Nowa Dyrektywa o prawach ochrony konsumentów

Na forum UE trwają prace nad przygotowaniem nowej Dyrektywy dotyczącej prawa ochrony konsumentów. Intensywne prace i konsultacje w Komisji, a więc czas na zgłaszanie zastrzeżeń i postulatów, będą miały miejsce tuż po wakacjach.

Komisja Europejska prowadzi prace nad rewizją dyrektyw dotyczących wspólnotowego prawa ochrony konsumentów, chcąc zwiększyć i ujednolicić gwarancje ochrony dla konsumentów dokonujących zakupów w różnych państwach członkowskich.

W tym celu przygotowany został projekt dyrektywy o konsumenckim prawie z umów (proposal for a directive on consumer contractual rights) będący następstwem konsultowanej w ubiegłym roku Zielonej Księgi w sprawie przeglądu ustawodawstwa konsumenckiego.

Nowa dyrektywa zastąpić ma cztery istniejące w chwili obecnej tj:

1. dyrektywę z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (85/577/EWG),
2. dyrektywę z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość (97/7/WE),
3. dyrektywę z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (93/13/EWG),

wprowadzone do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2000 r. Nr 22 poz. 271 z późn. zm.)

4. dyrektywę z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (1999/44/WE)

wprowadzoną do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego
(Dz. U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1176).

Celem proponowanej dyrektywy jest pełna harmonizacja kluczowych dla wspólnego rynku aspektów związanych z konsumenckimi prawami z umów. Z założenia dyrektywa nie ma ingerować w takie obszary jak zdolność do zawierania umów czy przyznawanie odszkodowań. Dyrektywa ma dotyczyć transakcji dokonywanych zarówno jedynie w danym kraju jak i na obszarze kilku państw UE.

Krótkie omówienie proponowanych regulacji

Dyrektywa zawierać ma definicje najważniejszych pojęć związanych z jej przedmiotem, między innymi takie jak:

• pojęcie konsumenta,

• handlowca,

• umowy sprzedaży,

• towarów,

• umowy o świadczenie usług,

• umowy zawieranej na odległość,

• środków komunikacji na odległość,

• umowy zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa,

• lokalu przedsiębiorstwa,

• usług finansowych,

• pośrednika,

• producenta,

W sumie w projekcie przewidzianych jest 19 definicji.

Dyrektywa dotyczyć będzie umów zawieranych między handlowcem a konsumentem.

Dyrektywa zawierać również będzie rozdział poświęcony nieuczciwym warunkom umownym, w założeniu odzwierciedlając przepisy Dyrektywy 93/13/WE w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Co istotne, przepisy w tym zakresie będą miały zastosowanie również do umów objętych regulacjami Dyrektywy 94/47/WE z dnia 26 października 1996 r. w sprawie ochrony nabywców w odniesieniu do niektórych aspektów umów odnoszących się do nabywania praw do korzystania z nieruchomości w systemie podziału czasu, oraz Dyrektywy 90/314/WE z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek.

Dyrektywa zawiera katalog informacji, jakie handlowiec zobowiązany będzie przekazać konsumentowi przed zawarciem umowy. Regulacje w tym zakresie nie będą dotyczyły umów w zakresie usług finansowych.

Określony został również wykaz informacji, jakie pośrednik musi przekazać konsumentowi, aby skutecznie zawrzeć umowę w imieniu konsumenta. W przypadku ich nieudzielania uznawać się będzie, że zawarł umowę w imieniu własnym.

Szczególne regulacje przewidziane będą dla umów zawieranych poza lokalem i na odległość. Dyrektywa przewiduje wyłączenia z tych regulacji dla określonych w niej rodzajów umów (m.in. sprzedaż z automatów do sprzedaży, sprzedaż nieruchomości i praw z nimi związanych, umowy zawierane na odległość dotyczące usług finansowych). Wyłączenia te nie są tożsame z obowiązującymi dziś na gruncie dyrektywy 85/577/WE

Przewiduje ponadto katalog informacji, jakie w przypadku tych umów stanowić muszą ich integralną część oraz przepisy dotyczące czasu, w jakim określone w Dyrektywie informacje muszą być przekazane konsumentowi.

Dla ważności umowy zawieranej poza lokalem niezbędne będzie zawarcie jej na piśmie.

Dyrektywa zawierać będzie również regulacje związane z prawem do wycofania się z umowy zawartej na odległość i poza lokalem oraz katalog wyłączeń z prawa do wycofania się, który jednak może być modyfikowany wolą stron umowy.

Standardowy termin na wycofanie się z umowy bez podania uzasadnienia stanowić ma 14 dni kalendarzowych.

W przypadku umowy poza lokalem termin ten liczony będzie od dnia podpisania umowy, w przypadku umowy sprzedaży na odległość, od dnia w którym konsument lub wskazana przez niego osoba weszła w faktyczne posiadanie rzeczy, w przypadku zaś umowy o usługi zawartej na odległość - od dnia zawarcia umowy.

Dyrektywa przewiduje też skutki niepoinformowania konsumenta o przysługującym mu prawie odstąpienia od umowy, którym jest znaczne wydłużenie terminu na wycofanie się

Dyrektywa będzie również przewidywać skutki wycofania się z umowy.

Osobny rozdział poświęcony również będzie warunkom, jakim muszą odpowiadać umowy sprzedaży stanowiąc w tym zakresie doprecyzowanie postanowień Dyrektywy 99/44/WE.
Kolejny rozdział dotyczyć będzie praw konsumentów w odniesieniu do umów nie negocjowanych indywidualnie i postanowienia w tym zakresie w znacznym stopniu mają odzwierciedlać przepisy Dyrektywy 93/13/WE. 

Źródło: PKPP Lewiatan, www.pkpplewiatan.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl