Co jemy? - Czyli jakość handlowa pieczywa

8.7.2008

Zgodnie z Rocznym ramowym planem kontroli Inspekcji JHARS na 2008 rok, w I kwartale wszystkie wojewódzkie inspektoraty JHARS przeprowadziły kontrolę w zakresie jakości handlowej pieczywa pszennego, żytniego i mieszanego, ze szczególnym uwzględnieniem zgodności jakości wskazanego artykułu z deklaracją producenta.

CEL KONTROLI

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej pieczywa, w zakresie zgodności jakości handlowej z wymaganiami ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz zgodności z deklaracją producenta.

ZAKRES KONTROLI

Kontrolę przeprowadzono łącznie w 198 piekarniach (tj. w 7,0% piekarni znajdujących się w ewidencji WIJHARS).

Kontrolą objęto:

w zakresie oceny organoleptycznej - 575 partii pieczywa, o łącznej masie 51 ton,
w zakresie oznaczania parametrów fizykochemicznych - 408 partii pieczywa, o łącznej masie 41 ton,
w zakresie znakowania - 561 partii pieczywa, o łącznej masie 52 ton.

WYNIKI KONTROLI

ocena organoleptyczna

Nieprawidłowości w zakresie cech organoleptycznych stwierdzono w przypadku 12 partii pieczywa (2,1% ogółu skontrolowanych partii), o łącznej masie 0,5 tony (co stanowiło 1,0% skontrolowanej masy).

Nieprawidłowości dotyczyły:

wyglądu skórki pieczywa: jasna skórka charakterystyczna dla pieczywa niewypieczonego,
zaniżonej w odniesieniu do deklarowanej przez producenta masy produktu.

parametry fizykochemiczne

Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych ze względu na zaniżoną w odniesieniu do deklarowanej przez producenta zawartość tłuszczu stwierdzono w przypadku 2 partii pieczywa (0,5% ogółu skontrolowanych partii), o łącznej masie 0,03 tony (co stanowiło 0,1% skontrolowanej masy).

znakowanie

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 210 partii pieczywa (37,4% ogółu skontrolowanych partii), o łącznej masie 15,9 ton (co stanowiło 30,6% skontrolowanej masy).

Nieprawidłowości dotyczyły:

braku informacji o warunkach przechowywania w przypadku pieczywa pakowanego,
niepełnej informacji dotyczącej składu pieczywa,
nieprecyzyjnego określenia producenta, tj. brak adresu, nazwy lub formy prawnej,
braku określenia rodzaju pieczywa,
wyszczególnienia składników nie w kolejności malejącej,
nieprawidłowego określenia zawartości netto produktu, tj. użycie określenia „waga", „waga netto" zamiast „masa netto" lub braku tego wyrażenia przed ilością nominalną,
braku informacji o terminie przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości oraz poprzedzenia daty minimalnej trwałości nieprawidłowym wyrażeniem, tj. „należy spożyć do" „data ważności", „data spożycia" zamiast „najlepiej spożyć przed",
umieszczania tolerancji wagowej przy określeniu ilości nominalnej pieczywa,
braku informacji o zastosowanej substancji dodatkowej,
braku numeru partii produkcyjnej,
braku wykazu składników,
braku informacji o wyprodukowaniu pieczywa z ciasta głęboko mrożonego.

Inne ustalenia z kontroli

warunki składowania i transportu pieczywa

Zastrzeżenia wniesiono do:
- braku monitoringu temperatury i wilgotności względnej w pomieszczeniach magazynowych w 35 piekarniach (17,7% ogółu skontrolowanych podmiotów),
- niewłaściwego stanu technicznego pomieszczeń magazynowych w 17 piekarniach (8,6% ogółu skontrolowanych podmiotów),
- przechowywania w magazynie przeterminowanych surowców w 15 piekarniach
(7,6% ogółu skontrolowanych podmiotów),
- braku sprzętu kontrolno pomiarowego w 9 piekarniach (4,5% ogółu skontrolowanych podmiotów).

kontrola jakości surowców oraz pieczywa prowadzona przez przedsiębiorcę

W toku kontroli ustalono:
- większość piekarni do wypieku pieczywa używała mąki charakteryzującej się dobrą jakością, która pochodziła od stałych dostawców,
- piekarnie opracowały dokumenty zakładowe, opisujące proces produkcji oraz tryb postępowania z pieczywem nieodpowiadającym wymaganiom jakości, które najczęściej przekazywano na pasze lub utylizowano,
- stosowanie w 27 piekarniach do produkcji pieczywa karmelu jako barwnika, który
nie może być dodawany do chleba w świetle przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 kwietnia 2004 roku w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagających w przetwarzaniu.

prawidłowość pakowania i paczkowania pieczywa

Kontrola prawidłowości pakowania i paczkowania wykazała, że 42 piekarnie, w których przeprowadzono kontrolę jakości handlowej pieczywa, używały przyrządy pomiarowe niemające cech legalizacji (21,0% skontrolowanych podmiotów).

wymagania formalno-prawne

W wyniku kontroli stwierdzono, że 76 kontrolowanych piekarni (w tym 21 podmiotów dokonało zgłoszenia działalności w trakcie trwania kontroli) nie dopełniło obowiązku zgłoszenia podjęcia działalności gospodarczej w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu, do właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, co stanowi 38,0% ogółu skontrolowanych podmiotów.

Należy zaznaczyć, że większość podmiotów, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia podjęcia działalności gospodarczej, rozpoczęło działalność przed wejściem w życie ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.

SANKCJE

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej pieczywa, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:

- wydano ogółem 117 decyzji administracyjnych, w tym:

42 decyzje administracyjne nakazujące dostosowanie oznakowania do obowiązujących przepisów na partie o łącznej masie 3.591 kg,
41 decyzji administracyjnych zakazujących wprowadzania artykułu rolno-spożywczego do obrotu do czasu właściwego oznakowania oraz ze względu na niewłaściwą jakość, na partie o łącznej masie 6.101 kg,
22 decyzje administracyjne nakazujące zniszczenie przeterminowanych surowców, np. mieszanek piekarniczych, siemienia lnianego, cebulowego posypu, na partie o łącznej masie 268 kg,
9 decyzji administracyjnych zakazujących składowania surowców do wypieku pieczywa, np. mąki pszennej i żytniej, w nieodpowiednich warunkach, na partie o masie 46.790 kg,
1 decyzję określającą rodzaj i stopień wad towaru, na partię o łącznej masie 30 kg,
2 decyzje umarzające wszczęte postępowanie administracyjne,

- nałożono 172 grzywny w drodze mandatu karnego na łączną kwotę 33.750 zł
na osoby odpowiedzialne za stwierdzone nieprawidłowości, w związku z:

niewłaściwym oznakowaniem artykułu rolno-spożywczego,
wprowadzaniem do obrotu artykułu o niewłaściwej jakości handlowej,
brakiem cech legalizacji wag,
niewłaściwym stanem sanitarnym pomieszczeń magazynowych,
niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia działalności do właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Przekazano 17 informacji do Inspekcji Sanitarnej w związku z niewłaściwymi warunkami sanitarnymi panującymi w magazynach surowców i wyrobów gotowych stwierdzonymi
w kontrolowanych jednostkach.

Poinformowano Inspekcję Handlową o nieprawidłowościach w zakresie znakowania pieczywa stwierdzonych w 14 kontrolowanych podmiotach.

Zgodnie z właściwością rzeczową jedną sprawę przekazano do Sądu Grodzkiego z powodu odmowy przyjęcia nałożonego mandatu karnego oraz jedną sprawę skierowano do organów ścigania ze względu na podejrzenie prowadzenia produkcji pieczywa poza ewidencją w związku ze znacznymi różnicami między rzeczywistą ilością mąki znajdującej się w magazynie, a ilością tego surowca wynikającą z dokumentacji zakupu.

PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Kontrolę jakości handlowej pieczywa pszennego, żytniego i mieszanego przeprowadzono w 198 piekarniach (tj. w 7,0% piekarni znajdujących się w ewidencji WIJHARS) na terenie 16 województw.

Stwierdzone w wyniku przedmiotowej kontroli nieprawidłowości dotyczyły przede wszystkim znakowania oraz w niewielkim stopniu parametrów fizykochemicznych (0,5%, ogółu skontrolowanych w tym zakresie partii), które nie spełniały deklaracji producenta z powodu zaniżonej zawartości tłuszczu.

W porównaniu do kontroli przeprowadzonej w 2007 roku nieznacznie wzrósł odsetek partii pieczywa zdyskwalifikowanego ze względu na masę (z 1% w 2007 roku do 2% w I kwartale 2008 roku), zmalał natomiast o 4 punkty procentowe odsetek partii pieczywa zakwalifikowanego na podstawie oceny punktowej do najniższych poziomów jakości, tj. III i IV (z 13% w 2007 roku do 9% w I kwartale 2008 roku) oraz wzrósł o 4 punkty procentowe odsetek partii pieczywa zakwalifikowanego do najwyższego poziomu jakości - I (z 61% w 2007 roku do 65% w I kwartale 2008 roku). Na niezmienionym poziomie pozostał odsetek partii pieczywa zakwalifikowanego do II poziomu jakości i wynosił 24,0%.
Powyższe wyniki wskazują na poprawę jakości pieczywa. Może to wynikać, ze stosowania do wypieku pieczywa surowców o dobrej jakości i doskonalenia przez piekarzy receptur, które mają wpływ na poprawę cech organoleptycznych głównie wyglądu zewnętrznego, barwy i grubości skórki, a także elastyczności i porowatości miękiszu.
Zaobserwowano także spadek o 7 punktów procentowych (z 44,8% - 2007 roku na 37,4% - I kwartał 2008 roku) udziału partii pieczywa niewłaściwie oznakowanego. Nadal utrzymujący się na wysokim poziomie odsetek partii pieczywa niewłaściwie oznakowanych może, wynikać m.in. z niezrozumienia przez producentów obowiązujących przepisów dotyczących znakowania.

Stwierdzone u producentów nieprawidłowości w zakresie znakowania wskazują na potrzebę kontynuacji przez Inspekcję JHARS kontroli pieczywa w tym zakresie.

Źródło: Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, www.ijhar-s.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Komentarze