Leśnik otrzyma 2 odprawy emerytalno-rentowe

Leśnik, który wcześniej pobrał odprawę w związku z przejściem na rentę inwalidzką, po czym ponownie zatrudnił się w Lasach Państwowych, nie traci prawa do odprawy z tytułu przejścia na emeryturę - orzekł Sąd Najwyższy.

Uchwała Sądu Najwyższego

W dniu 29 sierpnia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów, po rozpoznaniu w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zagadnienia prawnego przedstawionego postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2019 r. w sprawie o sygnaturze akt III PK 26/18, podjął uchwałę (sygn. III PZP 3/19) następującej treści:

„Pracownik Służby Leśnej, który otrzymał odprawę w związku z przejściem na rentę inwalidzką na podstawie porozumienia z dnia 6 listopada 1984 r. w sprawie wynagradzania pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach zgrupowanych w organizacji gospodarczej Lasy Państwowe, może następnie - po nawiązaniu stosunku pracy z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe - nabyć prawo do odprawy w związku z przejściem na emeryturę z mocy art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (jednolity tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 2129 ze zm.).”

Skąd wynikł problem prawny?

Wymieniona uchwała została podjęta w sprawie z powództwa Tadeusza N. przeciwko jednemu z nadleśnictw o zapłatę odprawy emerytalnej. Sądy obu instancji oddaliły powództwo byłego pracownika nadleśnictwa, kierując się w szczególności ustaleniem, że Tadeusz N. (zatrudniony w nadleśnictwie od 1 czerwca 1982 r. do 24 października 1986 r.) z dniem 24 października 1986 r. przeszedł na rentę inwalidzką, w związku z czym pracodawca wypłacił mu z tego tytułu odprawę rentową na zasadach określonych w przepisach płacowych dotyczących wynagradzania pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach zgrupowanych w Lasach Państwowych (w kwocie odpowiadającej 150% ówczesnego najniższego wynagrodzenia).

Tadeusz N. został ponownie zatrudniony w tym samym nadleśnictwie w dniu 1 grudnia 1987 r. i świadczył pracę aż do 20 listopada 2015 r., kiedy to przeszedł na emeryturę i rozwiązał stosunek pracy. W związku z rozwiązaniem stosunku pracy z powodu przejścia na emeryturę były pracownik zażądał od nadleśnictwa wypłaty odprawy emerytalnej, przewidzianej ustawą z dnia 28 września 1991 r. o lasach (w zależności od stażu pracowniczego wysokość takiej odprawy odpowiada trzykrotnemu albo sześciokrotnemu wynagrodzeniu należnemu pracownikowi za ostatni miesiąc zatrudnienia).

Nadleśnictwo odmówiło wypłaty, wskazując, że odprawa emerytalno-rentowa przewidziana w ustawie o lasach ma charakter jednorazowy, a pracownik już wcześniej (w roku 1986) pobrał odprawę z tytułu przejścia na rentę inwalidzką.

Sąd Najwyższy, do którego wpłynęła sprawa ze skargi kasacyjnej Tadeusza N. od niekorzystnego dla pracownika wyroku sądu drugiej instancji, powziął istotne wątpliwości natury prawnej w zakresie dotyczącym wykładni przepisów określających zasady nabywania prawa do odprawy emerytalno-rentowej przysługującej pracownikom branży leśnej. Z tej przyczyny Sąd Najwyższy w składzie zwykłym, rozpoznającym skargę kasacyjną, odroczył wydanie orzeczenia i przekazał powiększonemu składowi Sądu Najwyższego do rozstrzygnięcia zagadnienie jurydyczne o treści:

"Czy pracownik, który otrzymał odprawę w związku z przejściem na rentę może nabyć prawo do odprawy w związku z przejściem na emeryturę po ponownym nawiązaniu stosunku pracy z tym samym pracodawcą w sytuacji, gdy według przepisów prawa pracy obowiązujących u tego pracodawcy pracownikowi przysługuje jednorazowa odprawa przy przejściu na emeryturę lub rentę (art. 46 ust. 1 pkt 5 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach - jednolity tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 2129 ze zm.)?"

Wyjaśnienia SN

Na tak zadane pytanie Sąd Najwyższy w składzie powiększonym odpowiedział twierdząco. Pogląd wyrażony w uchwale składu powiększonego ma zastosowanie do osób zatrudnionych w leśnictwie, których uprawnienia i obowiązki pracownicze kształtują obowiązujące obecnie regulacje zawarte w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (pracowników Służby Leśnej).

Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym w sentencji uchwały, pracownik Służby Leśnej, który pobrał odprawę rentową w okresie poprzedzającym wejście w życie ustawy o lasach (przed 1 stycznia 1992 r.), a następnie został po raz kolejny zatrudniony w leśnictwie, gdzie świadczył pracę do czasu przejścia na emeryturę, może skutecznie ubiegać się o (kolejną) odprawę (tym razem - emerytalną), związaną z zakończeniem stosunku pracy łączącego go z pracodawcą sektora leśnego.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl