Adwokatura za reformą wymiaru sprawiedliwości

Obniżenie opłat sądowych, usprawnienie systemu pomocy prawnej dla najuboższych, zmiana przepisów i praktyk dotyczących tymczasowego aresztowania oraz koniec z sądzeniem adwokatów przez ich kolegów z tej samej Izby - to niektóre z propozycji, które mają zmienić wizerunek adwokatury i kształt polskiego wymiaru sprawiedliwości.

Przedstawiciele adwokatów - zgromadzeni podczas Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Adwokatury - opowiedzieli się za opracowaniem spójnej koncepcji reformy całego wymiaru sprawiedliwości.  Zebrani wyrazili również zdecydowany sprzeciw wobec przymusowego połączenia zawodów prawniczych.

Proponowane niedawno przez Ministerstwo Sprawiedliwości połączenie zawodów prawniczych nie jest najważniejszym wyzwaniem, przed jakim stoi system świadczenia pomocy prawnej w Polsce - stwierdzili adwokaci.

- Najpoważniejsze bariery w dostępie obywateli do wymiaru sprawiedliwości leżą poza Adwokaturą - czytamy w jednej z uchwał, przyjętych przez Zjazd.

Wśród barier wymieniono jedne z najwyższych w Europie opłat sądowych, skomplikowaną i nadmiernie sformalizowaną procedurę sądową, przewlekłość postępowania w każdym stadium, także egzekucyjnym oraz brak ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej.

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Adwokatury - dostrzegając te bariery - postuluje jak najszybsze wdrożenie prac ustawodawczych, mających na celu ich zniesienie i stworzenie spójnego systemu zapewniającego dostęp do wymiaru sprawiedliwości każdemu, nawet najuboższemu obywatelowi. Adwokaci wyrazili chęć współpracy w tym zakresie z samorządem radców prawnych i innymi środowiskami prawniczymi, a także organami państwa.

Co zawiera propozycja reform, przedstawiona podczas Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Adwokatury?

Władze Adwokatury chcą uwolnienia postępowania dyscyplinarnego adwokatów od podejrzeń o źle rozumiane koleżeństwo. Aby wyeliminować sytuacje sądzenia adwokatów przez ich kolegów z tej samej Izby zaproponowano oddzielenie terytorialnego zakresu działania sądów dyscyplinarnych od zakresu terytorialnego Izb Adwokackich.

Adwokatura potwierdziła podczas Zjazdu prace nad nowoczesnym systemem rozpatrywania skarg, wnoszonych przez osoby zgłaszające zastrzeżenia względem pracy adwokata.

- System ten będzie łatwo dostępny dla każdego zainteresowanego. Propozycja ta zapewni szybkość załatwiania skarg oraz sprawny bieg wszystkich postępowań skargowych - czytamy w uchwale.

Adwokaci zgłosili również propozycje niezbędne dla usprawnienia systemu pomocy prawnej dla najuboższych. Ma to zapewnić uchwalenie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. W trakcie Zjazdu podkreślono, że Polska jest jedynym krajem Unii Europejskiej, który nie wprowadził dotychczas takich przepisów.

Według zgromadzonych na Zjeździe adwokatów ważne jest ponadto uregulowanie kwestii związanych z wysokością wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną z urzędu. Tutaj zaproponowano, aby podstawowym miernikiem wpływającym na wysokość wynagrodzenia był nakład pracy adwokata, a nie arbitralnie określone stawki.

Adwokatura dąży także do zmiany przepisów i praktyk dotyczących tymczasowego aresztowania. W szczególności chodzi o zniesienie ograniczeń w dostępie obrońcy do akt sprawy, rzeczywiste wprowadzenie dozoru elektronicznego i aresztu domowego jako humanitarnej alternatywy dla tymczasowego aresztowania.

W uchwale czytamy ponadto, że niezbędne jest wzmocnienie ochrony praw dzieci pokrzywdzonych przestępstwami. Adwokaci chcą zapewnienia nieletnim skuteczniejszych gwarancji procesowych, m.in. poprzez przeciwdziałanie tzw. wtórnej wiktymizacji, która powoduje, że dziecko staje się ponownie ofiarą w trakcie postępowania.

Odnosząc się do reformy sądownictwa adwokaci postulują obniżenie opłat sądowych. - Są one obecnie najwyższe w krajach Unii Europejskiej i stanowią najpoważniejszą barierę w dostępie obywateli do sądów - zaznaczono w uchwale.

Zgromadzeni na Zjeździe adwokaci obstają również za nagrywaniem rozpraw sądowych w postępowaniach karnych i cywilnych, co zapewni obiektywną kontrolę zapisu przebiegu czynności procesowych.

Dariusz Madejski, e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl