Jak eliminowany będzie z rynku podrabiany węgiel?

Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej to kolejny dokument, którego przyjęcie ma wpłynąć na jakość środowiska naturalnego - przede wszystkim pomóc w walce z zanieczyszczającym powietrze smogiem. 

Jakie zmiany wprowadza ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej?

Nowelizacja wprowadza zmiany umożliwiające monitorowanie i kontrolowanie jakości paliw stałych zgodnie ze stanem wiedzy technicznej oraz doświadczeniami w ich stosowaniu, ze szczególnym uwzględnieniem ograniczenia emisji zanieczyszczeń oraz gazów cieplarnianych i innych substancji. Zmiany te mają również na celu uporządkowanie rynku paliw stałych i umożliwienie konsumentom zakupu paliw stałych spełniających wymagania jakościowe dla paliw przeznaczonych do sektora komunalno-bytowego.

W związku z tym uchwalona ustawa wprowadza zmiany w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U. z 2018 r. poz. 427 i 650).

Przyjęta ustawa określa wymagania jakościowe dla paliw stałych oraz zasady kontroli jakości tych paliw (ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ograniczenia emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych oraz innych substancji szkodliwych, powstałych w trakcie ich spalania). Nowe rozwiązania mają pomóc w wyeliminowaniu z rynku najgorszej jakości paliw, odpowiadających za powstawanie smogu. Normy będą obowiązywały paliwa spalane w gospodarstwach domowych, kotłowniach przy budynkach mieszkalnych, szkołach oraz szpitalach.

Nowe przepisy zmieniają i rozszerzają katalog paliw stałych. Zgodnie z ustawą, paliwem stałym jest m.in. węgiel kamienny, brykiety lub pelety zawierające co najmniej 85% węgla kamiennego, muły węglowe, flotokoncentraty, węgiel brunatny, biomasa, torf, mieszanka powyższych paliw. Ponadto wprowadzono pojęcie paliw stałych niesortowanych, co ma pozwolić na doprecyzowanie, jakie paliwo nie spełnia wymagań określonych na podstawie ustawy.

Ustawa zabrania sprzedaży i importu do sektora komunalno-bytowego paliw, które nie spełniają wymogów rozporządzenia jakościowego (wymogi m.in. dla węgla kamiennego i brykietów) bądź są wprost wyłączone z wprowadzenia do obrotu do tego sektora (wskazane wprost w ustawie muły węglowe i flotokoncentraty, węgiel brunatny, paliwo powstałe z dowolnego zmieszania paliw stałych zawierające mniej niż 85% węgla kamiennego).

Nowelizacja wprowadza obowiązek dokonywania co najmniej raz na dwa lata przez ministra właściwego do spraw energii w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska i ministrem właściwym do spraw gospodarki, przeglądu wymagań jakościowych dla paliw stałych wskazanych w ustawie, w celu oceny wpływu ich stosowania na ochronę środowiska, zdrowie ludzi oraz interesy konsumentów.

Ustawa wprowadza przy tym możliwość czasowego odstąpienia (na okres nie dłuższy niż 60 dni) od norm jakościowych dla paliw stałych, jeżeli wystąpią nadzwyczajne zdarzenia skutkujące zmianą warunków zaopatrzenia w paliwa stałe, powodujące utrudnienia w przestrzeganiu wymagań jakościowych lub zagrażające bezpieczeństwu energetycznemu Polski.

Nowelizacja wprowadza obowiązek posługiwania się świadectwem jakości. Zgodnie z ustawą, przedsiębiorca w momencie wprowadzania do obrotu wskazanego w ustawie paliwa stałego, będzie wystawiał „świadectwo jakości”, tj. dokument potwierdzający spełnienie przez paliwa stałe wymagań jakościowych. Nowe przepisy nakładają więc na sprzedawcę obowiązek wydawania świadectwa jakości paliw sprzedawanych sektorowi komunalno-bytowemu, w którym będą określone niezbędne dla kupującego parametry paliwa stałego. Prowadzący instalację spalania o mocy nie mniejszej niż 1 MW będzie mógł nabyć paliwo stałe niespełniające wymagań jakościowych, jeśli dostarczy sprzedającemu kopię zaświadczenia o prowadzeniu takiej instalacji. 

Za wprowadzenie do obrotu paliw niezgodnych z wymogami ustawy i rozporządzenia jakościowego przewidziano kary grzywny od 50 do 500 tys. zł lub karę pozbawienia wolności do 3 lat. Niewystawienie świadectwa jakości lub wystawienie takiego, w którym wartości parametrów paliwa stałego są niezgodne ze stanem faktycznym, będzie podlegać karze pieniężnej od 10 tys. do 100 tys. zł. A zatem przedsiębiorcy, który sprzedaje paliwo stałe niezgodnie z ustawą i wymaganiami jakościowymi rozporządzenia, będzie grozić kara grzywny od 50 tys. do 500 tys. złotych lub kara pozbawienia wolności. Natomiast przedsiębiorcy, który sprzedaje paliwo stałe do sektora komunalno-bytowego, nie wystawiając lub nie przekazując świadectwa jakości albo wystawiając świadectwo jakości, w którym wartości parametrów paliwa stałego są niezgodne ze stanem faktycznym, musi się liczyć z nałożeniem administracyjnej kary pieniężnej od 10 tys. do 100 tys. złotych. 

W związku z przyjętymi zmianami w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw uchwalona ustawa wprowadza zmianę w ustawie  z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2018 r. poz. 508 z późn. zm.), mającą na celu umożliwienie objęcie kontrolą paliwa stałego importowanego na cele użycia w gospodarstwach domowych i instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW. 

Kontrola jakości paliw stałych będzie przeprowadzana w składach paliw przez inspekcję handlową lub urząd celno-skarbowy. Indywidualni nabywcy paliw stałych nie będą kontrolowani.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? 

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem regulacji dotyczących zakazów wprowadzania do obrotu oraz obejmowania procedurą celną dopuszczenia do obrotu węgla brunatnego, które wchodzą w życie z dniem 1 czerwca 2020 r.

Zob. też:

• Najbardziej szkodliwe paliwa nie trafią do domowych palenisk
• Zmiany w monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw

A.J.
Zespół e-prawnik.pl