Komisja odrzuca najnowsze plany restrukturyzacji Stoczni Gdynia i Stoczni Szczecińskiej oraz wyznacza termin ostatecznego rozwiązania sprawy
Komisja Europejska stwierdziła, że obecne plany restrukturyzacji Stoczni Gdynia i Stoczni Szczecińskiej przedstawione przez władze polskie są niezgodne z wytycznymi wspólnotowymi dotyczącymi pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw oraz że pomoc wypłacona stoczniom naruszałaby zasady pomocy państwa ustanowione w Traktacie WE i skutkowałaby poważnym zakłóceniem konkurencji. Niemniej jednak Komisja nie wyklucza, że pojawiające się ostatnio zainteresowanie ze strony prywatnych inwestorów mogłoby doprowadzić do zadowalającego rozwiązania w krótkim czasie. Komisja odroczyła podjęcie ostatecznej decyzji w związku z formalnym zobowiązaniem rządu polskiego do przedstawienia do dnia 12 września alternatywnych planów restrukturyzacji, które miałyby szanse powodzenia i jednocześnie pozostawałyby w zgodzie z obowiązującymi zasadami dotyczącymi pomocy państwa. Zdaniem Komisji, jeśli nowe plany nie będą w pełni zgodne z zasadami pomocy państwa ustanowionymi w Traktacie WE, a w szczególności, jeśli nie zostaną z nich wyeliminowane nieprawidłowości, jakie Komisja stwierdziła w obecnie przedstawionych planach, jedynym możliwym wyjściem będzie decyzja o ich odrzuceniu i zażądanie zwrotu środków pomocy.
Komisarz ds. konkurencji Neelie Kroes oświadczyła: „Przez ostatnie cztery lata dokonywaliśmy ogromnych wysiłków, aby we współpracy z władzami polskimi znaleźć zadowalające rozwiązanie w celu zapewnienia stałych miejsc pracy oraz długoterminowej rentowności stoczni. Z przykrością stwierdzam, że Komisja nie może zaakceptować obecnych planów restrukturyzacyjnych, ponieważ nie zapewniłyby one osiągnięcia tego celu. Niemniej jednak, w związku z trwającymi rozmowami z potencjalnymi nabywcami obu stoczni oraz w związku ze zobowiązaniem podjętym przez premiera Tuska, że do 12 września br. zostaną przedstawione nowe plany, postanowiliśmy odroczyć formalne przyjęcie decyzji negatywnej. Minęła już ponad połowa przyznanego przez Komisję dodatkowego czasu, a więc władze polskie muszą wykorzystać swoją ostatnią szansę na przedstawienie rozwiązań, które zagwarantują osiągnięcie rentowności stoczni bez przyznawania nienależnych dotacji."
Rozpatrywane środki pomocy państwa zostały przyznane w 2004 r.
po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Stocznia Gdynia korzystała z różnych środków pomocy (przede wszystkim środków na dokapitalizowanie oraz pożyczek) o wartości 497 mln EUR, a także z gwarancji na produkcję w wysokości 915 mln EUR (wartość nominalna pomocy). Jeśli chodzi o Stocznię Szczecińską, to otrzymała ona pomoc wartą 165 mln EUR, a także gwarancje na produkcję w wysokości 570 mln EUR (również wartość nominalna).
Obie stocznie od lat 90. stale przeżywały trudności, spowodowane wewnętrzną słabością oraz cyklicznym charakterem popytu na statki. W 2002 r. ogłoszono upadłość Stoczni Szczecińskiej, co poskutkowało obniżeniem zaufania rynku finansowego i pociągnęło za sobą problemy z brakiem płynności finansowej stoczni. Sytuację pogorszyły takie czynniki, jak wzrost cen stali, słabnący dolar oraz umacniający się złoty. Przynajmniej od 2004 r. stocznie nie osiągnęły zysku na żadnym z wyprodukowanych statków, a swoje przetrwanie zawdzięczają jedynie dotacjom.
Władze polskie zgłosiły pomoc restrukturyzacyjną dla obu stoczni w kwietniu 2004 r., a w czerwcu 2005 r. Komisja rozpoczęła formalne postępowanie wyjaśniające (IP/05/644). We wrześniu 2005 r. i wrześniu 2006 r. władze polskie przedłożyły - ze znacznym opóźnieniem - plany restrukturyzacji dla obu stoczni. Żaden z zaproponowanych planów nie zapewniał długotrwałej rentowności stoczni, a przewidziana w nich restrukturyzacja miała zostać w całości sfinansowana z pomocy państwa (bez wkładu własnego samych przedsiębiorstw). Nie powiodła się próba częściowego sprywatyzowania Stoczni Gdynia, podjęta przez władze polskie w 2006 r.
Pod koniec 2006 r. władze polskie zobowiązały się do dokonania prywatyzacji obu stoczni do połowy 2007 r., zaś Komisja wyraziła zgodę na odroczenie do tego momentu ostatecznej decyzji. Proces prywatyzacji został przez Polskę znacznie opóźniony. Najpierw, latem 2007 r. rząd polski przekonywał, że potrzebny jest dodatkowy czas do końca 2007 r., a następnie w styczniu 2008 r. zapowiedział, że proces prywatyzacji nie zakończy się przed połową 2008 r. Negocjacje z jedynym inwestorem zainteresowanym obiema stoczniami trwały prawie pięć miesięcy i zakończyły się niepowodzeniem w maju 2008 r. Po fiasku negocjacji rząd polski podjął wysiłki w celu znalezienia nowych potencjalnych inwestorów.
Okazało się jednak, że wszystkie oferty potencjalnych inwestorów oparte były na warunku otrzymania dodatkowej pomocy państwa w znacznej wysokości. Żaden z inwestorów nie był w stanie wykazać, że stocznie odzyskają długoterminową rentowność, zapewnią stałe miejsca pracy ani też, że posiada wystarczające środki do wniesienia znaczącego wkładu w finansowanie restrukturyzacji.
Obecnie premier Tusk poinformował Komisję, że rozmowy z potencjalnymi inwestorami są bardzo zaawansowane i zobowiązał się do przedstawienia do 12 września pełnego planu restrukturyzacji obu stoczni, który będzie pozostawał w zgodzie z wszystkimi wymogami wynikającymi z zasad pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw.
Zgodnie ze wspólnotowymi zasadami pomocy państwa plany restrukturyzacji stoczni muszą:
i) zapewnić długoterminową rentowność stoczni,
ii) przewidywać odpowiednie środki wyrównawcze w celu ograniczenia zakłóceń konkurencji spowodowanych pomocą oraz
iii) być w znacznej części sfinansowane ze środków własnych przedsiębiorstwa.
Jeśli w planach restrukturyzacyjnych, które mają zostać przedstawione we wrześniu, nie zostaną wyeliminowane nieprawidłowości, jakie Komisja stwierdziła w obecnych planach, nie będzie ona miała innego wyjścia, jak tylko uznać pomoc państwa bezprawnie przyznawaną stoczniom od maja 2004 r. za niezgodną ze wspólnym rynkiem i zażądać jej zwrotu wraz z odsetkami.
źródło: Komisja Europejska
http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/08/1166&format=HTML&aged=0&language=PL&guiLanguage=en
z www.ukie.gov.pl
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?