Na drodze do uwolnienia rynku gazu i zwiększenia niezawodności dostaw

2 kwietnia Prezes Urzędu Regulacji Energetyki razem z Instytutem Badań i Analiz Olsztyńskiej Szkoły Biznesu zorganizowali konferencję prezentującą metody wsparcia procesu liberalizacji rynku gazu, zebrane i zanalizowane w ramach projektu współfinansowanego przez UE ze środków Transition Facility „Wdrażanie konkurencyjnego rynku gazu".

W ramach projektu przeprowadzono pogłębione badanie struktury rynku gazu w Polsce. Identyfikując bariery rozwoju tego rynku wskazano działania, jakie należy podjąć, by te przeszkody zlikwidować. Opracowano między innymi studium założeń dla rozwoju i rozbudowy sieci przesyłowej, określono wymagania dla stworzenia zorganizowanego handlu gazem oraz dla faktycznego - a nie nominalnego - dokonywania zmiany sprzedawcy gazu przez odbiorców, w tym przez gospodarstwa domowe. Eksperci z Olsztyńskiej Szkoły Biznesu opracowali metodologię rozliczeń niezbilansowania dla małych odbiorców oraz standardy opomiarowania i transmisji danych ułatwiające skuteczną zmianę sprzedawcy wraz z analizą kosztów tej zmiany.

Instytut Badań i Analiz OSB opracował w ramach projektu cztery szczegółowe raporty. W pierwszym zatytułowanym „Analiza możliwości powstania konkurencji na rynku gazu" autorzy wnikliwie opisali zagadnienie dostępu do instalacji magazynowych i utrudnienia w rozbudowie systemu sieci gazowych. Przeprowadzono m.in. analizę ekonomiczną potencjalnych opcji dostępu do różnych źródeł gazu, analizę możliwości wdrożenia wirtualnego handlu gazem w polskim systemie gazowym oraz analizę warunków zniesienia obowiązku zatwierdzania taryf hurtowych i detalicznych w obrocie gazem. Mam nadzieję, że niektóre rekomendacje Raportu uda się zrealizować wkrótce, na przykład wprowadzenie systemu taryfowego „entry - exit", czy wprowadzenie wtórnego obrotu gazem - powiedział Marek Woszczyk, wiceprezes Urzędu otwierając konferencję prezentującą wyniki wielomiesięcznych prac.

Kolejne opracowanie opisujące „Metodologię rozliczeń niezbilansowania dla małych odbiorców" odnosiło się do technicznej bariery uniemożliwiającej wdrożenie procedury zmiany sprzedawcy dla grupy małych odbiorców nie wyposażonych w urządzenia pomiarowe z rejestracją i transmisją danych. Zakończenie prac nad tym komponentem pozwala na szybsze i bardziej efektywne przeprowadzenie procesu zmiany technicznych dokumentów, jakimi są Instrukcje Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (IRIESD).

Zadanie trzecie „Opracowanie standardów opomiarowania i transmisji danych ułatwiających skuteczną zmianę sprzedawcy" dostarczyło URE wiedzy na ten temat rozwiązań funkcjonujących w wybranych państwach członkowskich UE, przydatnej w pracach nad stworzeniem systemu pomiarowego w Polsce.

Natomiast opracowanie pt. „Analiza kosztów zmiany sprzedawcy" przyniosło informacje na temat niezbędnych przygotowań do praktycznego wdrożenia prawa do zmiany sprzedawcy (w tym m.in. informacje dotyczące poziomu nakładów niezbędnych dla realizacji działań dostosowawczych oraz poziomu nakładów, związanych z funkcjonowaniem operatorów systemów dystrybucyjnych w warunkach uwolnionego rynku). W ramach tego zadania przeprowadzono analizę kosztów związanych z wyposażaniem odbiorców w tzw. liczniki inteligentne ze zdalną transmisją danych (smart metering).

Dyrektywa 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nazywana dyrektywą gazową, zobowiązuje państwa członkowskie do umożliwienia odbiorcom rzeczywistej możliwości zakupu gazu od dowolnie wybranego sprzedawcy. Polskie prawo energetyczne formalnie otworzyło rynek gazu z dniem 1 lipca 2007 roku, jednak nie nastąpiło jego faktyczne otwarcie. Komisja Europejska zwróciła uwagę na niewłaściwą implementację dyrektywy gazowej w Polsce, w tym zwłaszcza na:

• niewystarczające rozdzielenie operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych, uniemożliwiające zagwarantowanie ich niezależności,

• dyskryminacyjne traktowanie dostępu stron trzecich do sieci, w szczególności preferencyjny dostęp operatorów zasiedziałych w ramach długoterminowych umów,

• niewystarczające uprawnienia organów regulacyjnych.

Przeprowadzenie projektu "Wdrażanie konkurencyjnego rynku energii" dostarczyło Prezesowi URE przesłanek do opracowania skutecznych narzędzi regulacyjnych mających na celu wsparcie procesu liberalizacji rynku gazu z uwzględnieniem otwarcia rynku dla wszystkich odbiorców - zgodnie z obowiązkami nałożonymi na państwa członkowskie przez dyrektywę gazową. 

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki - www.ure.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl