Kodeks urbanistyczno-budowlany - nowy tekst projektu

23.11.2017

Kodeks urbanistyczno-budowlany

23 listopada 2017 r. na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa opublikowano nową wersję projektu Kodeksu urbanistyczno-budowlanego, będącą efektem prowadzonych konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych. Projekt powstał po analizie uwag zgłaszanych w toku konsultacji, w tym w ramach szeregu spotkań konsultacyjnych, seminariów i konferencji, angażujących zarówno przedstawicieli organów władzy publicznej, profesjonalistów, jak i zainteresowanych obywateli. Były to jedne z najszerszych konsultacji publicznych projektu rządowego w tej kadencji prowadzone od września 2016 r.

Nowy projekt Kodeksu nie jest wersją ostateczną - wypracowane rozwiązania systemowe będą wymagać jeszcze pracy redakcyjnej oraz dalszych dyskusji, dotyczących szczegółów przesądzających o spójności i jednolitej interpretacji Kodeksu. Kolejnym krokiem w pracach nad Kodeksem będzie organizacja spotkań roboczych z poszczególnymi resortami, przedstawicielami samorządów oraz środowisk profesjonalnych, w celu wypracowania tych rozwiązań oraz symulacji ich zastosowania w praktyce. W dużym stopniu ułatwi to formalny proces legislacyjny, w tym opiniowanie przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz organy pomocnicze Rady Ministrów.

W najbliższym czasie projekt zostanie uzupełniony o ustawę - Przepisy wprowadzające Kodeks urbanistyczno-budowlany oraz o tabele zawierające odniesienie się do uwag zgłoszonych w toku konsultacji publicznych.

Kodeks urbanistyczno-budowlany (nowy tekst) (PDF 1.15 MB), plik edytowalny (DOCX 264.72 KB)
Załącznik do projektu (nowy tekst) (PDF 304.75 KB), plik edytowalny (DOCX 38.42 KB)

Kontynuowane są również prace legislacyjne nad zmianami stanowiącymi element kompleksowej reformy, lecz przewidzianymi do wdrożenia przed Kodeksem, to jest:

ustawą o organach administracji inwestycyjnej i nadzoru budowlanego;
ustawą o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach;
ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku z uproszczeniem procesu inwestycyjno-budowlanego (tzw. ustawą inwestycyjną);
ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku z uproszczeniem realizacji inwestycji służących bezpieczeństwu i obronności Państwa (tzw. ustawa obronnościowa).

Nowe rozwiązania w systemie planowania i zagospodarowania przestrzennego

Obszary zintegrowanego inwestowania (OZI) i doprecyzowania kwestii wydawania decyzji o warunkach zabudowy - to elementy reformy planowania przestrzennego, ktore powinny zafunkcjonować jeszcze przed kompleksową zmianą, zapowiadaną w Kodeksie urbanistyczno-budowlanym. 4 projekty, które konsultuje Ministerstwo Infrastrukturz i Budownictwa są spójne z rozwiązaniami zawartymi w kodeksie urbanistyczno-budowlanym i wynikają z konsultacji projektu kodeksu.

Zmiany w systemie planowania przestrzennego są od dawna oczekiwane przez polskie społeczeństow. Według badania CBOS z 2010 r. prawie wszyscy akceptują stwierdzenie, że ładna zabudowa i otoczenie sprawiają, że ludzie lepiej się czują, a ponadto – że lepiej się pracuje, jeśli miejsce pracy ładnie wygląda (po 98% wskazań). Niewiele mniej osób (94%) uważa też, że ważne jest dla nich to, wśród jakich budynków albo w jakim otoczeniu mieszkają. Polacy lubią tradycję i harmonijność, tak cenioną w dawnej architekturze – niemal powszechnie deklarują, że odczuwają przyjemność, kiedy patrzą na dobrze zachowane zabytkowe budowle (96%).

Sprawny system planistyczny nie ogranicza wolności budowlanej, tylko tworzy warunki do efektywnego korzystania z niej. Obecnie największym zagrożeniem dla wolności budowlanej jest decyzja o warunkach zabudowy – nikt nie ma pewności, czy obok jego domu nie powstaną obiekty uciążliwe, takie jak ubojnie albo zakłady przemysłowe. MIB pracuje aktualnie nad projektami: ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z uproszczeniem procesu inwestycyjno-budowlanego (tzw. ustawa inwestycyjna); ustawy o organach administracji inwestycyjnej i nadzoru budowlanego; ustawy o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach oraz ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z uproszczeniem realizacji inwestycji służących bezpieczeństwu i obronności Państwa (tzw. ustawa obronnościowa). Wszystkie ustawy są na etapie uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.

Kodeks urbanistyczno-budowlany jest kompleksową regulacją procesów gospodarowania przestrzenią. Wprowadzenie w tym obszarze zasadniczej zmiany systemowej wymaga wdrożenia zmian legislacyjnych obejmujących ponad 100 różnych ustaw. To sprawia, że prace nad Kodeksem będą trwać do końca 2017 r., zaś skierowanie projektu do Sejmu nastąpi w 2018 r. Jednocześnie zidentyfikowano możliwość wprowadzenia wielu korzystnych zmian do systemu prawnego, które w istotny sposób ułatwią jego funkcjonowanie. Zmiany te w przeważającej części zostały wypracowane w toku prac nad Kodeksem i są z nim w pełni zgodne.

Ustawa inwestycyjna

Ustawa inwestycyjna wprowadza nowy instrument planistyczny – obszary zorganizowanego inwestowania (OZI). Nowa propozycja nie stanowi rozwiązania specjalnego (specustawy), lecz uzupełnienie katalogu instrumentów planistycznych (składającego się obecnie z decyzji o warunkach zabudowy oraz planu miejscowego) o instrument współpracy gminy z inwestorami przy dużych projektach urbanistycznych. Podstawową zmianą wprowadzoną w zakresie ustawy Prawo budowlane jest podział projektu budowlanego na projekt inwestycyjny i projekt techniczny. W przepisach dokonano wyraźnego rozróżnienia elementów projektu budowlanego, które będą podlegały weryfikacji przez organ administracji publicznej – projekt inwestycyjny, od elementów, za których prawidłowe sporządzenie odpowiadać będą wyłącznie projektanci – projekt techniczny.

Architekci, inżynierowie budownictwa, urbaniści

Ustawa o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach w zakresie architektów i inżynierów budownictwa reguluje kwestie dotyczące wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zasad uzyskiwania uprawnień budowlanych, organizacji i zadań samorządów zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa, praw i obowiązków członków tych samorządów, jak również ich odpowiedzialności dyscyplinarnej. Natomiast w zakresie urbanistów projektowane regulacje odnoszą się do zasad wykonywania zawodu urbanisty, zasad uzyskiwania przez nich kwalifikacji zawodowych oraz zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej urbanistów.

Ustawa obronnościowa

Celem ustawy obronnościowej jest uporządkowanie problemu wyznaczania wojskowych oraz wywiadowczych terenów zamkniętych i ich stref ochronnych. Wieloletnie zaniedbania legislacyjne w tym obszarze doprowadziły do sytuacji, w której o wyznaczeniu strefy ochronnej, np. dla nowej bazy wojskowej, decyduje wyłącznie gmina, a w przypadku istniejących obiektów nie ma możliwości zmiany albo zniesienia strefy ochronnej. Konieczne stało się w związku z tym przekazanie kompetencji w tym zakresie na szczebel rządowy – gmina zaś obowiązana jest dostosować się do tych rozstrzygnięć.

Co dalej z reformą gospodarowania przestrzenią?

Ustawy powyższe będą skierowane na ścieżkę parlamentarną szybciej niż Kodeks, dzięki temu będą mogły wejść w życie nawet w przyszłym roku.

Zob. Prezentacja dotycząca zmian w systemie planowania przestrzennego (PDF 2.29 MB).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl