Jakość handlowa świeżych owoców i warzyw

Kontrolą w zakresie zgodności z normami jakości handlowej objęto 932 partie o łącznej masie 52 t, w tym:
- 578 partii warzyw o masie 33 t,
- 195 partii owoców o masie 8  t,
- 159 partii pieczarek o masie 11 t.

III. WYNIKI KONTROLI

W zakresie:

- wymagań minimalnych

- Wymagań minimalnych nie spełniało 50 partii owoców i warzyw oraz pieczarek (5,4 % skontrolowanych partii) o masie 2 t (3,8 % skontrolowanej masy), w tym: sałata, ogórki, jabłka, pieczarki, szparagi, papryka, truskawki, pory, owoce cytrusowe, gruszki, marchew, kalafior i włoszczyzna. Kontrolowane produkty, zakwestionowano głównie ze względu na objawy zepsucia, zgnicia, zapleśnienia i zabrudzenia, brak świeżości, uszkodzenia mechaniczne oraz zbrązowienia w przypadku pieczarek, a także ze względu na występowanie zdrewniałych pędów  w przypadku szparagów.
 
- wymagań zadeklarowanej klasy

- Wymagań zadeklarowanej klasy jakości nie spełniało 29 partii owoców i warzyw oraz pieczarek (3,1 % skontrolowanych partii), o masie 1 t (1,9 % skontrolowanej masy),
w tym: sałata, papryka, pieczarki, ogórki, cytryny, szparagi, cebula, kalafior, kapusta, pory, marchew i włoszczyzna. Zakwestionowane partie wymagały przeklasyfikowania do niższej klasy jakości, bądź przesortowania.

- wymagań jednolitości

- Wymagań jednolitości nie spełniało 10 partii owoców i warzyw oraz pieczarek (1,1 % skontrolowanych partii), o masie 264 kg (0,5 % skontrolowanej masy), w tym: papryka, sałata, pieczarki, cebula, truskawki i włoszczyzna.

- wymagań dotyczących wielkości

- Wymagań dotyczących wielkości nie spełniało 9 partii owoców i warzyw (1,0 % skontrolowanych partii), o masie  762 kg (1,5 % skontrolowanej masy), dotyczyło to takich gatunków jak: ogórki, truskawki, sałata i szparagi. Produkty nie odpowiadały wielkości określonej dla poszczególnych klas jakości.

- znakowania

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 321 partii owoców i warzyw oraz pieczarek (34% wszystkich skontrolowanych partii), o łącznej masie 12 t (23% skontrolowanej masy).

Nieprawidłowości dotyczyły:

- braku charakterystyki jakościowej oraz wymaganych specyfikacji handlowych,
- braku kraju pochodzenia,
- braku cech identyfikacyjnych,
- braku jakiegokolwiek oznakowania,
- braku nazwy produktów,
- braku oznakowania w języku polskim partii pochodzących z UE oraz krajów trzecich.

Inne ustalenia z kontroli

- Warunki składowania

- w 11 podmiotach (7% objętych kontrolą) nie prowadzono monitoringu parametrów temperatury oraz wilgotności względnej powietrza.

- Wymagania formalno-prawne

- 8 podmiotów (5% objętych kontrolą) nie dopełniło obowiązku zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania i obrotu do właściwego WIJHRAS,
- 28 podmiotów (17% objętych kontrolą) nie przekazało wojewódzkiemu inspektorowi informacji o: nazwie i adresie, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności, wyrażonej w kilogramach ilości owoców i warzyw wprowadzanych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym, z podziałem na gatunki oraz obrót hurtowy i detaliczny.

IV. SANKCJE

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej świeżych owoców i warzyw oraz pieczarek, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:
- 102 mandaty karne na łączną kwotę 17 250 zł,
- 54 decyzje administracyjne, w tym:
 - 52 decyzje nakazujące poddanie artykułu określonym zabiegom (głównie decyzje dotyczyły znakowania),
 - 2 decyzje zakazujące wprowadzenie do obrotu artykułu niespełniającego wymagań jakości handlowej.
Ponadto, w przypadku 1 ujawnionej, w toku kontroli, nieprawidłowości zgodnie
z kompetencją powiadomiono, Sanepid.       
  

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Przedmiotowa kontrola owoców i warzyw była drugą przeprowadzoną przez Inspekcję JHARS w 2008 roku. Podczas tej kontroli sprawdzono także, jakość handlową pieczarek hodowlanych objętych wspólnotową norma handlową.

Tym razem kontrola obejmowała partie owoców i warzyw oraz pieczarek oferowanych do sprzedaży w sieci sklepów detalicznych. Celem tej kontroli jak i wcześniejszych, było wyeliminowanie ze sprzedaży produktów niewłaściwej jakości. Konsument powinien otrzymać produkt świeży, cały, czysty, bez objawów zepsucia, nie porażony szkodnikami, odpowiednio zapakowany, zaprezentowany i dobrze oznakowany.

Kontrola wykazała jednak szereg nieprawidłowości w zakresie jakości handlowej świeżych owoców i warzyw, a także pieczarek. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły głównie znakowania, ale także wymagań minimalnych, wymagań deklarowanej klasy jakości, ponadto wymagań dotyczących wielkości oraz pakowania i prezentacji owoców i warzyw oraz pieczarek.
Procentowy udział partii zakwestionowanych w zakresie znakowania w stosunku do wszystkich skontrolowanych partii był wysoki i wynosił 34%. Natomiast, np. procentowy udział nieprawidłowości w zakresie wymagań minimalnych kształtował się na poziomie 5%. Stwierdzone nieprawidłowości w zakresie znakowania dotyczyły partii bez jakiegokolwiek oznakowania, a także braku w oznakowaniu: charakterystyki jakościowej oraz wymaganych specyfikacji handlowych, kraju pochodzenia, cech identyfikacyjnych, nazwy produktu i oznakowania w języku polskim partii pochodzących z UE i krajów trzecich.

W wyniku kontroli stwierdzono, że procentowy udział partii niezgodnych z wymaganiami norm handlowych w stosunku do wszystkich skontrolowanych partii, dla poszczególnych gatunków owoców, warzyw oraz pieczarek, kształtował się następująco i wynosił dla: czereśni 44%, ogórków 40%, truskawek 38%, szparagów 33%, sałaty 31% i pieczarek 30%.

Kontrola obejmowała partie owoców i warzyw oferowanych do sprzedaży głównie
w sklepach wielkopowierzchniowych i detalicznych tj. 90 % wszystkich skontrolowanych.
Kontrola świeżych owoców i warzyw przeprowadzona w I kwartale 2008 roku dotyczyła hurtowni i centów dystrybucyjnych.

Na podstawie uzyskanych z obu kontroli wyników można wyciągnąć wniosek, że w jakość oferowanych owoców i warzyw jest niższa
w sklepach wielkopowierzchniowych i detalicznych. Dotyczyło to zarówno wymagań minimalnych (spadek o 3,4 pkt. procentowych), wymagań deklarowanej klasy (spadek
o 2,1 pkt procentowych), wymagań jednolitości (spadek o 0,8 pkt procentowego) oraz znakowania (spadek o 17 pkt procentowych).

W celu zapewnienia w sprzedaży owoców i warzyw  spełniających wymagania norm jakości handlowej, należy w sposób ciągły prowadzić kontrolę na rynku wewnętrznym, na wszystkich etapach obrotu handlowego, owoców i warzyw zarówno pochodzenia krajowego jak i z UE,  czy krajów trzecich,  gatunków w sezonach największej podaży. 

Źródło: www.ijhar-s.gov.pl