Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych

27.7.2021

Projekt przyjęty przez Radę Ministrów

Pacjenci, u których wystąpią niepożądane działania po podaniu szczepionki, będą mogli uzyskać świadczenie pieniężne. Zapewni to utworzony przez rząd Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy powołujący Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra zdrowia, przewiduje, że świadczenia kompensacyjne będą przyznawane na podstawie decyzji Rzecznika Praw Pacjenta.

Rząd utworzy Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych. Zapewni on pacjentom możliwość uzyskania świadczenia pieniężnego w sytuacji wystąpienia niepożądanych działań po podaniu szczepionki. Świadczenia kompensacyjne będą przyznawane na podstawie decyzji Rzecznika Praw Pacjenta. Ponadto wprowadzone zostanie bezpłatne zaopatrzenie w wyroby medyczne dla kobiet w ciąży oraz bezpłatne zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne dla kobiet w okresie połogu.

Przypadki kwalifikujące do świadczenia kompensacyjnego

Świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało:

w przypadku wystąpienia działań niepożądanych wymienionych w Charakterystyce Produktu Leczniczego podanej szczepionki lub szczepionek, które spowodowały hospitalizację przez okres nie krótszy niż 14 dni;
w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego powodującego konieczność obserwacji na szpitalnym oddziale ratunkowym albo izbie przyjęć lub hospitalizacji przez okres do 14 dni.

Świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało zarówno wtedy, gdy działanie niepożądane szczepionki było bezpośrednią przyczyną hospitalizacji, jak i wtedy, gdy następstwem działania niepożądanego było pogorszenie stanu zdrowia wymagające hospitalizacji przez okres nie krótszy niż 14 dni.

Świadczeniami będą objęte szczepienia wykonane rutynowo w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych, przede wszystkim dzieci i młodzieży do 19. roku życia oraz nieobowiązkowe szczepienia, które są przeprowadzane w sytuacji epidemii (organizowane i finansowane przez państwo), takie jak np. szczepienia przeciw COVID-19.

Wysokość świadczenia kompensacyjnego

Świadczenie będzie miało charakter zryczałtowanej kwoty, a jej wysokość będzie przede wszystkim zależała od długości okresu hospitalizacji. Przykładowo, w przypadku obserwacji na szpitalnym oddziale ratunkowym lub izbie przyjęć w związku z wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego – 3 tys. zł. W razie hospitalizacji w związku z wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego trwającej krócej niż 14 dni – będzie to kwota 10 tys. zł, a w przypadku hospitalizacji trwającej od 14 dni do 30 dni – od 10 tys. zł do 20 tys. zł.

Elementem świadczenia mogą być także koszty dalszego leczenia lub rehabilitacji po zakończeniu przez pacjenta hospitalizacji do wysokości 10 tys. zł. Limit świadczenia kompensacyjnego wyniesie 100 tys. zł.

Decyzję o przyznaniu świadczenia wyda Rzecznik Praw Pacjenta

Świadczenia kompensacyjne będą uzyskiwane na drodze decyzji administracyjnej wydanej przez Rzecznika Praw Pacjenta. Termin na rozpatrzenie wniosku to maksymalnie 60 dni.

Złożenie wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego będzie odpłatne - 200 zł uiszczane na rachunek bankowy Funduszu. Opłata będzie zwracana w przypadku przyznania świadczenia kompensacyjnego.

Głównym źródłem finansowania Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych będą wpłaty dokonywane przez firmy farmaceutyczne, które zawarły z państwem umowę na dostawę szczepionek do przeprowadzania obowiązkowych szczepień ochronnych realizowanych w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Wysokość wpłat będzie uzależniona od wysokości zawieranych kontraktów i będzie stanowić 1,5% wartości umowy brutto. Wpłaty wnoszone będą po raz pierwszy w 2022 r.

Specjalne rozwiązania dla kobiet w ciąży i w połogu

Projekt wprowadza dodatkowe świadczenia – bezpłatne zaopatrzenie w wyroby medyczne dla kobiet w ciąży oraz bezpłatne zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne dla kobiet w okresie połogu. Rozwiązanie to będzie stosowane od 1 stycznia 2022 r.

Przewiduje też rezygnację z papierowych zleceń na wyroby medyczne i ich naprawę na rzecz postaci elektronicznej oraz wprowadza nowe terminy realizacji tych funkcjonalności.

Zgodnie z projektem szczepienia przeciw Covid-19 mogą wykonywać również studenci kształcący się na 5. albo na 6. roku studiów na kierunku lekarskim, 5. roku studiów na kierunku lekarsko-dentystycznym oraz studenci kształcący się na 3. roku studiów I stopnia na kierunku pielęgniarstwo w okresie odbywania tych studiów i przez okres 6 miesięcy po ich zakończeniu.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obwiązywać w innych terminach.

Istota rozwiązań ujętych w projekcie

Projekt zakłada dodanie w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, zwanej dalej „ustawą zakaźną”, przepisów art. 17a-17i dotyczących świadczenia kompensacyjnego i tworzących Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych zwany dalej „Funduszem”, które zapewnią pacjentom środki prawne umożliwiające szybkie uzyskanie świadczenia pieniężnego w związku z zaistniałymi działaniami niepożądanymi spowodowanymi przez podanie szczepionki lub szczepionek. Zakłada się powołanie Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych. Świadczenia kompensacyjne będą uzyskiwane na drodze decyzji administracyjnej wydanej przez Rzecznika Praw Pacjenta w wyznaczonym przepisami maksymalnie 60-dniowym terminie na rozpatrzenie wniosku, co zapewni szybkie ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia i jego wypłatę. Złożenie wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego będzie podlegało opłacie w wysokości 200 zł uiszczanej na rachunek bankowy Funduszu. Opłata będzie podlegać zwrotowi w przypadku przyznania świadczenia kompensacyjnego. Rozstrzygnięcie w sprawie zwrotu tej opłaty zawarte będzie w decyzji w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego.

W projekcie przewidziano ujednolicenie w zakresie procedur przeprowadzania szczepień ochronnych, uregulowanie kwestii prowadzenia dokumentacji medycznej w tym zakresie w przepisach o dokumentacji medycznej, wprowadzenie raportów z wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych oraz z wykorzystania szczepionek zakupionych ze środków publicznych.
W projekcie przewidziano wprowadzenie procedur monitorowania wariantów czynników zakaźnych oraz ich sekwencjonowania oraz przekazywania informacji w tym zakresie.

Rozszerzono katalog skierowań, na które wystawiane muszą być obligatoryjnie skierowania w postaci elektronicznej, oświadczenia opieki zdrowotnej z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień i zrezygnowano z określania wzoru skierowania do szpitala psychiatrycznego i odesłano w tym zakresie do przepisów o dokumentacji medycznej.

Dostosowano przepisy o publicznej służby krwi do zmian w systemach informatycznych w ochronie zdrowia w sposób zapewniający dostęp do danych zawartych w zgłoszeniach, o których mowa w art. 27 ust. 1 oraz art. 29 ust. 1 ustawy zakaźnej. Zaproponowane w projekcie zmiany mają charakter jedynie doprecyzowujący, tj. zmienia się tylko system, za pośrednictwem którego jednostkom tym będą dostarczane dane, przy czym rozwiązania te na chwilę obecną jeszcze nie działają od strony technicznej, więc zmiana ta ma jedynie wymiar prawny, a nie praktyczny.

Umożliwiono osobom wystawiającym recepty automatyczny dostęp do danych osobowych oraz jednostkowych danych medycznych pacjentów w zakresie recept oraz dokumentów realizacji recept, tj. niewymagający uzyskiwania zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego (analogicznie w przypadku produktów przepisywanych świadczeniobiorcom w okresie ciąży). Wprowadzono dodatkowe świadczenia - bezpłatne zaopatrzenie w wyroby medyczne dla kobiet w ciąży oraz bezpłatne zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne dla kobiet w okresie połogu.

Wprowadzono rozwiązania zapewniające sprawne wykonywanie obowiązków Rzecznika Praw Pacjenta w zakresie prowadzenia postępowań dotyczących uzyskania świadczenia pieniężnego w związku działaniami niepożądanymi w wyniku podania szczepionki.

Wprowadzono rozwiązania usprawniające działania systemów informacyjnych w ochronie zdrowia dotyczących podpisywania dokumentacji, gromadzenia danych w Systemie Monitorowania Zagrożeń, działania Systemu Monitorowania Dostępności do Świadczeń Opieki Zdrowotnej, a także wprowadzono rozwiązania pozwalające na zastąpienie dotychczas prowadzonego systemu Ewidencji Wjazdów do Polski Systemem Ewidencji Występowania Chorób Zakaźnych i Przeciwdziałania tym chorobom.

Zaproponowano również rezygnację z papierowych zleceń na wyroby medyczne i ich naprawę realizowanych w systemie uproszczonym na rzecz postaci elektronicznej tych zleceń oraz wprowadzono nowe terminy realizacji tych funkcjonalności.

Zaproponowano nowe terminy realizacji prac integracyjnych w systemach teleinformatycznych.

Wskazano się w jakich przypadkach lekarz stażysta może udzielać świadczeń zdrowotnych poza podmiotem, w którym odbywa staż, tj. w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia lub w przypadku gdy prowadzi jednocześnie prace badawcze w dziedzinie nauk medycznych pod kierunkiem lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu.

Wskazano, że szczepienia p. Covid-19 mogą wykonywać również studenci kształcący się na piątym albo na szóstym roku studiów na kierunku lekarskim oraz studenci kształcący się na trzecim roku studiów I stopnia na kierunku pielęgniarstwo w okresie odbywania tych studiów i przez okres 6 miesięcy po ich zakończeniu.