Kto skorzysta z możliwości skrócenia okresu amortyzacji budynków?

Nowelizacja wprowadza możliwość skrócenia okresu amortyzacji środków trwałych w postaci budynków i budowli niemieszkalnych z 40 lat odpowiednio do 5 lub 10 lat. Adresatami nowych rozwiązań są mikro, mali i średni przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na terenie gmin położonych w powiatach o wysokim wskaźniku bezrobocia, będących jednocześnie gminami o niskim dochodzie w przeliczeniu na mieszkańca.

Co przewiduje ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Zgodnie z treścią uzasadnienia do ustawy głównym celem tego aktu jest wsparcie mikro-, małych i średnich przedsiębiorców prowadzących działalność w gminach o wysokim wskaźniku bezrobocia, będących jednocześnie gminami o niskim dochodzie w przeliczeniu na mieszkańca. Instrumentem służącym osiągnięciu tego celu ma być skrócenie okresu amortyzacji środków trwałych w postaci budynków i budowli niemieszkalnych z 40 lat do 5 lat albo 10 lat – w zależności od poziomu bezrobocia. Możliwość ta ma dotyczyć obszarów o wysokim bezrobociu i niskim poziomie dochodów podatkowych, zagrożonych procesem wyludnienia. W ocenie projektodawców będzie to bardzo atrakcyjna zachęta dla inwestorów do tworzenia miejsc pracy tam gdzie występuje ważny problem społeczny.

Nowelizacja wprowadza zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl wprowadzonych przepisów podatnicy będący mikroprzedsiębiorcami, małymi lub średnimi przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców będą mogli indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych danego podatnika, w przypadku gdy spełnione są następujące warunki. Środek trwały musi znajdować się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.

W sytuacji, gdy środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi:

• od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 10 lat;
• powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 5 lat.

Spełnienie powyższych warunków ustala się na miesiąc, w którym wystąpiło jedno z następujących zdarzeń, tj.:

1. uprawomocniła się decyzja o pozwoleniu na budowę; 
2. upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydano zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu; 
3. środek trwały został po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – w przypadku gdy budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.

Nowelizacja określa, co należy rozumieć przez przeciętną stopę bezrobocia w powiecie i przeciętną stopę bezrobocia w kraju oraz przez wskaźnik dochodów podatkowych oraz nakłada na Ministra Finansów obowiązek ogłaszania wartości tych wskaźników w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do dnia 31 grudnia każdego roku.

Od kiedy należy stosować nowe przepisy?

Zgodnie z przepisem przejściowym wprowadzone regulacje będą miały zastosowanie do środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, w przypadku których po dniu 31 grudnia 2023 r.:

a)      nastąpiło uprawomocnienie się decyzji o pozwoleniu na budowę albo

b)      upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydanie zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu, albo

c)      nastąpiło wprowadzenie po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2024 r., z wyjątkiem przepisów nakładających na Ministra Finansów obowiązek ogłaszania wartości wskaźników, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2023 r., poz. 1787);
  
• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.);
• ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2587, z późn. zm.).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl