierających inhibitor ureazy albo powłokę biodegradowalną związane jest z tym, że nawozy te działają dłużej w glebie, co wydłuża czas dostępności składników pokarmowych dla roślin, ogranicza koszty stosowania nawozów oraz liczbę wykonywanych zabiegów nawożenia.

Ponadto w ustawie wprowadzane są zmiany przenoszące kompetencje w zakresie nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu nawozów, nawozów oznaczonych znakiem „NAWÓZ WE” i środków wspomagających uprawę roślin, z Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Kiedy nowe przepisy wchodzą w życie?

Ustawa weszła w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów w zakresie przejęcia kompetencji Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w zakresie nadzoru nad wprowadzaniem nawozów do obrotu przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz związanych z nimi przepisów przejściowych, które wejdą w życie z dniem 1 lipca 2020 r., oraz przepisu zakazującego stosowanie mocznika w formie granulowanej wraz z przepisem sankcyjnym, które wejdą w życie z dniem 1 sierpnia 2021 r. 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl